21 Август 2024

Дојче Веле

Од ескалацијата на Блискиот Исток, Кипар во источниот Медитеран е се повеќе во фокусот. Кипар, кој е членка на ЕУ, веќе одигра улога во доставувањето помош за цивилното население во Појасот Газа. Кипар сега може да послужи и како засолниште за евакуираните и бегалците од кризното подрачје.

Голем број патници кои биле на пат кон Израел не стигнале до целта, туку биле блокирани на тој медитерански остров. Десетици меѓународни авиокомпании ги откажаа или ги одложија своите директни летови до аеродромот во Израел. Како резултат на тоа, Кипар стана клучна попатна станица за заглавените израелски патници. На патниците кои останале во странство во моментов им се советува да патуваат во Кипар или Грција. Од таму ги земаат израелските авиокомпании и ги враќаат во Израел.

Аеродромот Ларнака сега делува како клучен транзитен центар за патниците погодени од суспензијата на летовите на големите меѓународни авиокомпании. Кипарскиот министер за сообраќај, Алексис Вафеадес, ја увери кипарската новинска агенција ЦНА дека „ќе се одржуваат воздушните врски меѓу Кипар и Израел“. Министерот ја истакна посветеноста на Кипар за обезбедување стабилни патни врски со Израел и покрај тековните регионални тензии.

Поради страв од можна ескалација на Блискиот Исток, надлежните државни органи во Република Кипар сега се во состојба на готовност. Кипар се согласи да дејствува како безбедно засолниште за евакуација на државјани од воените зони на Блискиот Исток. Земјите како Германија и Полска веќе ја најавија својата намера, доколку е потребно, да ги вратат своите граѓани од Израел или Либан дома преку Кипар.

Тесна координација со Германија

Кипарскиот министер за надворешни работи, Константинос Комбос, потврди уште во мај дека владата ги финализирала плановите за спроведување на таканаречениот план ESTIA доколку е потребно. Овој план, кој првпат стапи во сила во октомври 2023 година, ги утврдува процедурите за прифаќање, сместување и враќање на државјани на трети земји кои ги напуштаат воените зони.

Кипар активираше и друг план, наречен НАФКРАТИС, кој предвидува евакуација на државјани на ЕУ или трети земји од Либан или управување со зголемен прилив на бегалци по море.

Во однос на Либан, Кипар тесно се координира со Канада и Германија, бидејќи многу граѓани од тие земји се во Либан. Во пристаништето Ларнака, членовите на кризните тимови на министерствата за надворешни работи на Канада и Германија се подготвени за масовна евакуација на граѓаните од Либан во случај на ескалација на кризата на Блискиот Исток. Германските воздушни сили исто така најавија дека ќе пружат помош.

Заканите на Насралах

Географската близина на Кипар со Блискиот Исток доведе до тоа да биде прогласен за потенцијална цел. Лидерот на Хезболах, Хасан Насралах на 19 јуни се закани дека Кипар ќе се смета за „дел од војната“ доколку Израел ги користи кипарските аеродроми и бази за напад на Либан.

Оттогаш, кипарската влада повеќе пати нагласуваше дека Кипар никогаш не обезбедил услови за непријателски дејствија против друга земја и нема да го прави тоа ни во иднина. Јасна порака за неутралноста на Кипар дојде од министерот за надворешни работи Константинос Комбос, кој на Советот за надворешни работи во Брисел на крајот на јули рече дека „Кипар никогаш не бил дел од кризата, туку дека, како што е меѓународно признато, тој е дел од решението“.

Кипар не изнајмува чамци за евакуација

Неодамна кипарската влада ги коригираше изјавите на израелската министерка за сообраќај Мири Регев за можната поддршка на Грција и Кипар во евакуацијата на израелските граѓани. Регев навести дека Израел може да побара помош од „бродови од Атина, Грција и Ларнака на Кипар“ за транспорт на Израелците дома поради откажување на летовите.

Портпаролот на Владата Константинос Летимбиотис ја отфрли оваа изјава, наведувајќи дека таквата акција ќе вклучува бродови изнајмени од Израел, а не од Кипар, и дека не треба да се поврзува со кипарскиот план за евакуација ESTIA.