Shkup, 12 nëntor 2025 (MIA)

Violeta GEROV

“Kur performon në salla kaq të bukura historike dhe legjendare, si “Muzikverajn”, ndjen respekt të madh për të gjithë muzikantët e mëdhenj që kanë performuar atje gjatë viteve, por edhe përgjegjësi të madhe dhe një kompromis të thellë me muzikën sepse ndihesh sikur historia të shikon ty. Por, në të njëjtën kohë, ndihesh shumë i lumtur që ke mundësinë të jesh atje, të shprehësh muzikën tënde, në një vend kaq të shenjtë. Dhe isha shumë i lumtur që pata këtë mundësi së bashku me Filarmoninë e Maqedonisë, një orkestër e mrekullueshme me të cilën kemi kaluar shumë kohë së bashku”, thotë në një intervistë ekskluzive për MIA-n, Maestro Jeruham Sharovski, drejtori artistik i Filarmonisë të Maqedonisë, i cili aktualisht ndodhet në Afrikën e Jugut ku ka prova. 

Maestro Sharovski, me Orkestrën Filarmonike të Maqedonisë mbajtën një koncert në “Sallën e Artë” të “Muzikverajn”-it në Vjenë – shtëpia e Filarmonisë së Vjenës dhe një nga skenat më të rëndësishme të koncerteve në botë. A është kjo shfaqja juaj e parë në këtë skenë dhe cilat janë përshtypjet tuaja tani, rreth dhjetë ditë pas shfaqjes?

“Po, kjo ishte shfaqja ime e parë në “Muzikverajn” në Vjenë. Deri më tani, kam qenë në salla të mëdha dhe të bukura si Qendra Linkoln, Filarmonia e Berlinit, Filarmonia e Mynihut, në Sao Paolo në Brazil dhe sigurisht në Teatro Kolon në Buenos Aires, si dhe në Bazilikën e Shën Secilias në Romë, gjë që është gjithashtu e rëndësishme. Kur performoni në salla kaq të bukura, historike dhe legjendare, para së gjithash, ndjeni një respekt të madh për të gjithë muzikantët e mëdhenj që kanë performuar në to gjatë viteve. Ndjeni një përgjegjësi të madhe, një kompromis të thellë me muzikën, sepse ndjeni sikur historia po ju shikon. Por në të njëjtën kohë, je shumë me fat që ke mundësinë të jesh atje, të shprehësh muzikën tënde në një vend kaq të shenjtë dhe unë isha shumë i lumtur që pata këtë mundësi së bashku me Filarmoninë e Maqedonisë, një orkestër e mrekullueshme me të cilën kemi kaluar shumë kohë së bashku. E kam dirigjuar këtë orkestër që nga viti 2008 në raste dhe situata të ndryshme. Kemi qenë në turne së bashku në Kinë dhe Izrael dhe kemi një harmoni dhe mirëkuptim të shkëlqyer.

Me këtë koncert, Filarmonia e Maqedonisë shënoi 80-vjetorin e saj, një përvojë e jashtëzakonshme e denjë për respekt. Çfarë mund të thoni për zgjedhjen e programit për koncertin në “Muzikverajn”?

“Lidhur me programin dhe idenë për koncertin, do të them vetëm se programi u zgjodh me drejtorin e përgjithshëm të mëparshëm Aleksandar Kotevski, disa muaj më parë. Ne të dy biseduam, ai pati sugjerime shumë të mira në pjesën e parë për të përfshirë muzikë maqedonase nga kompozitorë maqedonas dhe këngë maqedonase që do të këndohen nga dy solistët maqedonas, Ana dhe Igor Durllovski. Dhe ishte një kënaqësi e madhe dhe një nder i madh t'i kishim ata si solistë, sepse janë përfaqësues të talentit të jashtëzakonshëm maqedonas me një performancë të nivelit më të lartë. Dhe këngët maqedonase ishin shumë simbolike, sepse janë nostalgjike, përfaqësuese të mrekullueshme të shpirtit dhe ndjenjave maqedonase.

Pjesa e dytë e koncertit përfshinte simfoni ndërkombëtare që zakonisht janë pjesë e repertorit të orkestrave të mëdha që performojnë në ngjarje të tilla të mëdha. Së pari interpreton muzikë, por në fund përfundon me simfoni nga repertori më i mirë që të lejon të vlerësosh nivelin e performancës së një orkestre ndërkombëtare, sepse orkestrat më të famshme nga e gjithë bota kanë performuar në këto skena. Dhe mendoj se Orkestra Filarmonike e Maqedonisë tregoi nivelin më të lartë të ndjeshmërisë dhe kuptimit të thellë të muzikës dhe një performancë shumë, shumë të ndjeshme dhe të sofistikuar me detaje, nuanca dhe tingullin monumental orkestral. Sepse ata kanë një tipar shumë të rëndësishëm kur luajnë muzikë, që është pasioni. Kam punuar me më shumë se 70 orkestra në të gjithë botën, por kjo është e veçantë për shkak të pasionit të kësaj orkestre për muzikën dhe zhytjes së tyre në muzikë gjatë performancës.

Si e vlerësoni bashkëpunimin me Filarmoninë, duke pasur parasysh që jeni drejtor artistik i saj për vitin e dytë dhe duke marrë parasysh përvojën tuaj të pasur të bashkëpunimit dhe shfaqjeve me shumë orkestra të famshme në Evropë dhe jashtë saj?

“Sigurisht, pas shumë vitesh bashkëpunimi, kemi marrëdhënie të mrekullueshme dhe të ngushta me shumë muzikantë të kësaj orkestre. Është një kënaqësi e madhe për mua të bashkëpunoj me ta jo vetëm në skenë, por edhe kur i takoj jashtë skenës, sepse janë qenie njerëzore të mrekullueshme. Dhe gjithmonë gëzohem kur i shoh. Në përgjithësi, kemi shkuar shumë mirë me orkestrën dhe kemi bërë gjëra të bukura, siç përmenda turnetë në Kinë dhe Izrael dhe në bashkëpunimin tonë në përgjithësi.

Ka një problem që do të doja të përmendja, dhe ai është paqëndrueshmëria dhe ndërrimi shumë i shpeshtë i drejtorëve të përgjithshëm. Në dy vjet, kam punuar me pesë drejtorë të përgjithshëm të ndryshëm dhe ky është një problem për drejtorin artistik kur duhet të përgatisë një program afatgjatë, sepse çdo drejtor i ri, sapo vjen, dëshiron të bëjë gjëra të ndryshme. Dhe kur ke ide të veçanta si turne, për shembull një program turneun nëpër Amerikën e Jugut, ose vende të tjera, ato janë projekte për të cilat duhet të punosh shumë kohë më parë. Por kur vjen një drejtor dhe nuk e di se sa gjatë do të qëndrojë në atë pozicion, ai nuk do të pranojë të fillojë programe afatgjata sepse nuk e di nëse do të jetë në atë pozicion.

Kjo është një çështje që duhet të përmirësohet në orkestër dhe të ketë një drejtor të përgjithshëm për një periudhë më të gjatë, të paktën për katër vjet. Vetëm atëherë ai do të jetë në gjendje të dijë saktësisht se si t'i menaxhojë gjërat dhe drejtori artistik do të jetë në gjendje të përgatisë programe për një periudhë afatgjatë.

Kjo është e vetmja gjë që duhet të ndryshojë në Orkestër. Por sigurisht, kjo nuk varet nga unë, as nga orkestra, por nga Ministria e Kulturës. Por, përveç kësaj, mund të them me bindje se marrëdhënia ime me këtë orkestër ka qenë shumë e mirë dhe pozitive. Dhe është kënaqësi të vazhdoj të kontribuoj në këtë orkestër të jashtëzakonshme.

Foto: Nga arkivi i maestros Jeruham Sharovski