6 јули 2023

Њујорк Тајмс

Долго време фокусиран на безбедноста, рускиот претседател ја наградува лојалноста на владејачката елита и ја опсипува својата најважна изборна единица - вооружените луѓе - со готовина, пишува Њујорк Тајмс.

Се вели дека рускиот претседател Владимир Путин работи во идентични канцеларии во неколку резиденции за да не може да се открие неговата локација врз основа на фотографии. Неговите помошници поминуваат низ толку ригорозен процес на селекција што некогашниот телохранител ги нарече „каста од избрани мажи“. Повеќе од три години по почетокот на пандемијата, Кремљ продолжува да спроведува „чиста зона“ околу претседателот, барајќи неколкудневен карантин од многумина кои му се приближуваат, пишува Антон Тројановски за Њујорк Тајмс.

Понатаму вели дека луѓето кои го познаваат Путин кажуваат дека тој со децении бил фокусиран на неговата лична безбедност и на спречување на ривалите да ги користат овластувањата на владата против него.

„Сега, по минатомесечниот краткотраен бунт на Евгениј Пригожин, водачот на приватната платеничка група Вагнер, која се бореше за Русија во Украина, Путин се чини дека се бори уште еднаш да го заштити својот систем од државен удар“, пишува Тројановски.

„Тој ја наградува лојалноста на владејачката елита и ја опсипува својата најважна изборна единица - вооружените луѓе - со готовина. И досега тој ги избегнуваше големите чистки што ги спроведоа другите авторитарни лидери како одговор на обидите за државен удар или бунтовите, можеби за да избегне понатамошна дестабилизација на неговиот систем“, додава тој.

Тројановски понатаму наведува дека досегашната реакција на бунтот ја зајакнала неговата позиција.

„Тој го отстрани Пригожин како дестабилизирачки фактор во руската инвазивна сила во Украина и ги принуди армијата, безбедносните сили и членовите на владејачката елита да ја потврдат својата лојалност кон него“, објаснува тој.

Но, аналитичарите сметаат дека Путин ќе се соочи со нови закани.

„Краткорочно, Путин победи овде“, рече Григориј Голосов, професор по политички науки на Европскиот универзитет во Санкт Петерсбург. „Но, на долг рок, ова е дестабилизирачка ситуација“.

Испробани методи за задржување на власта

Тројановски наведува дека постапките на Путин по бунтот ја довеле до израз неговата пресметка насочена кон зачувување на сопствената безбедност и задржување на моќта.

Тој потсетува дека Путин, за да го запре бунтотна 24 јуни, направил компромис, дозволувајќи им на Пригожин и неговите борци да најдат засолниште во Белорусија, дури и откако соборија неколку руски авиони, зазедоа милионски град и тргнаа кон Москва. Потоа, Путин ги пофали своите безбедносни сили на церемонијата во Кремљ, оддавајќи им почит на нивната „решителност и храброст“.

„Путин, за да ја покаже својата љубов кон луѓето во време на криза, се чини дека првпат јавно ги прекрши сопствените мерки на претпазливост поврзани со Ковид-19“, пишува Тројановски.

„Иако е познато дека Путин не брза да подготвува заговор против неговите непријатели, нема потврдени апсења на луѓе кои можеби учествувале во бунтот или луѓе блиски до Пригожин“, додава тој.

Тој потсетува дека имало шпекулации за судбината на генералот Сергеј Суровикин, висок воен функционер близок до водачот на платеници.

„Иако некои извештаи, вклучително и прелиминарни извештаи од американски официјални лица, укажуваа дека тој можеби бил приведен или уапсен, неколку набљудувачи на системот на Путин предвидуваа дека генералот доколку биде задржан на сослушување, наскоро ќе биде ослободен“, се вели во извештајот.

Тој истакнува дека очигледната претпазливост е уште еден показател дека Путин, и покрај неговиот гнев поради, како што го нарече „предавството“ на Пригожин, користи испробани методи за да ја задржи власта.

Покачувањето за војниците и полицајците беше најавено претходно, но политикологот Шулман вели дека не случајно е официјално објавено неколку дена по бунтот.

„Путин, исто така, очигледно вети повеќе оружје на еден од неговите најлојални шефови за безбедност. Шефот на Националната гарда, Виктор Золотов, поранешен телохранител на Путин, минатата недела се пофали дека претседателот има тенкови и артилерија во своите сили“, потсетува Тројановски.

Одржување рамнотежа на „сè покревкиот систем“

Сепак, тој додава дека и наградувањето на армијата и безбедносните служби носи одредени ризици. Така, политикологот од Санкт Петерсбург Григориј Голосов предупреди дека другите фракции во нив може да дојдат во искушение да започнат сопствено востание.

„Сосема е можно, гледајќи како се разви бунтот на Пригожин, некои други играчи во безбедносните служби да го гледаат тоа, да речеме, како поприфатлива акција“, појасни Голосов.

Аналитичарите сметаат дека руската инвазија на Украина ќе дејствува како дополнителна дестабилизирачка сила.

„Улогата на платениците на Вагнер на фронтот очигледно го охрабри Путин да ги игнорира критиките на воениот лидер за воените напори. Сега Кремљ може да се соочи со предизвикот да води војна во Украина без деловите на Вагнер – и да одржува рамнотежа во сè покревкиот систем“, пишува Тројановски.

Тоа е мирновременски систем, давајќи приоритет на лојалноста пред ефикасноста, рече Николај Петров, визитинг научник во Институтот за меѓународни и безбедносни прашања во Берлин.

„Но, во војна, на Кремљ му требаат и двете - и се бори да најде играчи кои се ефективни и лојални, како што покажа примерот на Пригожин. Ова ја зголемува можноста дека повторното нагласување на Путин на лојалноста по бунтот може да влијае на перформансите на Русија на првата линија“, објаснува тој.

Тој истакнува дека Путин и целиот негов систем сега се соочуваат со голема дилема.

„Ако го задржите принципот на лојалност поважен од ефикасноста, тогаш нема да има ризик што е поврзан со бунт. Но, нема да има надеж за поефикасно функционирање на системот“, заклучува Петров. паг/