Болград, 6 март 2023 (БТА) - Бугарите во Бугарија се молат Бугарите во Украина што поскоро да си ги изградат своите животи во мир, изјави генералниот директор на БТА, Кирил Валчев, во својот говор пред претставниците на бугарската заедница во Болград, во Центарот за култура и рекреација на Советот на општина Болград.

Валчев присуствуваше на презентацијата на февруарскиот број на магазинот ЛИК, посветен на нашите сонародници во Украина.

Темата на февруарското издание на списанието е „Гласот на Бугарите во Украина“. Ања Терзивец, Светлана Драгнева и Марија Попова се автори на изданието, кои со своите текстови ги запознаваат читателите на „ЛИК“ со традициите, обичаите, начинот на живот, уметноста и секојдневниот живот на Бесарабските Бугари во Украина. Публикацијата содржи и материјали за бугарската заедница во Украина од архивата на БТА.

Ова е веста на денот од Република Бугарија, избрана на Бугарската телеграфска агенција (БТА) за објавување од МИА, согласно Договорот за размена на информации и професионална соработка, кој предвидува секој ден националните информативни агенции на Северна Македонија и Бугарија да разменуваат директно избрана од другата агенција вест на денот на соодветната земја, а другата агенција да ја објави на својот интернет сајт без промени со изрично посочување и цитирање на партнерот како извор.

Кирил Валчев потсети на создавањето на Болградската гимназија и нејзината историја, која денес може да биде пример за Бугарите во Бугарија.

-Болградската гимназија била отворена и осветена на 1 мај 1859 година, а првата учебна година почнала следниот септември. Ова е пример дека Бугарите можат и брзо да ги извршуваат своите важни заложби, за кои често имаме причина да се сомневаме во Бугарите во Бугарија, рече генералниот директор на БТА. Кирил Валчев, исто така, истакна дека Болградската гимназија им дала образование на повеќе значајни Бугари - Александар Малинов, Димитар Греков, Данаил Николаев, Александар Теодоров - Балан. Ова е пример дека Бугарите можат да работат за Бугарија без разлика каде се родени и учени, а Бугарите во Бугарија треба да ги прифатат и да се потпрат на Бугарите надвор од земјата, додаде тој.

Болградската гимназија стана место кое го чуваше и умножуваше споменот на Бугаринот во туѓина, истакна Кирил Валчев.

Директорот на БТА потсети дека вестите од агенцијата се слободно достапни и додаде дека оваа информација е поврзаност на Бугарите во странство со случувањата во Бугарија. Според него, бугарските заедници во странство се природен извор за луѓето да се образуваат во Бугарија и да работат за Бугарија, без разлика од каде доаѓаат или од каде доаѓаат.

Во продолжение следува интегрален текст од говорот на Кирил Валчев во Болград:

По Одеса на трети март, денеска БТА го претставува новиот број на списанието „ЛИК“, посветен на Бугарите во Украина и во Болград, чие население е речиси целосно бугарско.

Ви го претставуваме „Гласот на Бугарите во Украина“ во тежок момент за Болград, кога жалиме за Бугарите од областа кои загинаа во борбите. Ова е најтажната вест што БТА ја пренесува од минатиот февруари - за загинатите, за нивните погреби, за спомен-плочите... Но, се молиме исчезнатите да се најдат живи и за оздравување на ранетите, кои Болград ги очекува да се вратат.

Во овој број на „ЛИК“ има многу вести од оваа година на војна. Но, има и приказни кои влеваат надеж од славните мирни денови на Болград, кои може да се прочитаат во интервјуата со директорката на Регионалниот центар за бугарска култура Галина Иванова и директорката на Болградската гимназија „Георги Раковски“ Снежана Шкориќ, како како и многу други страници, кои зборуваат за Болград.

Замислете средината на 19 век во Болград...Рускиот генерал Иван Инзов веќе ги донел Бугарите - основачите на градот во 1821 година, а црквата „Свето Преображение“ веќе била осветена во 1838 година на 29 октомври, кој и денес го славиме како Ден на Бесарабските Бугари.

И замислете како уште по основањето на градот, Бугарите во Болград почнаа да разговараат за создавање на средно училиште - прво надвор од границите на бугарските земји ...

Но, руско-турските војни од 1828 - 1829 и 1853 - 1856 година (Кримската војна) ги осуетиле плановите за Болградската гимназија. Војните секогаш ги уништуваат креативните планови - затоа ние Бугарите во Бугарија се молиме Бугарите во Украина што поскоро да ги обноват своите животи во мир. Тажното е што мртвите нема да се вратат кај своите најблиски и да се приклучат на зградата на мирот кога војната ќе заврши, но улиците во Болград ќе ги носат нивните имиња...

Затоа што ние, Бугарите во Бугарија, имаме многу да научиме од Бугарите во Болград. Ќе бидат доволни само неколку примери од историјата на Болградската гимназија.

Во 1857 година одлуката за нејзино формирање ја донело генералното собрание на претставниците на сите бугарски села во Болградско и заедно напишале заедничко барање до новиот молдавски кнез Никола Богориди назначен од султанот, кој е правнук на Софрониј Врачански. Ова е пример дека Бугарите можат да постигнат договор - пример кој е особено корисен во деновите на раздор меѓу Бугарите во Бугарија.

Набргу потоа во спроведувањето на иницијативата активно се вклучи и Георги Раковски, кој дури се откажа од сопствената идеја за создавање печатница во Галатс и почна да работи во гимназијата во Болград. Ова е пример дека водачите на Бугарите можат да бидат едно со нив и да ги следат сечии желби, во кои Бугарите во Бугарија понекогаш се чини дека ја изгубиле вербата.

Болградската гимназија била отворена и осветена на 1 мај 1859 година, а првата учебна година започнала следниот септември. Ова е пример дека Бугарите можат и брзо да ги извршуваат своите важни заложби, за кои често имаме причина да се сомневаме кај Бугарите во Бугарија.

Наставниците кои учениците ги нарекуваа „професори“ на учениците им се обраќаа со „господа“. Ова е пример дека Бугарите можат да се однесуваат меѓу себе со почит, што често не го гледаме како став меѓу Бугарите во Бугарија.

Болградската гимназија им даде образование не на еден и на двајца значајни Бугари - како што се премиерот Александар Малинов, министерот Димитар Греков, генералите Данаил Николаев и Иван Колев, академик Александар Теодоров - Балан. Ова е пример дека Бугарите можат да работат за Бугарија без разлика каде се родени и учени, а Бугарите во Бугарија треба да ги прифатат и да се потпрат на Бугарите надвор од државата.

Болградската гимназија стана место кое го чуваше и умножуваше споменот на Бугаринот во туѓина. Од февруарскиот број на списанието „ЛИК“ дознаваме како Бесарабија е полна со споменици на светите Кирил и Методиј, Левски, Ботев, Раковски, Хаџи Димитар, Петко Војвода, Опалченци, како Бугарите од Бесарабија ги слават бугарските празници, ги почитуваат бугарските обичаи, пречекуваат гости со бугарска пита. Со ова тие се пример за Бугарите во Бугарија да си го зачуваат семејството и татковината.

Болградската гимназија доживеа повеќе од еден обид да и се одземе бугарскиот изглед - молдавските власти го наметнаа романскиот јазик, руските власти го наметнаа рускиот јазик. Но Бугарите секогаш овде го воскреснувале Бугаринот. Ова е пример дека заедничкиот дух на бугарската заедница е посилен од се - пример што навистина ни треба на нас Бугарите во Бугарија.

Веќе по формирањето, Болградската гимназија почна да го празнува денот на Свети Јован Рилски на 1 ноември. Ова е пример дека Бугарите треба да бараат поддршка од нашиот небесен патрон, што Бугарите во Бугарија понекогаш го забораваат, иако свети апостол Павле со право прашува: „Ако Бог е со нас, кој ќе биде против нас?“.

Христо Ботев Болградската гимназија ја нарекува „оваа света бугарска образовна институција“. Ова е важен потсетник за сите Бугари дека знаењето е свето и мора да му служиме.

125 години БТА му служи токму на знаењето - знаењето за денес на нашата бугарска заедница, кое треба да го пренесеме на утре. Како што сега се историски сведоштва вестите на БТА од 1968 година за прославите на 110-годишнината од „Централното училиште во Болград“ (како што се нарекуваше Болградската гимназија) и 135-годишнината во 1993 година, место во бројот на „ЛИК “, посветена на Бугарите во Украина. Како историски доказ се речиси секојдневните вести за Бугарите во Украина од деновите на војната од минатиот до овој февруари инклузивна, кои исто така се собрани во списанието.

Како БТА се обидува да им помогне на Бугарите во Украина денес?

Прво, со бесплатен пристап до вестите - за разлика од многу други новински агенции, чиј пристап до вестите е платен. Оваа информација не е само поврзаност на Бугарите во странство со настаните и немирите во Бугарија, туку и од практична корист - на пример, за можности за образование и професионален развој во Бугарија, бидејќи бугарските заедници во странство се природен извор за луѓето да се образуваат и во Бугарија и да работат за Бугарија, без разлика дали во Бугарија или во местата од каде што доаѓаат.

Второ, со систематско собирање и пренесување вести за Бугарите ширум светот, вклучително и за Бугарите во Украина преку новото издание „БГ Свет“. Од БТА, Бугарите во Бугарија дознаваат за жртвите што ги дале нашите сонародници овде во оваа војна.

Трето, со постојани дописници во земјите со бугарски заедници. Светлана Драгнева од овој месец е дописник на БТА во Одеса (бидејќи ќе биде одговорна и за регионите на Болград и другите населби на Бесарабските Бугари). БТА веќе има такви дописници во Тараклија, Молдавија (Ирина Богоева), Босилеград, Србија (Александар Димитров), Скопје, Република Северна Македонија (Маринела Величкова), Букурешт, Романија (Мартина Ганчева) и Анкара, Турција (Нора Чолакова).

Четврто, со изградба на национални прес-клубови во местата со бугарските заедници, кои не се само дописници, туку и домови на Бугарија за настани, изложби, состаноци, разговори.

Петто, со редовните светски состаноци на бугарските медиуми, кои ги вративме по смирувањето на Ковид-19 со средби во 2021 година во Рилскиот манастир и во 2022 година во Ерусалим и Тел Авив, а во јуни годинава има средба во Казанлак за време на јубилејното 120 издание на Фестивалот на розите.

Шесто, со потрага по истомисленици за помош на бугарските медиуми ширум светот. За време на XVII светска средба на бугарските медиуми во Ерусалим и Тел Авив, весниците од Украина „Обозрение плус“ и „Роден крај“, како и Ања Терзиветс, водителка на „Гласот на Бугарите“ на Јавната телевизија „Суспилне Одеса “, доби парична награда од фондот „13 векови Бугарија“ за медиуми на бугарски јазик во странство, а минатата година БТА ја поддржа иницијативата на парламентарната комисија за политики за Бугарите во странство во претходното XLVII Народно собрание за финансиска помош за бугарските медиуми во странство, а Министерството за надворешни работи веќе ги објави првите корисници.

Седмо, со промоција на бугарските заедници преку списанието „ЛИК“, чиј број за Бугарите во Украина го претставивме на националниот празник на Бугарија, Трети март во Одеса, а денеска го претставуваме во Болград.

Сите тие напори се насочени кон една голема цел - Бугарите да бидат заедница, затоа што, како што вели свети Јован Златоуст: „На Бога му е угодно да се грижиме едни за други!“.

_________________________________________________________________________

Медиумската информативна агенција овие текстови ги објавува во оригинална форма, согласно Договорот за размена на информации и професионална соработка меѓу двете национални новински агенции МИА и БТА