Shkup, 7 janar 2025 (MIA) - Tregu i komunikimeve elektronike e mbylli vitin me rritje në të gjithë indikatorët, me ankesa nga përdoruesit më së shumti për shërbimin e dobët të internetit, faturat e larta të roaming dhe ndryshimet në dispozitat e kontratës së parapagimit, por edhe shpallja e një operatori të ri në telefoninë celulare, për të cilin, sipas letrës së qëllimit të 4iG drejtuar AKE-ut, duhet të hapet një debat publik.

Nga Agjencia për Komunikime Elektronike (AKE) për MIA-n thanë se nga tremujori i katërt i vitit 2023 deri në tremujorin e tretë të vitit të kaluar, tek ata janë dorëzuar 351 kërkesa për zgjidhjen e kontesteve. Arsyet më të shpeshta për kërkesat e parashtruara janë shërbimi i keq i internetit, fatura e lartë për roaming edhe pse parapaguesi nuk ka qenë jashtë vendit (përdorimi i internetit ndërkufitar), si dhe ndryshimi i dispozitave të marrëveshjes së parapaguesve", informojnë për MIA-n nga AKE.

Nga numri i përgjithshëm i kërkesave për zgjidhjen e kontesteve janë përfunduar 294, nga të cilat janë pranuar 78, janë pranuar pjesërisht 15, janë refuzuar 115, ndërsa janë refuzuar 16.  Për 34 kërkesa është ndërprerë procedura, për 19 Agjencia nuk ka qenë kompetente dhe dokumentacioni për 17 kërkesa ishte i paplotë.

Në pyetjen e MIA-s për vlerësimin e zhvillimit të tregut të komunikimeve elektronike, nga Agjencia theksojnë se sipas të dhënave të fundit në dispozicion për tremujorin e dytë të vitit të kaluar, mund të thuhet se ka rritje në të gjithë indikatorët.

Për këtë vit bëjnë me dije se do të realizojnë aktivitete në përputhje me Ligjin për Komunikime Elektronike (LKE).

"Pas letrës me të cilën shprehet synimi për të hyrë në tregun e Maqedonisë nga 4iG, hapi i radhës në përputhje me LKE është hapja e debatit publik në mënyrë që të gjitha palët e interesuara të shprehin qëndrimin e tyre. Nga rezultati i debatit publik do të dihet nëse do të inicohet një procedurë e tenderit publik apo një procedurë e tenderit publik me ofertë publike", deklaruan për MIA-n nga AKE.

Fokusi, siç thonë ata, është para së gjithash në përputhje me LKE, rritjen e konkurrencës në treg, ofrimin e kujdesit për përdoruesit, si dhe sigurimin e rendit në të gjitha sistemet e komunikimit në vend.

Grupi 4iG, përmes filialit të tij ONE Maqedona Telekomunikime, njoftoi në datën 17 të këtij muaji, se ka dorëzuar një letër zyrtare të qëllimit në AKE, ku shpreh interesin e tij për ofrimin e radiofrekuencave në dispozicion si pjesë e planit për të hyrë në tregun e telekomunikacionit si një operator i ri në Maqedoninë e Veriut.

Nga aty, ata theksuan se ky hap paraqet një moment historik të rëndësishëm në planet e tyre për të kontribuar në modernizimin e infrastrukturës së telekomunikacionit në vend dhe për të rritur konkurrencën në këtë sektor. Ata njoftuan se në muajt në vijim do të bashkëpunojnë me AKE-në për disponueshmërinë e radiofrekuencave, për të garantuar harmonizimin e kornizave rregullatore dhe për të vazhduar me strategjinë afatgjatë të zhvillimit në rajon.

"Hulumtimi ynë në treg tregoi mundësi të mëdha për shkak të disponueshmërisë së diapazonit të frekuencave dhe natyrisht për shkak të mbështetjes së mjedisit rregullator, njoftoi Grupacioni, duke thënë se disponueshmëria e frekuencës është e një rëndësie thelbësore për ndërtimin e rrjetit.

Më 18 tetor, Grupacioni njoftoi se pas disa blerjeve të suksesshme në Shqipëri dhe Mal të Zi, 4iG Group filloi përgatitjet për të hyrë në tregun e Maqedonisë së Veriut, duke krijuar një filial "ONE Macedonia Telecommunications", ndërsa më parë menaxhmenti i kompanisë nënshkroi një memorandum bashkëpunimi me Qeverinë e Maqedonisë.

Zëvendëskryeministri dhe ministër i Transportit, Aleskandar Nikollovski, në një deklaratë për media tha se zyrtarizimi i interesit për hyrje në treg nga 4iG Group do të nënkuptojë fundin e duopolit të dy operatorëve celularë në vend dhe zvogëlimin e çmimeve për shërbimet celulare.

"Sot, kompania hungareze 4iG ka dorëzuar zyrtarisht dokumente në Agjencinë për Komunikime Elektronike dhe ka shprehur interesim për një operator të tretë celular. AKE duhet ta drejtojë procedurën tani. Shpresoj se do të shkojë në drejtimin e duhur dhe më në fund ky duopol që kemi në treg, dy operatorë që thithin qytetarët e Maqedonisë, do të thyhet dhe do të mund të kemi një operator të tretë që do të ofrojë shërbime për më pak para”, ka thënë Nikolloski.

Sipas Raportit të AKE-së, numri i abonentëve aktivë në telefoninë celulare në vend për tremujorin e dytë të vitit 2024 ishte 1.919.695, nga të cilët 679.245 janë abonentë pri-pejd dhe 992.157 janë me post-pejd. Janë regjistruar 248 293 abonentë biznesi me post-pejd. Në tremujorin e dytë në rrjetin e telefonisë celulare janë realizuar 1.409.062.356 minuta bisedë.

Të dhënat nga Raporti tregojnë se me qasje të ngushtë dhe të gjerë në internet përmes rrjetit cellular (2G/3G/4G) në tremujorin e dytë ishin 1 549 967 parapagues. Në numrin e përgjithshëm të abonentëve, A1 Maqedonia ka pjesëmarrje prej 47,9 për qind, Telekomi i Maqedonisë 46,57 për qind, Lajkamobajl 3,05 për qind, Telekabel 1,29 për qind, MTEL 1,08 për qind, Green Mobile 0,11 për qind.

Në të hyrat nga ofrimi i shërbimeve të komunikimit celular (niveli me pakicë) në tremujorin e dytë të vitit 2024, Telekomi I Maqedonisë ka pjesëmarrje prej 49,96 për qind, A1 Maqedoni 46,93 për qind, MTEL 1,39 për qind, Telekabel 0,88 për qind, Lajkamobajl 0,71 për qind, Green Mobile 0.13 për qind. Numri i përgjithshëm i linjave fikse është 449.868 dhe janë realizuar 16.943.729 minuta telefonik.

Në Programin Vjetor të Punës së AKE-së për vitin 2025, thuhet se Departamenti i Radiokomunikimeve do të punojë në ndryshimin e Planit për ndarjen dhe shfrytëzimin e frekuencave, gjegjësisht përgatitjen e draft versionit të planit, debat publik dhe miratimi i tij, si dhe zbatimi i procedurës për shpalljen e synimit për paraqitjen e kërkesës për lëshimin e autorizimit për shfrytëzimin e radiofrekuencave (shpallja e synimeve për ndarjen e radio frekuencave, kërkesa për pëlqim nga Qeveria për shumën e njëfishtë të tarifës, përgatitja e një tenderi dokumentacioni, zbatimi i procedurës së tenderit dhe dhënia e miratimeve).

Të hyrat e AKE-së për vitin 2025 janë planifikuar në vlerë prej 572 550 000 denarë, për 31,02 për qind më pak në krahasim me vitin e kaluar.  Planifikohen 460 milionë denarë nga kompensimi për përdorimin e radiofrekuencave, 57 milionë denarë nga mbikëqyrja e tregut të komunikimeve elektronike, 53 milionë denarënga kompensimi për përdorimin e numrave dhe numrave serik të ndarë. Gjithashtu, të hyrat nga listat e interest dhe tarifat gjyqësore prej 800 mijë denarë, 500 mijë denarë nga shitja e mjeteve fikse të shpenzuara, 350 mijë denarë nga interesi i kërkesës…

Nga shpenzimet e planifikuara, 222.255.060 janë në normën e pagave, pasuar nga mjetet e transferuara te subjektet tjera, 81.537.534 denarë, nga të cilat pjesa më e madhe është për financimin e aktiviteteve të Agjencisë Teknike Operative ATO, blerje të pajisjeve, 45. 421.291 denarë, shërbime intelektuale dhe të tjera, 34.154.000 denarë, ndihma, donacione dhe tarifa tjera me 31.733.000, shpenzime për reklama, propagandë dhe përfaqësim në vlerë prej 4,9 milionë denarë... Në planin financiar nuk janë paraparë mjete kapitale.

Sipas të dhënave të AKE-së, numri i abonentëve për qasje në internet përmes një rrjeti optik në tremujorin e dytë është 176.280.  Krahasuar me tremujorin paraardhës, ka një rritje prej 4.31 për qind dhe krahasuar me tremujorin e parë të vitit 2023 për 21.16 për qind. Qasje në internet me shtrirje të gjerë kanë 534,468 abonentë domethënë një rritje prej 0,46 për qind krahasuar me tremujorin e katërt të vitit 2023, ndërsa në krahasim me tremujorin e parë të vitit 2023, numri i abonentëve aktivë është rritur për 6,43 për qind. Nga 81 subjektet e shënuar në të dhënat zyrtare të AKE-së, 72 subjekte ofrojnë shërbime të transmetimit të të dhënave në tremujorin e parë të vitit 2024.

Sipas rregullores për tregun e komunikimeve elektronike, një abonent ka të drejtë t'i paraqesë operatorit një ankesë në lidhje me ofrimin e shërbimeve, shumën me të cilën ai përgjigjet për shërbimin e ofruar, cilësinë e shërbimit të ofruar, si dhe ankesë për shkak të shkeljes së dispozitave të kontratës së lidhur për lidhjen dhe përdorimin e rrjetit publik të komunikimit dhe/ose shërbimeve të komunikimit elektronik të disponueshme publikisht. Ankesën e dorëzon te operatori me shkrim brenda 15 ditëve nga dita e shkeljes dhe duhet të përmbajë faktet dhe provat mbi të cilat bazohet.  Operatori është i detyruar t'i japë abonentit një përgjigje me shkrim për bazën e ankesës së dorëzuar në afat prej 15 ditësh nga dita e pranimit. Nëse abonenti nuk është i kënaqur me vendimin e marrë pas ankesës, ai ka të drejtë Brenda 15 ditëve nga dita e pranimit të së njejtës te Agjencia për Komunikime Elektronike të dorëzojë kërkesë për zgjidhjen e kontestit.

Lidija Vellkovska 

foto: МIА arkivi