Брисел, 17 септември 2023 (МИА) – Европскиот совет во вторник треба да расправа за усвојување на предлогот на Шпанија за прогласување на каталонскиот, баскискиот и галицискиот за официјални јазици на ЕУ. 

Иницијативата за официјализирање на ниво на ЕУ на овие три јазици, кои се во службена употреба во некои региони во Шпанија, кон крајот на минатиот месец ја покрена шпанскиот министер за надворешни работи Хозе Мануел Албарес, чија земја е актуелен претседавач со Унијата. 

Но, според дипломатски извори во ЕУ, шансите за усвојување на предлогот во вторник се мали, од причина што некои земји членки изразија загриженост поради финансиските и правните последици што ќе ги предизвика ваквата одлука, при што Шведска прва јавно изрази резерви кон иницијативата. 

- Веруваме дека треба потемелно да се испита какви се правните и финансиските последици од предлогот, соопшти шведската Влада. 

Според Стокхолм, прифаќањето на ваквиот предлог може да покрене лавина иницијативи за прогласување на регионални или малцински јазици за службени во ЕУ. 

Европски дипломат за „Еурактив“ изјави дека ваквата иницијатива треба внимателно да се процени, додавајќи дека е „доста амбициозно“ очекувањето одлуката за ова прашање да се донесе за две недели. 

Но, министерката во каталонското Претседателство, Лаура Вилагра и Понс изјави дека загриженоста за зголемени трошоци на некои земји од ЕУ е преувеличени, бидејќи според неа, на преведувачки услуги отпаѓа многу мал дел од буџетот на Унијата.  

- Подобрените алатки за компјутерско преведување и вештачката интелигенција ќе овозможат значително намалување на трошоците за превод во следните години, изјави Вилагра и Понс во средата. 

Таа додаде дека „одбраната на јазичните права на милиони Европејци не треба да биде предмет на економска дискусија“, нагласувајќи дека Каталонија е подготвена да го зголеми својот придонес со ресурси за таа цел и изрази увереност во посветеноста на шпанската Влада да обезбеди поддршка за ваквата иницијатива.  

- Воопшто не ја разгледуваме можноста да не биде одобрен ваквиот официјален статус на Каталонците во Европа, изјави Вилагра и Понс, која доаѓа од редовите на Републиканската левица на Каталонија (ЕРЦ), која е меѓу партиите што ја поддржуваат каталонската независност. 

На иницијативата на Шпанија се гледа и како на обид на актуелната левичарска Влада на социјалистот Педро Санчез да обезбеди парламентарно мнозинство за формирање нов коалициски кабинет со поддршка на регионалните каталонски, баскиски и галициски партии, што донекаде и и успеа со изборот на Франсина Арменгол од Социјалистичката работничка партија на Шпанија (ПСОЕ) за претседателка на Долниот дом во шпанскиот Парламент. 

На Санчез особено му е неопходна поддршката на ЕРЦ и на партијата Заедно за Каталонија, чиј основач е поранешниот претседател на каталонската регионална Влада и актуелен европратеник Карлес Пуџдемон. 

Пуџдемон изјави дека прогласувањето на каталонскиот за официјален јазик во ЕУ би бил „првиот чекор за градење доверба“ за понатамошни преговори со шпанската Влада. 

- Ако Шпанија сака, може да го стори тоа, изјави Пуџдемон, мислејќи на протуркувањето на иницијативата за прогласување на каталонскиот за официјален јазик на ниво на ЕУ, кој е еден од условите на каталонските сепаратисти, заедно со усвојувањето законот за амнестија, распишување референдум за статусот на Каталонија и зголемени даночни надлежности на Барселона, за поддршка на идната влада на Санчез. 

Во рамките на преговорите за новата влада, ПСОЕ на Санчез и нејзиниот коалициски партнер, левичарскиот блок Здружени (Сумар), се согласија да поддржат употреба на каталонскиот, баскискиот, галицискиот и останатите регионални јазици во шпанскиот Парламент. 

Каталонскиот јазик е во службена употреба во регионите Каталонија, Валенсија и Балеарски Острови, баскискиот во Баскија и делови од Навара, а галицискиот во регионот Галиција. сп/

Фото: МИА Архива