Скопје, 19 август 2022 Изјава на македонските научници и истражувачи по повод „Препораките за заедничко одбележување на историски личности“ на „Заедничката мултидисциплинарна експертска комисија за историски и образовни прашања усвоени од страна на Заедничката меѓувладина комисија формирана согласно Договорот за пријателство, добрососедство и соработка меѓу Република Македонија и Република Бугарија. Имајќи ги предвид етичките кодекси на академската заедница, современите научни методи и парадигми, автономноста на научно-истражувачката дејност, како и интегритетот на македонските општествени, хуманистички и историските науки, Ние, припадниците на академската и научно-истражувачката заедница од Република Македонија,со индигнација ги отфрламе „Препоракитена Заедничката македонско-бугарска мултидисциплинарна експертска комисија за историски и образовни прашања“и истите ги сметаме за псевдонаучни, поради следниве причини: - „Препораките...“го игнорираат фактот дека ‘историското право’ не е призната категорија во меѓународното право, па следствено -за историските прашања не се валидни политичките спорови и договори. - „Препораките...“ја интерпретираат, па и ја ревидираат македонската и регионалната балканска историја на начин кој има политички претекст, поради што отстапуваат од принципот на научност и етичност. - Политичкото инсистирање да се усвојат билатерални препораки за историја која има мултилатерален и унилатерален карактер, па не може да се официјализира како „заедничка“ бугарско-македонска историја, претставува повреда на референтната парадигма на хуманистичките науки. - Под привид на реципроцитет, „Препораките...“промовираат метод на арбитрарно и пристрасно толкување на историските факти, личности, настани и процеси кои се значајни за повеќе народи, култури, држави и епохи. - Во овие „Препораки...“,македонската, јужнословенската, општословенската и балканската историја се толкуваат на бугароцентричен начин, со што отстапуваат од востановените научни сознанија во македонистиката, славистиката и балканистиката. - „Препораките...“го дискриминираат усвоениот и научно заснован наратив за културната, националната и политичката историја на Македонија, застапуван од македонски и други научници со меѓународна репутација. - Иако историјата на Македонија и на Македонците е повеќе димензионална и опфаќа повеќе историски епохи и цивилизациски констелации(античка, средновековна, нововековна, современа), во „Препораките...“ се маргинализираат цели епохи од национална, регионална и меѓународна важност. - Во контекст на македонската историја, Македонија може и треба да се проучува, културолошки, тематски и методолошки,на повеќе начини: како територија (геополитички), како држава, како нација која има свој сопствен развоен културен и политички континуум – од етнос до македонска политичка нација и признат меѓународно правен субјект. - Македонската историја претставува суверен интерес на Република Македонија, како што историјата на Бугарија е примарен интерес на бугарската држава, па треба да го задржи правото на сопствено научно и официјално толкување. Поради сето ова, ги сметаме за ништовни и нерелевантни за нашата понатамошна научно истражувачка дејност т.н. „Препораки за заедничко одбележување на историски личности“ на „Заедничката мултидисциплинарна експертска комисија за историски и образовни прашања усвоени од страна на Заедничката меѓувладина комисија...“ Потписници: акад. Катица Ќулавкова акад. Љупчо Коцарев акад. Ѓорги Поп Атанасов акад. Зузана Тополињска акад. Витомир Митевски акад. Марјан Марковиќ акад. Митко Манџуков акад. Леонид Грчев проф. д-р Веселинка Лаброска, дописен член на МАНУ проф. д-р Лилјана Макаријоска, дописен член на МАНУ проф. д-р Венко Андоновски, дописен член на МАНУ проф. д-р Ганка Цветанова, Институт за социолошки и политичко правни истражувања, УКИМ, Скопје проф. емеритус Горан Калоѓера, дописен член на МАНУ проф. д-р Александар Атанасовски, Институт за историја, Филозофски факултет, УКИМ проф. д-р Војислав Саракински, Институт за историја, Филозофски факултет, УКИМ проф. д-р Коста Аџиевски, Институт за историја, Филозофски факултет, УКИМ проф. д-р Михајло Миновски,Институт за историја, Филозофски факултет, УКИМ проф. д-р Стефан Пановски, Институт за историја, Филозофски факултет, УКИМ проф. д-р Виолета Ачкоска, Институт за историја, Филозофски факултет, УКИМ проф. д-р Драги Митревски, Институт за историја, Филозофски факултет, УКИМ проф. д-р Никола Минов, вонреден професор, Филозофски факултет проф. д-р Марјан Јованов, Институт за археологија, Филозофски факултет, УКИМ проф. д-р Виктор Лилчиќ, Институт за археологија, Филозофски факултет, УКИМ проф. д-р Антонио Јакимовски, Институт за археологија, Филозофски факултет, УКИМ проф. д-р Бошко Ангеловски, Институт за старословенска култура, Прилеп проф. д-р Ели Луческа, Инститyт за старословенска култура, Прилеп проф. д-р Ели Милошевска, Институт за старословенска култура, Прилеп д-р Наде Проева, редовен професор во пензија, Филозофски факултет, УКИМ проф. д-р Митко Б. Панов, Институт за национална историја, Скопје проф. д-р Маја Ангеловска – Панова, Институт за национална историја проф. д-р Габриела Топузовска, Институт за национална историја проф. д-р Лидија Ѓурковска, Институт за национална историја проф. д-р Силвана Сидоровска – Чуповска, Институт за национална историја проф. д-р Катерина Тодороска, Институт за национална историја проф. д-р Вера Гошева, Институт за национална историја проф. д-р Теон Џинго, Институт за национална историја проф. д-р Драгица Поповска, Институт за национална историја проф. д-р Горѓи Чакарјаневски, Институт за национална историја проф. д-р Марјан Димитриевски, Институт за национална историја проф. д-р Ѓорги Малковски, Институт за национална историја проф. д-р Новица Велјановски, Институт за национална историја проф. д-р Александар Манојловски, Институт за национална историја проф. д-р Лилјана Гушевска, Институт за национална историја проф. д-р Нада Јурукова, Институт за национална историја, Скопје проф. д-р Наташа Котлар –Трајкова, Институт за национална историја проф. д-р Елизабета Демитрова, Институт за историја на уметност, Филозофски факултет проф. д-р Гордана Силјановска Давкова, Правен Факултет "Јустинијан Први", УКИМ д-р Симона Груевска, научен советник, Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“ д-р Александра Ѓуркова, научен советник, Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“ - Скопје, УКИМ д-р Елка Јачева-Улчар, научен советник, Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“, Скопје, УКИМ проф. д-р Билјана Ванковска, Филозофски факултет –УКИМ, Скопје проф. д-р Јасна Котеска, Филолошки факултет „Блаже Конески“ –УКИМ проф. д-р Ѓоко Ѓорѓевски, декан на Православниот богословски факултет „Свети Климент Охридски“ –Скопје проф. д-р Дарија Андовска, декан на Факултетот за музичка уметност – Скопје, УКИМ д-р Велика Стојкова Серафимовска, виш научен соработник, ЈНУ Институт за фолклор „Марко Цепенков“, УКИМ проф. д-р Иванка Василевска, Правен Факултет „Јустинијан Први“, Скопје, УКИМ проф. д-р Стојко Стојков, УГД, Штип проф. д-р Тодор Чепреганов, УГД,Штип д-р Катица Топлиска-Евроска, виш научен соработник, Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“, Скопје, УКИМ д-р Олгица Додевска-Михајловска, научен советник, Институт за македонски јазик ,,Крсте Мисирков" д-р Гоце Цветановски, научен советник/редовен професор, Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“ проф. д-р Сузана Миовска –Спасева, Филозофски факултет–Скопје, УКИМ д-р Катица Трајкова, научен советник, Институт за македонски јазик "Крсте Мисирков" д-р Снежана Петрова-Џамбазова, виш научен соработник, Институт за македонски јазик "Крсте Мисирков" д-р Наталија Андријевска, научен советник, ЈНУ Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“–Скопје, УКИМ д-р Весна Миовска, научен советник, Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“ д-р Елеонора Серафимовска, научен советник, Институт за социолошки и политичко правни истражувања –Скопје, УКИМ д-рМаријана Марковиќ, научен советник, Институт за социолошки и политичко правни истражувања –Скопје, УКИМ д-р Марија Топузовска Латковиќ, научен советник, Институт за социолошки и политичко правни истражувања –Скопје, УКИМ проф. д-р Наташа Аврамовска,раководител на Институтот за македонска литература, УКИМ проф. д-р Маја Јакимовска -Тошиќ, Институт за македонска литература, УКИМ проф. д-р Илија Велев, Институт за македонска литература, УКИМ проф. д-р Валентина Христовска-Миронска, Институт за македонска литература проф. д-р Славчо Ковиловски, научен советник, Институт за македонска литература д-р Билјана Рајчинова Николова, соработник истражувач, Институт за македонска литература м-р Ема Лакинска, соработник истражувач, Институт за македонска литература м-р Жарко Иванов, соработник истражувач, Институт за македонска литература м-р Славица Петровска Ѓорѓевска, соработник истражувач, Институт за македонска литература проф. д-р Љубица Станковска, Институт за македонски јазик д-р Иван Иванов, Меѓународен балкански универзитет, Скопје проф. д-р. Антоанела Петковска, Филозофски факултет -Скопје, УКИМ проф. д-р Ило Трајковски, Филозофски факултет -Скопје, УКИМ проф. д-р Константин Миноски, Филозофски факултет -Скопје, УКИМ проф. д-р Солза Грчева, редовен професор во пензија, УГД –Штип проф. д-р Мимоза Серафимова, УГД, Штип проф. Ѓорѓи Серафимов, УГД, Штип д-р Бранислав Светозаревиќ, Архив на Р. Македонија м-р Александар Јорданоски, лингвист и специјалист за културно наследство проф. д-р Мишо Нетков, ЕСРА, Скопје проф. д-р Слоботка Алексовска, ПМФ, УКИМ проф. д-р Верица Јосимовска, УГД Штип проф. д-р Михајло Марковиќ, Универзитет во Тетово проф. д-р Благица Петковска, Педагошки факултет, УКЛО проф. д-р Игор Улчар, Факултет за ветеринарна медицина –УКИМ проф. д-р Богдан Богданов, ПМФ – Скопје, УКИМ проф. д-р Јане Богданов, ПМФ – Скопје, УКИМ проф. д-р Гордана Богоева-Гацева, Технолошко-металуршки факултет, УКИМ доц. д-р Соња Николова, историчар д-р Мирјана Нинчовска, Музеј на Р. Македонија д-р Јасмина Дамјановска, Архив на Македонија проф. д-р Марина Цветковска, Универзитет на Отава, Канада д-р Ведрана Цветковска, МекГил Универзитет проф. д-р Игор Јанев, научен советник, Институт за политички науки Белград проф. д-р Гоце Андревски, Квинс Универзитет, Канада проф. д-р Марјан Попов, Технолошки Универзитет -Делфт, Холандија д-р Александар Шулевски, научен соработник, Лајден Универзитет, Холандија проф. д-р Каланоски Димитрија, Универзитет на Манчестер, Велика Британија проф. д-р Тихомир Стојановски, Факултет за драмски уметности проф. д-р Валентина Божиновска, Факултет за драмски уметности д-р Ник Анастасовски, историчар, македонска заедница од Мелбурн д-р Ивица Баковиќ, доцент, Филозофски факултет, Загреб, Хрватска д-р Марјан Патлиџанковски д-р Зоран Богоевски, историчар д-р Ицо Најдовски, историчар м-р Марјан Гијовски, Архив на Р. Македонија м-р Цуте Крајчевски, Архив на Р. Македонија м-р Филип Марковски, историчар м-р Игорче Дунимаглоски, историчар Јулија Митревска, историчар Слободан Ников, историчар Кирил Јордановски, историчар Филип Аџиевски, историчар Васко Гичевски, историчар ___________________________________________________________________________ МИА овие текстови ги објавува во интегрална и оригинална форма и не е одговорна за нивната содржина, ниту за евентуалните правописни недоследности или печатни грешки.