12 февруари 2025

Франс прес

Наредбата на американскиот претседател Доналд Трамп за суспендирање на поголемиот дел од странската помош испрати шокантни бранови низ хуманитарниот сектор, заканувајќи се да предизвика масовни отпуштања на многу невладини организации и евентуално целосно да ги уништи.
 
Помалку од една недела откако Трамп се врати на власт, Американската агенција за меѓународен развој им соопшти на невладините организации дека ќе мора веднаш да ја прекинат работата бидејќи новата администрација ги замрзна буџетите на УСАИД.
 
Американскиот претседател нареди 90-дневен преглед на УСАИД -- кој води здравствени и итни програми во околу 120 земји, вклучително и најсиромашните во светот.
 
Кампањата ја предводи неговиот сојузник милијардер Илон Маск, кој се пофали дека го хранел УСАИД „преку машината за сечење дрва“.
 
Администрацијата на Трамп оттогаш издаде откажувања за помош за „заштеда на животи“, додека замрзнувањето на буџетите вклучуваше исклучоци од финансирањето на Израел и Египет.
 
Но, владее конфузија околу тоа како тие откажувања ќе се спроведат и неизвесноста веќе го прави својот данок.
 
Наредбата да се прекине работата веднаш погоди „како бомба“, изјави извор од невладина организација во Кенија.
 
Тој побара да остане анонимен од страв дека неговата добротворна организација може да биде казнета од администрацијата на Трамп.
 
„Тоа ги фрли луѓето во режим на паника“, рече хуманитарниот работник за замрзнувањето, посочувајќи дека недостигот на известување значи дека персоналот нема време да се прилагоди.
 
Тие веднаш беа ставени на задолжително неплатено отсуство и организацијата повеќе не можеше да им ги плаќа наемнините или платите, рече тој.
 
„Што ќе значи тоа за луѓето кои имаат деца? праша тој, вознемирен.

Според мрежата за помош АЛНАП, повеќе од 630.000 луѓе биле вработени во секторот за помош во 2020 година, повеќе од 90 отсто од нив локален персонал.
 
За многу локални жители, замрзнувањето на средствата од САД значи невработеност во земји со кревки економии каде што е речиси невозможно да се најде друга работа.
 
Иселениците кои работат за хуманитарните агенции, исто така, се соочуваат со прекин на работата.
 
„Ги известивме сите за американските буџети дека тие се привремено суспендирани“, рече извор од европското седиште на невладина организација, главно финансирана од американски фондови.
 
Последица за иселениците, рече таа под услов да остане анонимна, е тоа што „те качија во авион и се враќаш дома“.
 
Освен, додаде таа, „не мора да имаш дом“ затоа што многу помошни работници од иселениците одат од мисија до мисија, без домашна база во нивната земја на потекло.
 
УСАИД управува со буџет од 42,8 милијарди американски долари -- што претставува 42 отсто од хуманитарната помош исплатена ширум светот.
 
Невладините организации ќе мора да „отпуштаат вработени пропорционално на нивната зависност од американските фондови“, рече таа.
 
„Ако една невладина организација зависи 60 отсто од УСАИД, ќе мора да отпушти 60 отсто од своите вработени. Ако зависи 40 отсто, ќе отпушти 40 отсто. Би било невозможно да се компензира загубата на американските средства“, рече таа.
 
Норвешкиот совет за бегалци, една од најголемите светски агенции за помош, во понеделникот соопшти дека бил принуден нагло да ја прекине „итната хуманитарна работа финансирана од САД за стотици илјади луѓе во речиси 20 земји погодени од војни, катастрофи и раселување“.
 
Нешто помалку од 20 проценти - 150 милиони долари - од неговото финансирање дојде од Соединетите Американски Држави минатата година, обезбедувајќи витална поддршка за 1,6 милиони луѓе.
 
Додека првичното замрзнување на американското финансирање требаше да трае 90 дена, администрацијата веќе почна да ја намалува работната сила на УСАИД, а многумина во секторот за помош стравуваат од драстичен долгорочен пад на американската поддршка.
 
Трамп и Маск јавно ветија дека ќе ја затворат УСАИД засекогаш.
 
„Проблемот е дали ова ќе трае 90 дена или ќе трае многу подолго? рече Кевин Голдберг, шеф на Солидарит Интернешнл, кој е 36 отсто финансиран од САД.
 
Локалните партнери на меѓународните невладини организации, „кои зависат од нашата способност да пренесеме дел од американската помош што ни е доделена“, исто така би страдале, додаде тој.
 
Голдберг рече дека „се плаши за целиот хуманитарен синџир“.
 
„Има многу играчи во секторот за помош што ќе исчезнат“, бидејќи се намалува и европското државно финансирање, предупреди Жан-Франсоа Корти, шеф на Лекарите на светот.
 
Тој изјави за АФП дека одлуката на САД е „апокалиптична револуција“ за хуманитарниот екосистем кој „се... задавува до смрт“.
 
Извршна директорка од друга меѓународна невладина организација рече дека стравува дека „бруталниот“ метод на Трамп ќе има последици во Европа, каде што „екстремно десничарските партии кои потекнуваат од книгата за игри на американскиот претседател добиваат на сила“.
 
„Овој земјотрес... не принудува да преиспитаме се“, рече таа за АФП.