Shkup, 6 nëntor 2025 (MIA) - Maqedonia dhe Bullgaria janë zotuar për aktivitetet dhe detyrimet për ndërtimin e tunelit hekurudhor në Korridorin 8 me një Marrëveshje, e cila u nënshkrua sot nga ministrat përkatës Aleksandar Nikolloski dhe Grozdan Karaxhov, në prani të përfaqësuesve të Komisionit Evropian, NATO-s dhe bankave kreditore të projektit për lidhjen hekurudhore të dy vendeve.

Gjatësia e parashikuar e tunelit është rreth 2.4 kilometra, 1.189,30 metra në territorin maqedonas dhe 1.193,70 metra në territorin bullgar.

Nikolloski dhe Grozdanov theksuan rëndësinë e lidhjes, ndërsa përfaqësuesit e Komisionit Evropian shprehën kënaqësi që të dyja palët po përmbushin marrëveshjen nga takimi në korrik në Bruksel për të nisur projektin, por thanë se presin zbatim në kohë.

Zëvendëskryeministri Nikolloski premtoi përkushtim dhe punë të palodhur për lidhjen hekurudhore nga pala maqedonase, e cila tha se do të kushtojë 810 milionë euro. Nga tre seksionet e planifikuara, e para është përfunduar, e dyta është në ndërtim e sipër, dhe për të tretin ai njoftoi se muajin tjetër do të shpallet një tender për një kontraktor.

“Fondet janë siguruar. Faza e parë nga Kumanova në Beljakovcë është përfunduar dhe është vënë në funksion që nga janari i këtij viti, faza e dytë është në ndërtim e sipër, afati i ndërtimit është tetori I vitit 2026, nuk jemi shumë të kënaqur me kontraktorin dhe me kreditorët, nga BERZH-i do të kërkojmë një zgjidhje të përbashkët se si ta kapërcejmë këtë problem. Shpresoj që me punë të palodhur në bashkëpunim me të dy bankat dhe BE-në do të arrijmë të shpallim një parakualifikim për përzgjedhjen e një kontraktori dhe të zgjedhim mbikëqyrjen në dhjetor. Buxheti nga Kumanova deri në kufi është 810 milionë euro, nga të cilat 200 milionë euro janë një grant i BE-së. Nga Kumanova në Beljakovcë kushtoi 79 milionë euro, nga Beljakovca në Kriva Pallankë duhet të kushtojë 155 milionë euro, nëse qëndrojmë brenda këtij buxheti, nga Kriva Pallanka deri në kufirin me Bullgarinë 455 milionë euro dhe të tjera 110 nga Kumanova deri në kufi për sinjalizim dhe elektrifikim të hekurudhës”, tha Nikolloski, në përgjigje të pyetjes së gazetarëve pas nënshkrimit të marrëveshjes.

Ai theksoi rëndësinë e Korridorit 8, për ndërtimin e të cilit theksoi se vendi po punon me përkushtim, duke informuar se po ndërmerren aktivitete për të shfrytëzuar potencialin ekonomik.

“Sa i përket rëndësisë ekonomike, ne kemi një pozicion gjeografik unik, për fat të keq nuk kemi qasje në det, por jemi me fat që dy Korridoret Pan-Evropiane 8 dhe 10 kryqëzohen në territorin tonë. Korridori 10 (Veri-Jug) është më i gjati në Evropë, duke filluar në Pire dhe duke përfunduar në Helsinki ndërsa Korridori 8 (Lindje-Perëndim), i cili fillon në Durrës, Shqipëri, në Detet Adriatik dhe Jon dhe përfundon në Burgas në Detin e Zi dhe prej andej vazhdon në Odesa, në Ukrainë. Këto janë dy korridore shumë të rëndësishme, të cilat kanë rëndësi si ekonomike, ashtu edhe politike dhe të sigurisë. Sa i përket ekonomisë, ne tashmë po punojmë për të shfrytëzuar këtë potencial. Në Trubarevo, ne tashmë po punojmë në një nyje multimodulare që do të jetë një port tokësor ku

mallrat do të transportohen përgjatë Korridoreve 8 dhe 10, në të cilin projekt po punohet paralelisht”, tha Nikolloski.

Ai shtoi se Korridori 8 është i rëndësishëm si në aspektin e sigurisë ashtu edhe për NATO-n. “Edhe ne jemi anëtarë të NATO-s si edhe Bullgaria, dhe duhet të kontribuojmë në paqen globale, por edhe të ndihmojmë me atë që po ndodh në Ukrainë. Sa i përket rëndësisë politike, kur ka punë dhe kur ka projekte, të dy vendet dhe popujt bashkohen”, tha Nikolloski.

Ai vlerësoi se me nënshkrimin e Marrëveshjes, ëndrra e brezave në të dy anët e kufirit për të lidhur dy kryeqytetet Shkupin dhe Sofjen me një lidhje hekurudhore po përmbushet.

“Do të punojmë shumë seriozisht dhe me përkushtim dhe shpresoj se do t'i shohim rezultatet së shpejti”, tha Nikolloski, duke shprehur shpresën se së shpejti do ta ftojë kolegun e tij Grozdanov në hapjen e seksionit të dytë të hekurudhës, Beljakovcë-Kriva Pallanka dhe në fillimin e punimeve në seksionin e tretë.

Karaxhov theksoi se kjo është një ditë e rëndësishme për të dy vendet si rezultat i bashkëpunimit efektiv dhe vizionit evropian për Korridorin strategjik 8, të cilin ai tha se është jashtëzakonisht i rëndësishëm për sigurinë e rajonit.

Nga 1,350 kilometrat e Korridorit, 8, 947 janë në territorin bullgar dhe nevojiten 2.4 kilometra të tjerë për ta përfunduar atë, e njëjta gjatësi sa tuneli. Së bashku me aktivitetet e modernizimit, Bullgaria do të investojë 1.2 miliardë euro në lidhjen hekurudhore.

“Historia me të vërtetë ka lënë male dhe kufij, por ne, brezi ynë, duhet të ndërtojmë tunelet dhe urat, jo vetëm si projekte infrastrukturore, por edhe si bazë për një të ardhme më premtuese në Ballkan. Një e ardhme që nuk duhet të errësohet nga acarime të vogla dhe disa ndryshime politike, sepse ndonjëherë fjalët mund të vonojnë projekte kaq të rëndësishme për dekada”, tha Karaxhov.

Valentina Superti, Drejtoreshë e Drejtorisë së KE-së për Ballkanin Perëndimor, tha se dy vendet fqinje mund të mbështeten në mbështetjen e Komisionit. Puna e përbashkët në projektet ndërkufitare nuk humbet marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë, të cilat janë me rëndësi thelbësore, veçanërisht kur bëhet fjalë për anëtarësimin në BE, theksoi Superti dhe tregoi se KE-ja është shumë e kënaqur që angazhimet e ndërmarra më 16 korrik në Bruksel po përmbushen dhe rezultojnë në nënshkrimin e kësaj marrëveshjeje.

BE-ja, theksoi ajo, mbështet forcimin e bashkëpunimit midis vendeve tuaja dhe së bashku me partnerët e saj, BE-ja po ofron ndihmë të konsiderueshme financiare për këtë projekt. “Ne mbështetemi në lidershipin tuaj dhe ajo që po dëshmojmë sot është ajo që na duhet që marrëveshja të zbatohet në kohën e duhur”, tha Superti.

Ndërtimi i tunelit të Korridorit 8 si pjesë e rrjetit trans-evropian, siç vlerësoi ajo, është një iniciativë për të hapur një rrugë që do të sjellë përfitime sociale dhe ekonomike për rajonin me shërbime të përmirësuara transporti dhe akses më të mirë në tregjet e BE-së dhe ato globale.

“Është një sistem transporti i qëndrueshëm që do të mbështesë konkurrueshmërinë për të gjithë rajonin. Korridori 8 është një mekanizëm për bashkëpunim më të fortë rajonal dhe mbulon boshllëkun infrastrukturor të rajonit të Ballkanit. Është me rëndësi strategjike për sigurinë dhe kjo është në fakt siguria jonë e përbashkët. BE-ja është plotësisht e përkushtuar për të mbështetur zbatimin e këtyre projekteve të rëndësishme dhe për këtë arsye jam këtu sot”, tha përfaqësuesja e Komisionit Evropian.

Vlerësimet e institucioneve janë se me ndërtimin e hekurudhës Shkup-Sofje, do të ketë një rritje të transportit të mallrave me mbi 30 për qind, dhe të trafikut të pasagjerëve me 20-25 për qind në vitet e para pas ndërtimit.

Maqedonia dhe Bullgaria, pas një ngecjeje disamujore, arritën një marrëveshje në nivel ministror në fund të qershorit për të avancuar punën në lidhjen hekurudhore. Pas kësaj, më 16 korrik në Bruksel, u zhvillua një takim i delegacioneve të të dy vendeve, ku u identifikuan prioritetet, përfshirë rishpalljen e tenderit për punimet në seksionin hekurudhor midis Kriva Pallankës dhe hyrjes në tunelin ndërkufitar deri në fund të këtij viti nga shteti.

Në krahun perëndimor të Korridorit 8 hekurudhor, është planifikuar ndërtimi i një linje hekurudhore nga Kërçova në Lin, për të cilën është përgatitur një projekt. Qeveria kohët e fundit njoftoi një projekt për rindërtimin e linjës Shkup-Jegunovcë-Tetovë-Gostivar-Kërçovë me një gjatësi prej 103 kilometrash. Një grant i BE-së prej 5.3 milionë eurosh është marrë për përgatitjen e një studimi mjedisor, studimit të fizibilitetit dhe përgatitjes së dokumentacionit të tenderit. Pritet që kontraktori të zgjidhet brenda dy vitesh. ls/

Foto: Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut