Shkup, 25 nëntor 2025 (MIA) - Prej sot fillon fushata e UN Women "16 ditët e aktivizmit", fokusi i këtij viti do të jetë në dhunën digjitale. Fushata e këtij viti "16 ditët e aktivizmit kundër dhunës me bazë gjinore" bën thirrje për veprime urgjente globale për të mbyllur boshllëqet ligjore dhe për t'i mbajtur përgjegjës autorët dhe platformat teknologjike.

Nga UN Women theksojnë se bota dixhitale premtoi lidhje dhe fuqizim – por për miliona gra dhe vajza, ajo është bërë një botë abuzimi. Dhuna dixhitale po përhapet me shpejtësi alarmuese e nxitur nga inteligjenca artificiale, anonimiteti dhe mungesa e ligjeve dhe llogaridhënies efektive. Tani ajo përfshin çdo cep të internetit – nga ngacmimi dhe përndjekja kibernetike në internet deri te doksimi, ndarja e imazheve pa pëlqim, deepfakes dhe dezinformimi – të përdorura për të heshtur, turpëruar dhe frikësuar gratë dhe vajzat.

Sipas të dhënave të Bankës Botërore , më pak se 40 për qind e vendeve kanë ligje që mbrojnë gratë nga ngacmimi kibernetik ose përndjekja kibernetike. Kjo i lë 44 përqind të grave dhe vajzave të botës – 1.8 miliardë – pa qasje në mbrojtje ligjore.

Gratë në lidership, biznes dhe politikë përballen me mashtime të thella (deepfakes), ngacmime të koordinuara dhe dezinformim gjinor të dizajnuar për t'i shtyrë ato të largohen nga jeta publike ose të largohen krejtësisht. Në të gjithë botën, një në katër gazetare raporton kërcënime online për dhunë fizike, përfshirë kërcënime me vdekje.

"Ajo që fillon në internet nuk mbetet në internet. Abuzimi digjital përhapet në jetën reale, duke përhapur frikë, duke heshtur zërat dhe - në rastet më të këqija - duke çuar në dhunë fizike dhe femicid”, tha drejtoresha ekzekutive e UN Women, Sima Bahus,

“Ligjet duhet të evoluojnë me teknologjinë për të siguruar që drejtësia të mbrojë gratë si në internet ashtu edhe jashtë tij. Mbrojtjet e dobëta ligjore i lënë miliona gra dhe vajza të cenueshme, ndërsa autorët veprojnë pa u ndëshkuar. Kjo është e papranueshme. Përmes fushatës sonë 16 ditë aktivizmi, UN Women bën thirrje për një botë ku teknologjia i shërben barazisë, jo dëmit.”

Raportimi i abuzimit dhe dhunës në internet mbetet i ulët, sistemet e drejtësisë janë të pajisura dobët dhe platformat teknologjike përballen me pak llogaridhënie. Rritja e abuzimit të gjeneruar nga inteligjenca artificiale vetëm sa ka thelluar pandëshkueshmërinë përtej kufijve dhe platformave. Por ka shenja progresi. Ligjet po fillojnë të evoluojnë për t'u përballur me sfidat e ndryshimit teknologjik: nga Akti i sigurisë online i Mbretërisë së Bashkuar , deri te Olimpia Ley i Meksikës, Akti i sigurisë online i Australisë dhe Akti i sigurisë digjitale i BE-së , reforma të reja po marrin formë . Që nga viti 2025, 117 vende raportuan përpjekje për të adresuar dhunën dixhitale, por përpjekjet mbeten të fragmentuara për një sfidë transnacionale.

UN Women bën thirrje për - Bashkëpunim global për të siguruar që platformat dixhitale dhe mjetet e inteligjencës artificiale përmbushin standardet e sigurisë dhe etikës. Mbështetje për të mbijetuarit e dhunës dixhitale duke financuar organizatat për të drejtat e grave. Mbajtja përgjegjëse e autorëve të krimit përmes ligjeve dhe zbatimit më të mirë.Kompanitë e teknologjisë duhet të ndërmarrin hapa të rëndësishëm duke punësuar më shumë gra për të krijuar hapësira më të sigurta online, duke hequr shpejt përmbajtjen e dëmshme dhe duke iu përgjigjur raportimeve të abuzimit. Investime në parandalim dhe ndryshim kulturor përmes shkrim-leximit dixhital dhe trajnimit për sigurinë në internet për gratë dhe vajzat, si dhe programeve që sfidojnë kulturat toksike në internet.

Avokimi feminist ka nxitur njohjen globale të dhunës dixhitale si një kërcënim për të drejtat themelore të njeriut të grave, duke rezultuar në rritjen e përparësive dhe veprimeve kundër dhunës digjitale nga vendet. Megjithatë, tkurrja e hapësirës qytetare, së bashku me shkurtimet e paprecedentë të fondeve dhe kundërshtimin ndaj lëvizjeve feministe kërcënon të minojë dekada të tëra progresi . Në këtë kontekst, iniciativa të tilla si programi i financuar nga BE-ja " VEPRO për t'i dhënë fund dhunës ndaj grave dhe vajzave -ACT to End Violence against Women and Girls" janë më të rëndësishme se kurrë për të mbështetur lëvizjet feministe në përpjekjet e tyre për drejtësi.

 Për të mbështetur qeveritë dhe politikëbërësit, UN Women po prezanton dy mjete të reja - Shtojcën e manualit për legjislacionin mbi dhunën ndaj grave mbi dhunën e lehtësuar nga teknologjia ndaj grave dhe vajzave dhe Udhëzuesi për policinë mbi adresimin e dhunës së lehtësuar nga teknologjia , i cili plotëson udhëzimet e mëparshme për policinë mbi adresimin e dhunës ndaj grave dhe vajzave nga Manual mbi shërbimet policore të përgjegjshme ndaj gjinisë për gratë dhe vajzat që i nënshtrohen dhunës – duke ofruar udhëzime praktike për parandalimin dhe reagimin. Derisa hapësira dixhitale të jetë e sigurt për të gjitha gratë dhe vajzat, barazia e vërtetë do të mbetet e paarritshme, kudo.

16 ditët e aktivizmit kundër dhunës me bazë gjinore është një fushatë globale e udhëhequr nga UN Women në kuadër të iniciativës UNiTE për t'i dhënë fund dhunës ndaj grave . Ajo zhvillohet çdo vit nga 25 nëntori deri më 10 dhjetor, duke lidhur Ditën ndërkombëtare për eliminimin e dhunës ndaj grave dhe Ditën e të drejtave të njeriut.

Në vitin 2025, fushata përqendrohet në dhënien fund të dhunës dixhitale kundër të gjitha grave dhe vajzave - një nga format e abuzimit me evolucionin më të shpejtë në mbarë botën. Dhuna digjitale përfshin ngacmimin online, ndjekjen, dezinformimin gjinor, deepfakes dhe ndarjen pa pëlqimin e imazheve intime, të cilat po rriten ndjeshëm me përparimin e teknologjisë.

Fushata UNiTE 2025 u bën thirrje qeverive, kompanive të teknologjisë dhe komuniteteve të veprojnë tani - për të forcuar ligjet, për t'i dhënë fund pandëshkueshmërisë dhe për t'i mbajtur platformat përgjegjëse. Ajo nxit investime të qëndrueshme në parandalim, shkrim-lexim dixhital dhe shërbime të përqendruara te të mbijetuarat. Ajo gjithashtu bën thirrje për mbështetje afatgjatë për organizatat e të drejtave të grave që po udhëheqin përpjekjet për t'i bërë hapësirat dixhitale të sigurta dhe gjithëpërfshirëse për të gjithë.

Programi i avokimit , ndërtimit të koalicioneve dhe veprimit feminist transformues (ACT) është një angazhim revolucionar midis Komisionit Evropian dhe UN Women si bashkë-udhëheqëse të Koalicionit të veprimit kundër dhunës me bazë gjinore (DHBGJ), në bashkëpunim me Fondin e mirëbesimit të OKB-së për t'i dhënë fund dhunës ndaj grave. Agjenda e përbashkët e avokimit e ACT po ngre prioritetet dhe po amplifikon zërat e lëvizjeve feministe për të drejtat e grave, si dhe po ofron një kornizë bashkëpunuese të fokusuar në prioritete, strategji dhe veprime të përbashkëta. ls/

Foto: UN Women