Shkup, 3 dhjetor 2024 (MIA) - Problematika dhe debati se si të përmirësohet cilësia e jetës së personave me aftësi të kufizuara dhe se si e gjithë kjo përparon, është prezent në shoqërinë maqedonase me vite dhe dekada. Sipas personave më vunerabël, ka ardhur koha që fjalët dhe angazhimet të përkthehen në veprime konkrete.

MIA pyeti disa persona me aftësi të kufizuara - çfarë duhet të përmirësohet lidhur me këtë problematikë, për të cilat kemi marrë disa përgjigje. Sfida më e zakonshme me të cilën përballen këta njerëz është aksesi në arsim, punësim, angazhim, akses në informacion dhe lëvizje të qetë dhe qasje fizike në një institucion të caktuar.

“Të ketë platforma të aksesueshme kudo, punësim më të lehtë, akses në sallat e ngjarjeve kulturore me ndenjëse, semaforë me tinguj kudo, platformë aksesi në transportin publik, si dhe mundësi për të hyrë dhe dalë, pa u shtyrë (personi). Mundësia për të mësuar dhe studiuar atë që duan, por edhe për të punuar në të njëjtën kohë, për shembull, aktrim, modelim, fotomodelim. Në përgjithësi, një jetë si gjithë të tjerët”, thotë Marga Veleska, e cila është shkrimtare dhe person me aftësi të kufizuara.

Shpeshherë edhe institucionet publike janë pengesë e madhe në realizimin e të drejtave të qytetarëve.

“Institucionet duhet të bëhen mjete për drejtësinë, jo për përçmimin e të drejtave të njeriut dhe për të mbrojtur të fuqishmit. Ndjenja e të qenit krejtësisht jashtë sistemit është më e keqe se verbëria, është ndjenja e të qenit i padukshëm, edhe kur bërtet më fort për drejtësi... Media që duhet të jetë pasqyrë e së vërtetës është bërë vendi ku zhduken histori si e imja. Historia ime nuk është vetëm e imja. Është historia e të gjithë atyre që janë të injoruar, të harruar dhe të braktisur nga sistemi”, thekson Stojçe Ivanoski.

Liçe Tashkova, e cila jeton jashtë vendit, thotë se, që një shoqëri të funksionojë në tërësi, duhet para së gjithash të mbështesim, përmirësojmë dhe ndihmojmë njëri-tjetrin - në çdo fushë.

“Si çdo individ, edhe personat me nevoja të veçanta kanë nevojat, dëshirat, ëndrrat e veta... Secili prej nesh ka vizionin dhe perceptimin e tij ndaj jetës. Është e nevojshme të analizohen nevojat, mundësitë dhe idetë e çdo individi, në mënyrë të arsyeshme, empatike, solidare, pa paragjykime. Të ketë akses adekuat në çdo institucion, transport falas, kujdes shëndetësor falas, kompensim monetar, një asistent që do të jetë në dispozicion në shkollë dhe kur personi me aftësi të kufizuara është i punësuar, njerëz që do të ndihmonin në blerjet, aktivitetet e kohës së lirë. Sepse personat me aftësi të kufizuara janë si gjithë të tjerët me një qasje dhe shprehje paksa të ndryshme të gjërave, pavarësisht sfidave me të cilat përballen çdo ditë. Me një buzëqeshje të ngrohtë dhe me sy plot shpresë, urojmë të kapet dora e shtrirë që të tregojmë se dimë, mundemi, duam dhe meritojmë të krijojmë në shoqëri për të arritur qëllimin tone”, thotë Tashkova për MIA-n.

Bashkëbiseduesit tanë të tjerë e theksuan rëndësinë e ngritjes së vetëdijes publike - si te institucionet maqedonase, por edhe te njerëzit në përgjithësi. Shumica pajtohen se personat me aftësi të kufizuara ende përballen me paragjykime, mospranim dhe diskriminim në mjedisin ku lëvizin.

“Mendoj se në radhë të parë duhet të ketë institucione ku të rrimë bashkë, dhe për biseda, për lojëra, për socializim... Pastaj zhvillimi i qendrave të na pranojë ashtu siç jemi. Për të na inkurajuar... Të jetë një kënd për mbështetjen tone”, thotë Viktoria Davidova.

E pyetur se me çfarë sfidash përballet ajo vetë, ajo thotë se kultura e njerëzve ndonjëherë është në nivele shumë të ulëta, duke treguar transportin publik. Në këtë kuptim, Victoria thotë se disa njerëz nuk mendojnë se duhet t'i lënë vend personit me vështirësi në lëvizje për të kaluar, ulur, etj.

“Përditshmëria është e vështirë për “invalidët” në Maqedoni dhe ai jeton afër margjinave. Institucionet janë relativisht të aksesueshme nga jashtë, por jo nga brenda dhe gjithçka në lidhje me stafin e tyre dhe nevojat shtesë, si parmakët, shtigjet e prekshme, sistemet audio, etj. Të njëjtën gjë do të them edhe për arsimin – se është bërë pjesërisht, por në mënyrë të pamjaftueshme dhe jo të plotë”, thekson Hristina P., përfaqësuese e shoqatës “Mobiliteti”.

Në përgjithësi, të krijohet përshtypja se gjërat po ecin për mirë, por jo mjaftueshëm dhe duhet bërë shumë punë, sidomos në vendbanimet më pak të urbanizuara.

Për t'u përballur me këto sfida është e nevojshme angazhimi i autoriteteve në të gjitha nivelet, e mbi të gjitha ato lokale, duke pasur parasysh se çdo komunë duhet të krijojë kushte të përshtatshme për një jetë të qetë dhe të mirë për të gjithë qytetarët e saj. Për këtë, MIA ka kërkuar deklarata nga dhjetë kryetarë të komunave të Shkupit dhe nga kryetarja e qytetit të Shkupit. Përgjigje morëm nga tetë kryetarë komunash, si dhe nga kryetarja Danela Arsovska.

“Në qytetin e Shkupit ndërmarrim një numër të madh të aktiviteteve që kanë për qëllim përmirësimin e cilësisë së jetës së të gjithë personave me aftësi të kufizuar, pavarësisht nga lloji i aftësisë së kufizuar, dhe në mënyrë aktive punojmë në vazhdimësi, të gjitha këto aktivitete, veçanërisht në pjesën e programet dhe masat që ne zbatojmë, të rrisim. Disa prej tyre janë përmirësime në pjesën socio-ekonomike, të cilat duhet të zbatohen si masa, ndërsa pjesa tjetër, natyrisht, për të lehtësuar lëvizjen e personave me aftësi të kufizuara, tha Arsovska.

Ndër këto projekte është edhe rritja e numrit të automjeteve (tani gjithsej 11) për transport falas nëpër Shkup për personat me aftësi të kufizuara. Gjithashtu po merren masa për përmirësimin e gjithëpërfshirjes në të gjitha proceset brenda qytetit.

 “Kështu është në të gjitha institucionet. Nga njëra anë, ne po punojmë që ata të mund të përfshihen vazhdimisht në aktivitete sportive, pavarësisht nga aftësia e kufizuar. Çdo vit ne marrim fonde dhe rekuizita në disa lokacione nëpër qytet, të cilat përdoren nga personat me aftësi të kufizuara, me qëllim përmirësimin e shëndetit psikofizik”, shton Arsovska

Ajo tregon se kanë mbështetjen e një numri të madh të shoqatave që punojnë në fushën e mbështetjes dhe mundësimit të aktiviteteve shtesë për personat me aftësi të kufizuara.

Ajo thotë se këto janë ndihma të shtrenjta që zakonisht vijojnë përmes Fondit për një periudhë të caktuar, rreth pesë vjet.

“Duhet të përmend se jemi ndër të paktët që bashkëpunojmë në mënyrë aktive për të mundësuar përmirësimin e stabilitetit ekonomik dhe financiar të personave me aftësi të kufizuara duke pasur aktivisht programe për punësim në qytetin e Shkupit, për personat me lloje të caktuara të aftësisë së kufizuar dhe ata mund të integrohen shumë lehtë në sistemin tonë, në një vend pune që do t'i lejojë ata të ndihen të respektuar, të dashur nga kolegët e tyre dhe thjesht të ndihen të integruar, përmes një procesi gjithëpërfshirë”, theksoi kryetarja e Qytetit të Shkupit.

E gjithë kjo kryhet në vetë qytetin e Shkupit, d.m.th. në ndërmarrjet publike, dhe qëllimi, sipas Arsovskës, është pavarësia financiare dhe ekonomike e personave me aftësi të kufizuara.

E pyetur për personat me aftësi të kufizuara që jetojnë në zona më pak të urbanizuara dhe që ndihen të izoluar, Arsovska thotë se edhe dhjetë komunat e tjera të Shkupit duhet të ndërmarrin veprime në zonat e banuara, në mënyrë që njerëzit të mos ndihen të shkëputur bërthama e kryeqytetit.

“Është normale që për këtë duhet të ketë një nivel më të lartë të decentralizimit, që nënkupton se në këtë moment në Maqedoni, jo vetëm në qytetin e Shkupit, fondet që derdhen në arkën e komunës janë shumë të vogla. Me këtë vëllimi i projekteve që mund të realizohen është shumë i vogël, në mënyrë që të realizohen projekte më serioze infrastrukturore, që të mos ndodhin gjëra të tilla në të ardhmen. Nga ana e qytetit, i cili besoj se është pak më mirë i pajisur dhe ka më shumë mundësi, ne po realizojmë një numër më të madh aktivitetesh. Automjetet që ne po i blejmë, për herë të parë pas 15 vitesh, do t’u mundësojnë të gjithë personave, pavarësisht se në cilën pjesë të qytetit janë, të mund të transportohen falas në vendet që duhet, që është jashtëzakonisht e rëndësishme për ta, shpjegon Arsovska.

Arsovska pranon se ka pasur dhe do të ketë probleme dhe u bën thirrje të gjithë aktorëve që të punojnë dhe të veprojnë së bashku.

Sipas Arsovkës, aspekti human i jetës së çdo qytetari është i rëndësishëm – pavarësisht nëse ka apo jo aftësi të kufizuara, ai meriton një jetë cilësore.

Të gjithë së bashku duhet t'i apelojmë qeverisë që me buxhetet që ka në dispozicion të ndahen në mënyrë të barabartë në të gjitha komunat dhe në të gjitha vendbanimet që zhvillimi të jetë i barabartë kudo, nënvizon Arsovska.

Për këtë, kryetari i Komunës së Gazi Babës, Boban Stefkovski, thekson disa raste individuale ku Komuna ka ndihmuar njerëzit që jetojnë në vende më të largëta në Creshevë, Jurumleri, Hipodrom dhe Zhelezarë.

Gazi Baba, me organizatat joqeveritare dhe shoqatat e qytetarëve, vendos platforma aksesi për lëvizje më të lehtë me karroca ortopedike, por shpërndan edhe mjete ndihmëse ortopedike për personat me aftësi të kufizuara.

“Për të lehtësuar integrimin e këtyre personave në procesin edukativo-arsimor, filluam ndërtimin e platformave të aksesit në të gjitha shkollat ​​fillore, hapjen e më shumë dhomave me senzor, ndërtimin e tualeteve të specializuara për fëmijët me aftësi të kufizuara, instalimin e ashensorit në OU "25 Maji", të nevojshme që fëmijët me aftësi të kufizuara të mund ta zhvillojnë lirisht procesin e tyre arsimor në atë shkollë fillore. Gjithashtu, ne mund të jemi një nga të vetmet komuna në Republikën e Maqedonisë që shpërblejmë bursa për nxënësit me nevoja të veçanta arsimore dhe kemi realizuar një numër të madh të programeve dhe aktiviteteve në këtë drejtim me përfshirje të plotë në arsim. Për këtë qëllim ne si komunë jemi shpallur si komuna më gjithëpërfshirëse në Republikën e Maqedonisë. Ne kemi ndërtuar edhe disa platforma aksesi, të bëra për persona të caktuar me aftësi të kufizuara dhe në atë drejtim do të vazhdojmë edhe në të ardhmen, tha kryetari Stefkovski.

Kryetari i Komunës së Butelit, Darko Kostovski, thotë se nuk ka asnjë familje, e as një person me ndonjë mangësi në zhvillim që të mos jetë ndihmuar si nga Komuna, si nga ai personalisht.

Ai tregon për rinovimin e tualeteve dhe ndërtimin e platformave shtesë të aksesit.

Kostovski shpjegoi se pjesë e ekipit të komunës është edhe Marjani, me sindromën Down, i punësuar në Departamentin e Arsimit dhe që sipas tij, sinqerisht po jep një ndihmesë të madhe në këtë drejtim. ”Praktikisht, le të jetë ky një mesazh për të gjithë kolegët kryetarë të komunave të kenë parasysh që të punësojnë persona me aftësi të kufizuara të ngjashme me Marjanin”, thotë Kostovski.

Për vendbanimet rurale, Kostovski thotë se çdo kryetar komune duhet t'i ketë parasysh vendet ku jeton personi me aftësi të kufizuara dhe nëse ka rrugë të paasfaltuar kjo duhet të jetë prioritet në planin urbanistik.

Ndërsa personi i parë i Komunës së Ilindenit, Aleksandar Georgievski, thekson se në mënyrë aktive po punohet në shumë projekte, si në pjesën më urbane ashtu edhe në atë rurale.

“U ndërtuan disa kënde lojërash për fëmijë, të cilat ne u përpoqëm, veçanërisht njëra prej tyre qendrore, të ketë rekuizita të destinuara për personat me aftësi të kufizuara, pra kënde lojërash gjithëpërfshirëse për fëmijë. Gjithashtu kemi ndërtuar disa platforma aksesi në disa institucione publike, shkolla etj., të cilat më parë nuk kanë pasur platforma të tilla aksesi, tha Georgievski.

Në veçanti, ai tregon ashensorin e ri për personat me aftësi të kufizuara të instaluar në shkollën e mesme, si dhe tualetet e përshtatura dhe dhomën sensore në godinën e re të shkollës.

Në komunën e Ilindenit organizohen panaire për Vitin e Ri së bashku me shoqatat e personave me aftësi të kufizuara.

“Për fëmijët me këto problematika, rregullisht organizojmë takime para Vitit të Ri, me ndonjë (event) speciale, me dhurata, pako, etj. Për personat nga kategoritë e cenueshme, të cilët studiojnë në arsimin fillor, para Vitit të Ri, gjithmonë u japim tableta falas, për monitorim të rregullt dhe më të mirë të mësimit”, thekson Georgievski.

Është nisur edhe një projekt i madh, së bashku me disa organizata joqeveritare - me qëllim hapjen e një qendre ditore për personat me zhvillim jotipik.

Komuna e Karposhit, siç theksoi kryetari i saj, duke marrë kompetencat e shtuara që nga viti 2005, në nivel lokal, në vazhdimësi ka bashkëpunim cilësor me personat me aftësi të kufizuara.

“Fillimisht kemi bërë një hartë sociale se sa persona me aftësi të kufizuara ka në territorin e Komunës së Karposhit, me aftësi të kufizuara zhvillimore të lehta apo mesatare. Në territorin e Komunës së Karposhit janë rreth 200 persona me aftësi të kufizuara. Qytetarët kudo që kanë nevojë, kërkojnë që t'u lehtësojmë lëvizjen, veçanërisht në institucione, si dhe në ndërtesat e banimit ku jetojnë personat me aftësi të kufizuar. Kudo janë ndërtuar platforma aksesi në të gjitha institucionet, vendet publike, qendrat tregtare, dyqanet, si dhe shtëpitë e tyre normalisht si qytetarët e tjerë”, tha kryetari Stevço Jakimovski.

Karposh çdo vit siguron mjete financiare, me rastin e 3 Dhjetorit - Ditës së Personave me Aftësi të Kufizuara, si dhe mbështetje për blerjen e barnave, trajtimin e banjës, fonde për personat me aftësi të kufizuara të lehta zhvillimore, për blerjen e biçikletave të palëvizshme, kompjuterë për të varfrit dhe ndihma të tjera, si dhe ndihmë për një cilësi më të mirë jetese për personat me aftësi të kufizuara.

Një punonjës me aftësi të kufizuara ka edhe në Komunën Qendër, ndërsa kryetari Goran Gerasimovski paralajmëroi vazhdimin e procesit gjithëpërfshirës edhe në të ardhmen.

“Pas nesh janë klasat e reja të rikonstruktuara në shkollën "Kole Nedelkovski". Mund të vini re që për çdo rikonstruksion kujdesemi për të gjithë, pra vendosen platforma të aksesueshme... Përveç kësaj, në ambientet e reja kemi edhe ashensor për personat me aftësi të kufizuara, tualete speciale etj. Dhe jo vetëm në këtë shkollë, por në të gjitha shkollat ​​në territorin e Komunës Qendër, vendosim platforma aksesi për personat me aftësi të kufizuara dhe përmirësojmë kushtet dhe nevojat e tyre, thekson Gerasimovski.

Thuajse në të gjitha shkollat ​​janë ngritur dhoma me sensor, thotë ai, për fëmijët që kanë nevojë për ndihmë shtesë nga stafi mësimdhënës.

“Ne si komunë investojmë shumë edhe në pjesën e procesit edukativo-arsimor ku kemi ndihmës edukativë shtesë që ndihmojnë fëmijët me aftësi të kufizuara në procesin edukativo-arsimor. Kemi bashkëpunim të shkëlqyer edhe me Kryqin e Kuq ku kemi disa projekte. Në afërsi kemi dhënë një nga bashkësitë tona urbane në shfrytëzim për nevojat e Kryqit të Kuq, gjegjësisht përkujdesjen për personat me aftësi të kufizuara mbi 18 vjeç - projekt i shkëlqyer”, shton kryetari i Komunës Qendër.

Komuna e Aerodromit po punon edhe për përmirësimin e kushteve në shkollat ​​dhe kopshtet ku ka fëmijë me aftësi të kufizuara.

“Dita Ndërkombëtare e Personave me Aftësi të Kufizuara - 3 Dhjetori duhet të na kujtojë se gjatë gjithë vitit duhet të punojmë të gjithë së bashku për të përmirësuar dhe lehtësuar jetën e personave me aftësi të kufizuara. Si Komunë jemi duke punuar në disa projekte ku mundohemi t'i ndihmojmë këta njerëz. Ky është projekti për vendosjen e ashensorëve për akses brenda objekteve të Bashkisë, pra shkollave. Ashensorë të tillë kemi instaluar deri më tani në dy shkolla. Në shkollën e tretë është në proces ndërtimi i ashensorit, ndërsa në vitin e ardhshëm planifikojmë të ndërtojmë edhe një ashensor për akses të personave me aftësi të kufizuara në shkollën “Goce Dellçev” në Gorno Lisiçe. Kemi hapur dy dhoma me senzorë të cilat mund t'i shfrytëzojnë fëmijët, kemi të punësuar dhe kemi angazhuar arsimtarë specialë, ndihmës për persona me aftësi të kufizuara dhe e gjitha kjo në kuadër të procesit arsimor gjithëpërfshirës në të cilin jemi duke punuar, sqaron kryetari Dejan Miteski.

Po realizohet edhe një projekt me shoqatën “Areola”, i titulluar “Luaj me ne”, ku personat me aftësi të kufizuara përfshihen falas në sporte dhe ushtrime të aftësive motorike përmes lojërave, detyrave, garave etj.

Në komunën e Kisella Vodës, megjithatë, sipas kryetarit Orce Gjorgjievski, shumë pak gjëra janë bërë në lidhje me përfshirjen e personave me aftësi të kufizuara para mandatit të tij.

“Ajo që ishte një angazhim i fortë për mua dhe ekipin tim ishte që të mundësojmë para së gjithash kushte normale për funksionim. Në këtë drejtim, në të gjitha ndërtesat publike, gjëja e parë që bëmë ishte vendosja e platformave për akses për personat me aftësi të kufizuara. Jemi nga të paktat, nëse jo e vetmja komunë në Maqedoni që ka shtigje me prekje për personat e verbër. Për më tepër, me Shoqatën “Krik” ne kemi hapur prej tre vitesh një qendër ditore për personat me aftësi të kufizuara në Cërniçe, e cila i ndihmon ata të shoqërohen, të kalojnë një pjesë të kohës, të përparojnë etj. Po ashtu, për fëmijët me paralizë cerebrale, unë si kryetar komune dhe ekipi im financojmë një klub në Rasadnik, ku ofrohet edhe hapësirë ​​për shoqërim”, thekson kreu i Komunës.

Nga ana tjetër, për ditën e alfabetiti Braj, për Qendrën për personat me shikim të dëmtuar, e cila ndodhet në Kisella Vodë, Komuna ka dhuruar çdo vit libra me alfabetin Braj në tre vitet e fundit.

Bashkia ka punonjës me persona me shikim të dëmtuar, si dhe me aftësi të tjera të kufizuara.

“Po ashtu dua të përmend se ne ishim komuna e parë që punësuam një person me sindromën Down. Është Stefani, kolegu im që punon këtu në Komunë, dhe është pjesë e ekipit tim”, thekson Gjorgjevski.

Si projekte të suksesshme ai përmend kopshtin e fëmijëve në Usje, shkollën "Kuzman Josifovski - Pitu", e cila u rikonstruitua plotësisht dhe është shkolla e parë plotësisht gjithëpërfshirëse në territorin e qytetit të Shkupit dhe shembuj të tjerë të ngjashëm.

Në Komunën e Gjorçe Petrovit po bëhen përpjekje për barazimin e mundësive për personat me aftësi të kufizuar, pavarësisht se për çfarë lloj aftësie të kufizuar bëhet fjalë.

“Ne jemi duke avokuar fuqishëm që si Bashki, në radhë të parë, në kopshte, në shkolla - ku janë të përfshirë fëmijët tanë, të bëjmë maksimumin për sa i përket asaj që është kompetenca jonë për përmirësimin e kushteve. Dhe këtu do të theksoja disa gjëra. Para së gjithash, të gjitha objektet publike janë të aksesueshme, me platforma të aksesueshme, me mundësi, me ashensorë, dhe këtu objekti i ri komunal është plotësisht i aksesueshëm për personat me lloje të ndryshme të aftësisë së kufizuar”, thotë kryetari Aleksandar Stojkoski.

Trendi në Komunë është që gjatë vetë ndërtimit të përfshihen ashensorët dhe tualetet në dispozicion, siç është rasti me SHF “Tihomir Miloshevski” dhe shkollën rajonale “Dimitar Pop Georgiev Berovski” në lagjen Hrom.

Ai bën thirrje për ndërgjegjësim më të madh të të gjithë banorëve – të mos parkojnë automjete në vende që nuk janë të destinuara për këtë, sidomos jo në kalime të këmbësorëve.

Ai thotë se të gjithë duhet të jemi të integruar, së bashku në shoqërinë ku jetojmë.

“Dhe ne si kryetarë bashkie le t'i kushtojmë rëndësi edhe më të madhe gjërave për të cilat folëm, për aksesin dhe ofrimin e shërbimeve të duhura që do të ndihmojnë personat me aftësi të kufizuara të llojeve të ndryshme, në mënyrën dhe funksionimin e përditshëm dhe për të investuar edhe më shumë në punën tonë, sipas obligimeve tona ligjore, por edhe përgjegjësisë njerëzore, le të themi, dhe shoqërore, personale, si njerëz”, nënvizon Stojkoski.

Dita Ndërkombëtare e Personave me Aftësi të Kufizuara është një ditë që festohet më 3 dhjetor çdo vit në mbarë botën. Përkujtimi vjetor i kësaj dite ndërkombëtare u shpall për herë të parë në vitin 1992, me rezolutën 47/3 të Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara. Festimi i Ditës Ndërkombëtare të Personave me Aftësi të Kufizuara synon të nxisë të kuptuarit e çështjeve të aftësisë së kufizuar dhe të mobilizojë mbështetjen për dinjitetin, të drejtat dhe mirëqenien e këtyre qytetarëve. Tema e këtij viti për këtë ditë është "Forcimi i lidershipit të personave me aftësi të kufizuara për një të ardhme gjithëpërfshirëse dhe të qëndrueshme".

Por nuk është vetëm kjo ditë kur duhet të kujtojmë sfidat me të cilat përballen këta qytetarë. Një person me aftësi të kufizuar sot nuk ka nevoja “të veçanta” por ka të njëjtat nevoja për mundësi të barabarta. As personi me aftësi të kufizuar nuk është “invalid”, d.m.th. “i pavlefshëm”, i kotë... Mos lyp lëmoshë me “hend-in-kap” (me dorë gjysmë të mbyllur). Aftësia e kufizuar nuk është më pengesë për suksesin në jetë.

Pothuajse të gjithë kryetarët e komunave në deklaratat e tyre theksuan se në komunat e tyre punësojnë persona me aftësi të kufizuara dhe se janë njerëz punëtorë, të përkushtuar në punën e tyre. Është treguesi më i qartë se, në disa raste edhe më shumë se personat pa aftësi të kufizuara, ata me aftësi të kufizuara janë të aftë për punë, motivim dhe sukses dhe se secili me suksesin e tij mund të jetë i dobishëm për mjedisin, shoqërinë dhe shtetin.

Personat me aftësi të kufizuara kanë nevojë për shoqërinë dhe shoqëria ka nevojë për të gjithë qytetarët e saj, sepse secili ka njëfarë aftësie dhe shkathtësie.

Sllobodan Ivanov

Foto: MIA

Video dhe montazh: Andrej Brankoviq dhe Boris Kunoski