Софија, 7 април 2024 

Лекарите не се грижат за нивното здравје, иако секојдневно се грижат за своите пациенти. Вакво мислење за БТА искажале двајца здравствени специјалисти и љубители на активниот живот, д-р Бетина Порумова, доктор специјалист по спортска медицина во Медицинскиот центар „СпортМед“ и д-р Дарислав Николов, специјалист по анестезиологија и интензивна нега на Универзитетската мултидисциплинарна болница за активно лекување и итна медицина (УМБАЛСМ) „Н. И.Пирогов“. Тие зборуваа за нивните согледувања до кој степен лекарите се грижат за своето здравје, споделија за грижата што ја водат за сопственото здравје и дадоа совети за исполнет начин на живот по повод Светскиот ден на здравјето и професионалниот празник на здравствените работници - 7 април.

Ова е веста, која денеска ја избра МИА од сервисот на Бугарската телеграфска агенција (БТА), согласно Договорот за размена на информации и професионална соработка, кој предвидува секој ден националните информативни агенции на Северна Македонија и Бугарија да разменуваат по една вест, која ќе ја објават на својот интернет сајт без промени со изрично посочување и цитирање на партнерот како извор.

„Многу лекари на прво место ги ставаат работата и пациентите, но вистината е дека доколку ја занемарат грижата за себе, тоа се одразува на нивниот секојдневен живот и доведува до негативни последици по нивното здравје и акумулација на дополнителен стрес“, вели д-р Порумова. Таа ги советуваше своите колеги да трошат повеќе време на сопствените потреби и да градат здрави навики кои треба да ги следат без компромиси.

„Луѓето кои се физички активни најдобро се грижат за своето здравје. Оние кои не се физички активни имаат развиено штетни навики и не се грижат за своето здравје иако се доктори“, вели д-р Николов. Тој го опиша како „чуден оксиморон“ трендот во медицинското поле во кој лекарите не се грижат за сопственото здравје, иако секојдневно се грижат за пациентите. „Ние го промовираме здравјето, но не се грижиме за себе“, вели тој.

Според него, тоа треба да се подобри, бидејќи влијае и на проблемот со недостигот на медицински персонал. Како совет до своите колеги, д-р Николов препорача да се стават во кожата на своите пациенти. „Грижете се за себе како што би се грижеле за вашите пациенти. Пациентот е на прво место, но не смеете да се заборавите. Во обидите да им помогнете на пациентите, не оставајте се себеси“, додаде анестезиологот.

Градење здрави навики

„Уште од студентските години изградив навики кои ги следам до денес“, рече д-р Порумова. Најважно и е да си легне рано, бидејќи работи на три места и треба да се одмори. Д-р Порумова рече дека не користи алкохол и цигари. „Многу ги сакам планините и секогаш кога имам можност одам да уживам во свежиот воздух и природата која неизмерно ме наполнува. Д-р Порумова смета дека секој треба да го направи вистинскиот избор за себе, како и да ги одмери придобивките и негативите од тој избор.

 „Секогаш препорачувам физичка активност, правилна исхрана, минимизирање на стресот во секојдневниот живот, како и квалитетен сон“, истакна д-р Николов. Ги набљудувам здравите навики на т.н. здрав начин на живот“, додаде тој.

Задоволството од физичка активност

Многу спортувам, отсекогаш сум била многу активна личност, рече д-р Порумова и сподели дека за неа спортот е на листата на приоритети. Таа тренира пет пати неделно, а имало и моменти што паузата за ручек ја поминува на тренинг во теретана. „Минатата година како докторка на женската фудбалска репрезентација кампот го поминував секој ден на тренинзи со девојките“, изјави докторката по спортска медицина. Таа не ги разбира изговорите како „немам време“ и истакна дека ако некој е организиран и однапред има распоред за неделата кога, каде и какви обврски има, може да се најде време за се.

Д-р Николов привлече внимание и на важноста на моторната активност. „Не е неопходно секој човек да се ограничува од спортување или да оди само во теретана. Се што е поврзано со аеробни вежби е многу корисно“, истакна анестезиологот. Д-р Николов активно се занимава со фитнес. Тој, исто така, игра тенис.

Здрава исхрана - како се следи?

„Јадам како што треба да јаде спортист. Велам, како што треба, бидејќи моите согледувања се дека масовно не се обрнува внимание на тоа како храната влијае на спортските достигнувања и тоа е исклучително важно - колку и тренингот“, објасни д-р Порумова. Според неа, нејзиното мени секогаш вклучува квалитетни протеини од месо, јајца, млечни производи, риба, јаглехидрати од компири, ориз, киноа и овес. Има и масти како маслиново масло, кокосово масло, авокадо, јаткасти плодови, како и нужно зеленчук и овошје. Ја подготвува храната во кутии за следниот ден, а со тоа заштедува време и не мора да размислува какво ќе биде менито за тој ден.

„Следам диета, но не и строга. Ги добивам сите есенцијални макронутриенти, витамини и минерали. Јадам разновидна храна и не се ограничувам од ништо“, изјави д-р Николов. Тој сподели дека претпочита да си подготвува храна бидејќи ужива да готви.

Менталното здравје оди „рака под рака“ со физичката активност

Д-р Николов објасни дека квалитетниот сон и намалувањето на стресот ја подобруваат психичката состојба на човекот. Според него, емоциите не треба да се потценуваат и како добра опција за справување со внатрешната напнатост ја посочи професионалната психолошка помош. „Нема ништо срамно во тоа, и самиот сум се сретнал со психолози. За луѓето на кои им треба таков совет да не се грижат и да побараат стручна помош“. Според него, менталното и физичкото здравје одат „рака под рака“.

„Спортот се грижи за моето ментално здравје“, рече д-р Порумова. „Секојдневното движење ми причинува задоволство и ми дава многу енергија. За мене пауза е да одам на тренинг и да останам со сопствените мисли еден час, да се оттргнам од се и секого“, изјави таа.

Интернетот е извор на здрави совети

Д-р Порумова објасни дека големиот проток на информации на Интернет може да ги збуни луѓето околу тоа што е вистина, а што не. „Мојот совет е да изберат научно издржани информации и да им веруваат на експерти од областа кои ќе им помогнат доколку имаат потешкотии“, рече таа.

Д-р Николов посочи дека ги следи медицинските веб-страници и онлајн платформите на здравствените работници кои објавуваат нови медицински истражувања и прегледуваат статии со научно засновани и аргументирани информации. „Кога имам прашања, проверувам написи или студии на темата на сајтовите, па добивам одговори на прашањата и учам нешто ново. Со многу читање и толкување на податоците се доаѓа до посакуваната информација, додаде анестезиологот. Според него, човек треба сам да биде информиран и не мора од почеток да бара некој да му објасни се.

Д-р Дарислав Николов има платформа на социјалните мрежи каде со својата публика споделува научно засновани информации за физичката активност и правилната исхрана. Тој рече дека неговите следбеници најчесто поставуваат прашања за додатоците во исхраната - дали треба да се земаат, колку често треба да се консумираат, кои суплементи се неопходни за посакуваните цели. Тој сподели дека му биле поставувани медицински прашања, но избегнувал да одговори на нив. „Консултациите на Интернет никогаш не се добри, бидејќи пациентот не е само неговите симптоми. Треба да биде физички прегледан, да се зборува лице в лице, рече анестезиологот. Според него, посериозни здравствени проблеми треба да се насочат кон дадените специјалисти или медицинска единица. Луѓето не треба да се потпираат само на мислење прочитано на интернет, потенцира д-р Николов.

Лекарската професија во три збора

Трите збора со кои д-р Порумова ја опиша медицинската професија се живот, смисла и посветеност, „бидејќи секоја специјалност е специфична - од давање живот до чувство за борба за нечиј живот, но за да го направиш тоа, треба да си посветен на вашата професија“, објасни таа.

Љубов, омраза и време - вака доктор Николов ја опиша лекарската професија. „Јас укажав на омраза затоа што во одреден момент, колку и да сте со медицински познавања, колку и да сте добар лекар, не можете секогаш да направите се за пациентот, бидејќи медицината е развиена до фаза. Не можете да му помогнете на вашиот пациент 100 проценти, можете само ако имате можност“, објасни тој. Според него, тој не посочил одговорност, бидејќи тоа е кодиран дел од професијата. „Постојано чувствувам дека имам одговорност кон моите пациенти, кон себе и кон моите роднини“, вели тој.

Пациенти - често поставувани прашања

„Нашиот тим работи со спортисти од сите спортови. И покрај придобивките што ги носи спортот кога е на професионално ниво, тој носи многу ризици и повреди. Секој спорт има свои повреди, а по потреба сме таму“, вели специјалистот по спортска медицина. Според д-р Порумова, за секоја поединечна повреда се прават потребните тестови и се пропишува комплексен третман кој опфаќа физиотерапевтски и кинезитерапевтски методи, инјектирање и терапии со лекови. Таа додаде дека и приоѓаат луѓе надвор од професионалниот спорт кои сакаат да направат диета или да градат здрави навики во исхраната.

Избор на медицинска специјалност

Д-р Николов посочи дека во единаесетто одделение донел одлука да студира медицина на Медицинскиот универзитет во Софија, кој го дипломира во 2022 година. „За некои луѓе лекарската професија е вокација, тие се создадени за тоа. Во мојот случај, јас само ги следев работите во кои бев добар на училиште и со помош на моите родители сфатив дека оваа професија е за мене“, рече тој.

Според д-р Николов, медицинската специјалност се избира според квалитетите и способностите на лекарот. „Се избира во зависност од тоа кои квалитети се повеќе развиени кај дадениот студент и што повеќе му се дава на универзитетот. Тој зборуваше за неговиот избор да се занимава со анестезиологија, кој го опиша како „комплексен и предизвикувачки“ и истакна дека емоционалната приврзаност кон пациентите е многу помала отколку во другите специјалности.

Медиумската информативна агенција овие текстови ги објавува во оригинална форма, согласно Договорот за размена на информации и професионална соработка меѓу двете национални новински агенции МИА и БТА.