23 janar 2025

Politiko

Donald Tramp është kthyer në Shtëpinë e Bardhë, duke kërcënuar se do ta përmbysë rendin botëror dhe do të ndërtojë një perandori të re amerikane nga Panamaja në Grenlandë. Tani për tani, politikanët dhe burokratët evropianë kanë refuzuar të reagojnë me ndonjë indinjatë të theksuar.

Reagimi ndaj fjalimit të zjarrtë gjatë inaugurimit të Trampit nga korridoret e Komisionit Evropian në Bruksel ka qenë i heshtur. Kryetarja e Komisionit Ursula fon der Lajen as që e përmendi këtë në fjalimin e saj në Forumin ekonomik botëror në Davos.

Poashtu nuk pati ndonjë dramatizim pasi Trampi u tërhoq nga Marrëveshja e Parisit për klimën, ndërsa një mosmiratim i qetë u dëgjua kur ai përçmoi Organizatën Botërore të Shëndetësisë (OBSH) dhe filloi procesin e tërheqjes nga ajo.

Reagimi i qetë i Evropës ndaj Trampit ka qenë i qëllimshëm dhe taktik. Evropa nuk dëshiron të fillojë konflikt me një udhëheqës të paparashikueshëm amerikan dhe e kupton se moralizimi publik mund të ketë vetëm efektin e kundërt.

“Duhen mendje të ftohta”, ka thënë kancelari gjerman Olaf Sholc, duke shtuar:

“Është shumë e qartë se presidenti Tramp dhe administrata e tij do ta mbajnë botën në pasiguri për vitet në vijim – në politikën e energjisë dhe klimës, politikën tregtare, politikën e jashtme dhe të sigurisë dhe shumë sfera të tjera”.

Megjithatë, Sholci përmendi gjithashtu se qetësia evropiane nuk duhet të keqinterpretohet si nënçmim ndaj askujt.

Edhe pse është e qartë se Evropa nuk dëshiron konflikt me SHBA-në, ajo ka bërë shumë më tepër këtë herë për t'u përgatitur për konflikte të mundshme se që ishte rasti gjatë mandatit të parë të Trampit.

Në frontin tregtar, Brukseli dhe Londra me muaj kanë simuluar skenarë të mundshëm duke përgatitur një arsenal mjetesh për një luftë të mundshme tregtare. Zyrtarët shpresojnë se do ta zmbrapsin Trampin nga vendosja e tarifave ndëshkuese ndaj eksporteve evropiane, por janë të përgatitur për një sërë kundërmasash, duke përfshirë vendosjen e tarifave hakmarrëse.

Vetëm disa orë pasi dha betimin, Trampi i ofroi Evropës një mënyrë për të shmangur një luftë tregtare duke thënë: "E vetmja gjë që mund të bëj shpejt është të blej naftën dhe gazin tonë".

Të martën, Komisioni Evropian konfirmoi se seriozisht e merr ofertën dhe do të kontaktojë drejtpërdrejt me Shtëpinë e Bardhë.

“Duhet të vendosim kontakt me ta dhe të shohim se si të vazhdojmë tutje. Prioritet është të fillojmë bisedën, të diskutojmë për interesat e përbashkëta dhe më pas të jemi gati për të negociuar", ka thënë zëdhënësja e energjisë Ana-Kaisa Itkonen.

Në lidhje me mbështetjen për Ukrainën, liderët evropianë, përfshirë kryeministrin e ri britanik Keir Starmer, po punojnë në planet për të treguar se janë të gatshëm të marrin përsipër barrën dhe të bien dakord për marrëveshjet e ardhshme me Trampin. Ka dy arsye - në rast nevoje, por edhe për t'i treguar Trampit se janë partnerë të besueshëm dhe jo vetëm ata që tërhiqen në vetvete.

“Trampi është një politikan i drejtuar nga interesat, jo nga vlerat. Prandaj duhet të ankoheni nga interesat e tij. Nuk do të jetë në interesin e tij të duket sikur Putini fitoi ose nxori një marrëveshje të keqe", thotë një zyrtar perëndimor duke shtuar:

“Egoja e Trampit do të dëmtohej nga një marrëveshje e keqe për Ukrainën, sepse mund ta inkurajojë Kinën”. Dhe egoja e tij është një motiv i fortë".