VOA

Пред три години, Андреа Ванек студирала да стане професорка по уметност, кога вртоглавица и тахикардија почнале да и оневозможуваат дури и кратки прошетки. По посетата на серија лекари, и беше дијагностициран долгорочен Ковид и дури сега го поминува поголемиот дел од своето време во малата дневна соба на нејзиниот стан на третиот кат во Виена, гледајќи го светот надвор од прозорецот.

„Не можам да планирам ништо бидејќи едноставно не знам колку долго ќе трае оваа болест“, изјави 33-годишната Ванек за АФП.

Првите случаи на Ковид беа откриени во Кина во декември 2019 година, што предизвика глобална пандемија и повеќе од седум милиони пријавени смртни случаи до денес, според Светската здравствена организација.

Но, уште милиони луѓе имаат долгорочен Ковид, некои се борат да се опорават од акутната фаза на Ковид, доживувајќи симптоми како што се замор, слаба меморија и отежнато дишење.

Ванек се труди да внимава да не се пренапори за да избегне нови компликации кои минатиот пат предизвикаа исцрпеност на мускулите и може да трае со месеци, толку многу што е тешко дури и да се отвори шише со вода.

„Знаеме дека долгиот Ковид е голем проблем“, рече Анита Џаин од Програмата за итни случаи на СЗО.

Околу шест проценти од луѓето заразени со коронавирус имаат долгорочен КОВИД-19, според СЗО, која досега има регистрирано околу 777 милиони случаи.

Додека стапките на долгорочен Ковид по првичната инфекција се намалуваат, реинфекцијата го зголемува ризикот, додаде Џаин.

„Се ме боли“, вели Шантал Брит, која живее во Берн, Швајцарија, а се зарази со „Ковид“ во март 2020 година.

„Порано бев вистински ранобудник, сега ми требаат најмалку два часа да станам наутро затоа што се боли. Веќе немам надеж дека ќе бидам добро наутро, но сепак сум малку изненаден од тоа колку години сум и скршен“, вели Шантал, која има 56 години и е поранешен маратонец.

Според СЗО, околу 15 проценти од оние со долгорочен КОВИД-19 имаат симптоми повеќе од една година, додека жените имаат тенденција да имаат поголем ризик да развијат таква состојба од мажите.

Брит вели дека порано била работохолик, а сега работи со скратено работно време како универзитетски истражувач за долги Ковид состојби и други работи. Таа ја загуби работата во комуникациите во 2022 година, откако побара да и се намали работното време.

Нејзе и недостига спортувањето, кое порано и беше како терапија, а сега мора повеќе да ги планира секојдневните активности, како да размислува за место каде може да седи и да се одмори кога оди на шопинг. Сето ова го отежнува недоволното разбирање на оние околу неа.

„Тоа е невидлива болест која носи стигма. Дури и луѓето кои се навистина тешко погодени, кои се дома, во темна просторија, на кои секој допир ги боли, секој шум ќе ги скрши, не изгледаат како да се болни“, рече таа.

 Џаин од СЗО рече дека може да биде тешко за здравствените работници да направат дијагноза и дека препознавањето на состојбата е клучно. Повеќе од 200 симптоми се наведени покрај вообичаените како што се замор, отежнато дишење и когнитивна дисфункција.

„Големиот фокус сега е да им се помогне на пациентите, да им се помогне на лекарите со алатките за прецизно дијагностицирање на долготраен Ковид и рано откривање“, рече таа.

Пациентите како Ванек имаат и финансиски проблеми. Таа покрена две судски постапки за да добие дополнителна помош, но и двете допрва треба да почнат. Таа рече дека помалку од 840 долари што ги добива како помош не можат да ги покријат нејзините трошоци, кои вклучуваат високи медицински сметки за голем број лекови кои помагаат да ги држи нејзините симптоми под контрола.

„Многу е тешко за студентите кои имаат долг Ковид. Пропаѓаме низ пукнатините на општествениот систем, неспособни да работиме“, рече таа.

Брит, исто така, сака подобро истражување за услови како долгиот Ковид.

„Треба подобро да ги разбереме бидејќи ќе има повеќе пандемии и ќе бидеме неуки како и секогаш“, рече таа.