29 мај 2022 (МИА)   1453.- По долга опсада, турската војска го зазела Константинопол, престолнина на некогаш моќната Византија. Некои историчари овој датум го сметаат како крај на средниот век. Оттогаш, па до крајот на Првата светска војна, поточно до 1923 година, Константинопол бил престолнина на Турција (кај Македонците вообичаен е називот Цариград). Во 1930 година го добил денешниот турски назив Истанбул. Од 1923 година главен град на Турција е Анкара, која до 1930 година го имаше називот Ангора. 1879.- Во Охрид е роден Коста Абрашевиќ, пролетерски поет. Се школувал во Охрид. По преселувањето на неговото семејство во Шабац го продолжи образованието и мошне млад почнал да пишува песни. Во 1903 година, посмртно е објавена неговата збирка „Песни“. Пишувал на српскохрватски јазик и е еден од најзначајните поети Македонци кои твореле на други јазици. Умрел во Шабац, на 20 јануари 1898 година. 1894.- Роден е американскиот филмски режисер од австриско потекло Џозеф фон Петернберг, визуелен перфекционист, мајстор на светло и контрасти. Филмови: „Подземје“, „Синиот ангел“, „Мароко“, „Една американска трагедија“, „Шангај експрес“, „Црвената кралица“, „Шангајско подземје“, „Макао“. 1903.- На планината Голак, под врвот Чавките, Делчевско, во борба против турската војска загинал Максим Ненов, дебарски војвода. Тука загинал и подвојводата Димитар Стефанов од селото Јабланица, Струшко, со уште други 40 соборци. Максим Нонев е роден во село Тресонче. 1917.- Во Бруклин, предградие на Бостон, роден е Џон Кенеди, претседател на САД. По Втората светска војна служел во морнарицата на Пацификот, а по војната бил новинар. Во 1947 година бил избран во Конгресот, а во 1952 година станал сенатор. За претседател на САД бил избран во 1960 година, а инаугуриран на 20 јануари 1961 година. Бил најмлад претседател во историјата на САД. На 22 ноември 1963 година во Далас, во државата Тексас, врз него бил извршен атентат. 1923.- Во Сплит е родена Олга Спиридоновиќ, една од најпознатите театарски и филмски актерки во поранешна Југославија. За улогата на Мис Стон во истоимениот македонски филм и е доделена Златна арена на Пулскиот фестивал. Умрела во Белград, на 15 мај 1994 година. 1927.- Во Битола е роден Димитрие Османли, македонски филмски, театарски и телевизиски режисер. На март 1952 година Османли станал првиот македонски дипломиран режисер, а со реализацијата на филмот „Мирно лето“ (1961 година) станал и првиот македонски режисер на игран филм, а воедно и автор на првата македонска ТВ драма „Домот на мојот татко“ и на првиот ТВ филм „Враќање во рајот“. Османли бил прв декан на Факултетот за драмски уметности во Скопје и редовен професор. За неговиот творечки опус добил бројни уметнички и општествени награди и признанија. Умрел во Скопје на 13 март 2006 година. 1942.- Умрел американскиот филмски и театарски актер Џон Баримор, познат по улогите на љубовник во времето на немиот филм. Филмови: „Ромео и Јулија“, „Д-р Џекил и мистер Хајд“, „Марија Антоанета“. 1953.- Едмонд Хилари и Тенсинг Норкај први во историјата на човештвото се искачиле на највисокиот врв на земјата, "покривот на светот" Монт Еверест, висок 8.848 метри. 1979.- Умрела американската филмска актерка од канадско потекло Мери Пикфорд, ѕвезда на немиот филм. Филмови: „Добриот мал ѓавол“, „Девојка од вчера“, „Една мала богата девојка“, „Малиот лорд Фонтелрој“, „Гаучо“, „Кокета“. 1982.- Во Париз умрела Роми Шнајдер, австриска филмска актерка. Снимила повеќе од 50 филмови, најмногу во Франција и во Италија. Најпознати и се улогите во филмовите „Сиси“, „Кардинал“, „Победници“, „Убиството на Троцки“ и „Директна смрт“. Родена била во Виена, во 1938 година. 1990.- За прв претседател на постсоветска Русија бил избран Борис Елцин. 1993.- Во Канбера умре Емеритус Реџиналд Џорџ Артур де Бреј, угледен славист, поет, македонист, научник, кој во своите трудови има пројавено интерес за изучување на области од повеќе словенски јазици и литератури, како што се српско-хрватскиот акцент, руската фонетика и фразеологија, стилистиката на словенските јазици, словенската поезија, македонскиот јазик и друго. Тој беше составувач на новиот „Македонско - англиски толковен речник. Тој ќе остане запаметен по неговата научна дејност, бидејќи тој беше меѓународно признат како еден од големите слависти во своето време, чии студии од славјанските јазици ја поставија основата на академските институции во целиот свет. Тој беше еден од неколкуте слависти кој беше познат и почитуван во Харвард, Оксфорд и Сорбона, како и во Москва, Белград, Софија и Скопје. 1996.- Република Македонија во Хелсинки и формално пристапила кон Завршниот документ на Конференцијата за европска безбедност и соработка. 1996.- Во Будимпешта, Република Македонија била примена за рамноправна членка на Европската конференција за транспорт - ЦЕМТ. 1997.- Во Скопје била родена првата четворка во Македонија. Родители на четирите новородени деца (три женски и едно машко) се мајката Валентина и таткото Благојче Јордеви од Штип. 2004.- Како дело на британските и француските градежници биле поврзани двата крака на највисокиот мост во светот, изграден над реката Тарн во Франција. Мостот е наречен Мијау, а коловозот над површината на реката е на височина од 270 метри. 2005.- Француските гласачи на референдум го одбиле Предлог-уставот на Европската унија. 2006.- Повеќе од 50 талибански герилци биле убиени во воздушниот напад кој силите на САД го извршиле врз една џамија во јужната авганистанска област Хелманд. Меѓу загинатите биле и неколку водачи на талибанците. 2011.- На 80 години во Будимпешта починал поранешниот претседател на Унгарија, Ференц Мадел. Бил претседател на Унгарија од 2000 до 2005 година. Од 1987 година бил член на Академијата на науките, а од 1993 до 1994 година и министер за култура во Владата на Јожеф Антал.   ###