20 мај 2024 

Политика

Ебрахим Раиси загина во хеликоптерска несреќа во северозападниот дел на Иран. Раиси беше претседател на Иран од 2021 година и ја водеше земјата во позадина на несогласувањата на меѓународно ниво и со внатрешни предизвици, оцени синоќа агенцијата Франс прес.

Во Иран во текот на ноќта траеше потрагата по исчезнатото летало, во кое, покрај Раиси, беа и шефот на дипломатијата Хосеин Амир Абдолахиан и уште двајца функционери.

Раиси (63), секогаш со црн турбан на главата и верска облека, важи за ултраконзервативец и отворен поддржувач на јавниот ред.

Раиси беше избран на 18 јуни 2021 година во првиот круг на гласање обележан со рекордно воздржување за претседателските избори и отсуство на силни конкуренти.

Тој го наследи умерениот Хасан Рохани, кој го порази на претседателските избори во 2017 година и не можеше повторно да се кандидира по два последователни мандата.

Раиси се појави зајакнат по парламентарните избори одржани во март и средината на мај. Тоа беа првите национални избори по протестното движење што го потресе Иран кон крајот на 2022 година по смртта на Махса Амини, млада жена уапсена поради непочитување на строгиот кодекс на облекување.

По тие избори, иранскиот претседател го поздрави „новиот историски неуспех на иранските непријатели по немирите“ во 2022 година.

Парламентот, кој ќе ја преземе функцијата на 27 мај, во голема мера ќе биде контролиран од конзервативните и ултраконзервативните табори, кои ја поддржуваат неговата влада.

Во последниве месеци, Раиси се претстави како жесток противник на Израел, заколнатиот непријател на Исламската Република, кој го поддржува палестинското исламистичко движење Хамас од 7 октомври, почетокот на војната во Газа.

Со тоа Раиси го оправда нападот без преседан на Иран на 13 април против Израел, со 350 беспилотни летала и проектили, од кои повеќето беа пресретнати со помош на САД и уште неколку земји сојузници на САД.

Тој е ставен на црната листа во САД заедно со ирански официјални лица кои се санкционирани за „соучесништво во сериозно кршење на човековите права“, обвинение што го негираа официјалните лица на Техеран.

Роден во ноември 1960 година во светиот шиитски град Машхад на североисток, Раиси се искачи низ ранговите на судскиот систем во текот на три децении.

Тој имаше 20 години кога беше назначен за главен обвинител на Караџа, во близина на Техеран, за време на Исламската револуција во 1979 година. Потоа беше генерален обвинител на Техеран од 1989 до 1994 година, потоа заменик шеф на судството од 2004 до 2014 година, годината кога беше назначен за државен обвинител.

Во 2016 година, врховниот водач ајатолахот Али Хамнеи го назначи за раководител на добротворната фондација Астан-е Кудс Разави, која управува со мавзолејот на Имам Реза во Машхад, како и со огромното наследство од индустриски и недвижен имот. Три години подоцна, тој стана шеф на главното тело на правосудните органи.

Раиси е оженет со Џамила Аламолход, професорка на Универзитетот во Техеран, со која има две ќерки кои завршиле факултети. паг/