Промена на политиката на Ердоган кон Западот
- Анкетите покажуваат дека обидите за помирување со Западот, може да имаат предизборни причини. Во Турција, анкетите покажуваат дека мнозинството гласачи го сакаат европскиот курс на нивната зе
20 април 2022
Катимерини/БГНЕС
(Манолис Костидис, Катимерини)
Конвергенцијата со Европа и Соединетите Американски Држави ја принуди Владата на Ердоган да одложи многу од своите воени, геостратешки и економски планови, кои беа клучни изминативе години. Главната принудна промена беше проектот за турските воздухопловни сили.
Соседните воени аналитичари забележуваат дека, иако Турција е ко-производител на Ф-16 од 1980-тите години - земјата исто така учествуваше и во програмата Ф-35 - сега е принудена да се консултира за купувањето на 40 Ф-16 од САД и модернизацијата од уште 80 борци. Засега нема информации за соработка од областа на производството, ниту пак е извесен позитивниот резултат од консултациите.
Изборот на Анкара да добие С-400 од Русија, доведе до нејзино исклучување од програмата за комбинирано производство на Ф-35 и санкции според CAATSA. Пред неколку месеци, Реџеп Тајип Ердоган изјави дека Анкара може да купи борбени авиони и подморници од Русија, но војната во Украина и напорите да се обноват врските со Западот, ги исклучија тие можности. Анкара сака веднаш да започне соработка со Вашингтон по прашањето на борбените авиони, бидејќи политичките и воените аналитичари нагласуваат дека турските воздухопловни сили ја изгубиле сета предност, во однос на регионот, поради нивните избори. Грција добива ловци Рафал од четврта генерација и го надградува Випер од ниво Ф-16, Египет има флота Рафал, а Израел користи ловци Ф-35 од петта генерација.
Друг проект, што се смета за „замрзнат“, е Истанбулскиот канал. Пред четири години, Реџеп Тајип Ердоган го претстави како „луд план“ за изградба на канал од Црното Море до Мраморното Море, чија цел е да се намали сообраќајот на Босфорот. Но, неизвесноста во Црното Море и исполнувањето на условите од Договорот од Монтре, што забранува премин на воени бродови за време на војната во Украина, предизвикаа плановите да се преиспитаат.
Дополнителна причина е популарноста на градоначалникот на Истанбул, Екрем Имамоглу, кој остро се противи на изградбата на Истанбулскиот канал од еколошки, економски и политички причини. Анкетите покажуваат дека популарноста на Имамоглу е 60-62 отсто, а евентуален спор може да ѝ наштети на турската Влада во пресрет на претседателските избори во 2023 година.
Економската политика се очекува да се развива и да се диверзифицира од минатото, бидејќи инсистирањето на Владата, да ги намали каматните стапки - и покрај спротивните препораки од турските економисти - доведе до официјална инфлација од 61,1 отсто, што е рекорд во последните 20 години. Се смета дека ова е причината, зошто Ердоган во изминатите недели престана да зборува за неговата економска теорија, според која, „каматните стапки се причина, а инфлацијата е резултатот“. Истовремено, централната банка престана да ги намалува каматните стапки и ги задржа стабилни на 14 отсто, а многумина предвидуваат дека каматните стапки наскоро ќе почнат да растат, бидејќи се очекува инфлацијата да достигне 70-75 проценти летото.
Источен Медитеран
И во источниот Медитеран постои сериозна разлика меѓу турската политика и минатото. Турските медиуми, како и Владата, не споменуваат многу за односите со Либија и турско-либискиот меморандум. Искусни аналитичари веруваат дека тоа е поврзано со напорите за зближување со Египет. Наспроти ова, анкетите покажуваат дека обидите за помирување со Западот, може да имаат предизборни причини.
Проевропска пристрасност на турските граѓани
Анкетите во Турција покажуваат дека мнозинството гласачи го сакаат европскиот курс на нивната земја. Во истражувањето на германскиот фонд „Маршал“, 75 отсто од младите на возраст од 18-24 години, позитивно одговориле на прашањето дали сакаат Турција да влезе во ЕУ. Вкупно, турската поддршка за ЕУ е 61,4 проценти. Во 2021 година, 68,8 отсто од младите го поддржуваат европскиот курс.
На прашањето „Со која земја треба да соработува Турција во меѓународните односи?“, 33,1 отсто од Турците сакаат соработка со ЕУ - кај младите на возраст од 18-24 години овој процент се искачува на 44,4 отсто, 24,6 отсто одговориле „со никоја“, 5,6 отсто сакаат соработка со Русија, додека во 2021 година овој процент бил 14,7 отсто. На дното е изборот на САД со 4,7 проценти. бж/ссм/