Хјустон, 6 авгyст 2024 (МИА) - Набргу по одлуката да го откаже проектот за месечевиот приземјувач „ВИПЕР“ поради буџетски кусоци, американската Национална воздухопловно-вселенска администрација - НАСА се најде под притисок „да го врати во живот“ и да го спроведе тој потфат до крај.

Станува збор за напреден ровер познат како „Volatiles Investigating Polar Exploration Rover“ („VIPER / ВИПЕР“), којшто требаше да полета следната година. Сепак, проектот беше откажан иако роверот беше целосно завршен и во фаза на тестирање, што значи дека неговото лансирање на Месечината се приближуваше. НАСА инвестираше 450 милиони долари во развој на роверот, но на крајот реши да го oткaже бидејќи, наводно, го надминувале буџетот и, со тоа - ги загрозувал другите мисии поврзани со истражувањето на Јужниот Пол на Месечината.

Сепак, се чини дека „ВИПЕР“ не е дефинитивно „мртов“. Околу 4.500 американски истражувачи минатиот месец потпишале петиција за „оживување“ на проектот „ВИПЕР“. Во писмото испратено до Конгресот на САД, тие бараат да се поништи одлуката на НАСА.

- Постои општо чувство на загриженост во врска со оваа одлука што навистина нема смисла, рече Џек Кирали, истражувач.

„Одлуката за откажување на проектот во оваа фаза по потрошени 450 милиони долари е без преседан и не може да се оправда“, се вели меѓу другото во писмото.

Инаку, роверот требаше да слета на Месечината пред астронаутите... Неколку земји, вклучително и Кина, се во трката за истражување на тоа подрачје, со цел, меѓу другото, и воспоставување месечева база во догледна иднина.

И комерцијалните вселенски компании во САД би можеле да помогнат да се одржи „ВИПЕР“. НАСА веќе е во контакт со некои од нив, меѓу коишто е и „Интуитив машинс“ (Intuitive Machines) од Хјустон. Последнава привлече внимание со делумно успешното слетување со вселенското летало „Нова-Ц“ (Nova-C) на Месечината на почетокот на оваа година. Компанијата предлага да се користи поголемиот приземјувач „Нова-Д“ за пренос на роверот „ВИПЕР“ до Месечината, а лансирањето би можело да се случи кон крајот на 2026 година или средината на 2027 година.

Но, пред лансирањето, потребни се околу 100 милиони долари повеќе, за тестирање и копнени проби. си/рп/

Фото: МИА архива