1 ноември 2024

Гардијан - Лондон

Владите ризикуваат уште една деценија неуспех во спречувањето на губењето на биодиверзитетот поради бавното спроведување на меѓународниот договор за запирање на уништувањето на екосистемите на Земјата, предупредуваат експертите.

Пред помалку од две години, светот постигна историски договор на КОП 15 (Cop15) Самитот во Монтреал за запирање на уништувањето на животот на нашата планета предизвикано од човекот. Договорот вклучуваше цели за заштита на 30 отсто од планетата за природата до крајот на деценијата (30x30), реформа на 500 милијарди долари на субвенции кои ја штетат животната средина и почеток на обновување на 30 отсто од деградираните екосистеми на планетата.

Но, додека претставниците на земјите навлегуваат во втората недела од преговорите на КОП16 во Кали, Колумбија – нивната прва средба по Монтреал – расте загриженоста поради недостигот на конкретен напредок во некоја од главните цели за кои се согласија. Сѐ поголем број индикатори покажуваат дека владите не се на вистинскиот пат. Според нов извештај на ОН, тие сѐ уште треба да заштитат површина на копно еквивалентна на комбинираната големина на Бразил и Австралија и морска површина поголема од Индискиот Океан за да ја постигнат целта 30x30.

Слабиот напредок во финансирањето за природата и речиси никаков напредок во реформата на субвенциите, исто така, ги фрустрира набљудувачите. Според Carbon Brief, 158 земји сѐ уште немаат поднесено официјални планови за тоа како ќе ги исполнат целите, пропуштајќи го својот рок овој месец пред самитот за биодиверзитет во Кали, каде не се очекува да биде поставен нов рок. „Напредокот е премногу бавен. Мислам дека политичкиот приоритет за природата е сѐ уште премногу низок. Ова се рефлектира во напредокот во целите. Неколку цели се многу лесни за мерење: 30x30 има метрика за површина и квалитет, финансиите имаат доларска сума. Имаме нови податоци за двата аспекта кои покажуваат дека не сме во чекор“, изјави Брајан О'Донел, директор на Кампањата за природата.

„Ова е момент да се покаже сериозност и да се гради доверба. Особено во финансиската област, понекогаш е загрижувачко кога се обраќаме до партиите за нивните патишта за финансирање и се третира како да бараме нешто ново или нереалистично, наместо она на кое се согласија пред две години. За мене, тоа е одраз на нецелосна посветеност кон ова“, додаде тој.

Светот никогаш досега не успеал да постигне цел за запирање на уништувањето на дивиот свет и екосистемите што го поддржуваат животот. Среде растечки научни предупредувања за состојбата на животот на Земјата, постои голем притисок за осигурување дека оваа деценија ќе биде различна и дека владите ќе се придржуваат до целите дизајнирани за спречување на изумирањето на дивиот свет, како што се намалувањата во употребата на пестициди и загадувањето.

Водечките личности во конзервацијата и науката изразија загриженост за напредокот кој го прават владите кон целите во Кали. Мартин Харпер, извршен директор на Birdlife International, изјави дека значајни активности за исполнување на обврските се клучни. „Не можеме да прифатиме неактивност како нова нормала. Ова значи повеќе акции за поддршка на напорите за обновување на загрозените видови, за заштита и обновување на повеќе копнени, слатководни и морски површини и за трансформирање на нашите системи за храна, енергија и индустрија. Имаме пет години за да собереме стотици милијарди долари. Ако не го видиме ова да се остварува, стравувам да помислам каде ќе бидеме во 2030 година“, рече тој.

Ингер Андерсен, шефица на ОН за животна средина, изјави дека е прерано да се каже дали владите не прават доволно за исполнување на целите, нагласувајќи дека многумина работат напорно. Таа изјави дека постојат знаци на напредок, но призна дека треба да се направи повеќе.

„Светот работи на тоа. Дали ќе ги постигнеме сите цели до 2030 година? Се надевам. Ако не ги постигнеме, дали тоа е катастрофа? Не, но дали дадовме ветување еден на друг дека ќе се потрудиме и ќе направиме сѐ што можеме“, рече таа. „Сѐ уште имаме шест години.“

Научниците на самитот за природата во Кали изјавија дека политичкото темпо не се совпаѓа со обемот на предизвикот.

Натали Седон, професорка по биодиверзитет на Универзитетот во Оксфорд, изјави дека е потребно многу повеќе до крајот на деценијата. „Целта за биодиверзитет до 2030 година постои со причина: биодиверзитетните, отпорни екосистеми се основа на нашите економии и благосостојба. Лош исход овде не е само лоша вест за дивиот свет; тоа го загрозува обезбедувањето на храната, квалитетот на водата, отпорноста на катастрофи и економската стабилност. Тоа ги влошува климатските влијанија како рекордни горештини, пожари, поплави и суши“, изјави таа.

Јадвиндер Мали, професор по наука за екосистемите на Универзитетот во Оксфорд, изјави: „Многу ограничениот напредок што го видовме досега на преговорите на Cop16 е недоволен за да се соочиме со многу реалните импликации од погрешен пристап кон ова прашање. Биодиверзитетот продолжува да опаѓа со загрижувачка брзина. Се надевам дека оваа недела ќе донесе вистински посветени решенија, за доброто на иднината на луѓето и нашата планета“. ссм/

фото: ЕПА