Nju Jork, 27 shtator 2024 (MIA) - Ministri i Punëve të Jashtme dhe Tregtisë së Jashtme, Timço Mucunski, pas informacioneve se Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria po ndahen në rrugën drejt BE-së, thotë se duhet të mbetemi të përkushtuar ndaj reformave, dhe se nga pikëpamja e politikës së jashtme, ne do të vazhdojmë komunikimin me partnerët tanë strategjikë dhe vendet anëtare të BE-së - për t'i bindur ata se duam që negociatat e anëtarësimit të hapen sa më shpejt të jetë e mundur.

"Është prioriteti ynë kryesor, por ne jemi në kërkim të krijimit të një sistemi përmes të cilit do të ketë parashikueshmëri në rrugën tonë drejt anëtarësimit të plotë", tha ministri Mucunski në një intervistë për MIA-n.

I pyetur se si i komenton informacionet nga Brukseli se nëse deri për Vitin e Ri nuk ka ndryshime kushtetuese, do të ndalen bisedimet për anëtarësimin tonë në BE, ministri i Jashtëm thotë se dyshon që një gjë e tillë të ndodhë.

„Nuk dua të besoj në brifingje. Unë dua të besoj atë që po themi me përfaqësuesit politikë të vendeve anëtare, por edhe me përfaqësuesit e BE-së, dhe kjo është se BE-ja mbetet e përkushtuar ndaj Ballkanit Perëndimor, se dëshiron integrimin e plotë të Ballkanit Perëndimor, dhe nga ky këndvështrim, duke e ditur dhe thelbin e politikës së zgjerimit si politikë e përbërë e BE-së, dyshoj se do të ketë ndërprerje në ndonjë bisedë me shtetin, tha Mucunsk

Ministri tha se nuk do të komentojë deklaratat e politikanëve bullgarë nga këto ditë, ndërsa për deklaratën tha se sa herë që ka zgjedhje në Bullgari bëhet një lloj deklarate. 

“Nuk do t'u jap atyre privilegjin që të hyjnë në diskursin e përditshëm të asaj fushate dhe uroj një përfundim më të suksesshëm të fushatës. Le të kemi një qeveri politike, po e përsëris, e cila me legjitimitet të plotë politik do të na flasë për të gjitha çështjet e hapura, sepse aq sa na intereson neve kjo ngecje e proceseve evropiane, besoj se edhe ata që besojnë autentikisht në të ardhmen evropiane të Bullgarisë, edhe ata duan ta zhbllokojnë këtë proces për të ecur përpara në të njëjtat rrugë“, tha Mucunski.  

Më poshtë intervista e plotë me Ministrin e Punëve të Jashtme dhe Tregtisë së Jashtme, Timço Mucunski: 

Ministër, cilët do të jenë hapat e ardhshëm të diplomacisë maqedonase pas ndarjes së Maqedonisë nga Shqipëria në rrugën drejt Bashkimit Evropian? 

Së pari, ne duhet të mbetemi të përkushtuar ndaj asaj që është detyrimi ynë, dhe kjo është të mbetemi të përkushtuar ndaj zbatimit të atyre reformave që nevojiten në mënyrë që vendi të mund të ecë autentikisht drejt rrugës së anëtarësimit të plotë në BE. Këto janë në radhë të parë ato kritere që na njihen qartë dhe konfirmohen përmes kritereve të Kopenhagës dhe Madridit, përafrimi i akitos në legjislacionin tonë, një hap konkret i ndërmarrë nga qeveria duke pranuar agjendën e reformës. E njëjta agjendë reformash që na dha akses në planin e rritjes. Dhe nga ky këndvështrim, ne do të jemi të fokusuar në reformat e brendshme, në gjithçka që na nevojitet për t'iu afruar standardeve më të larta të Bashkimit Evropian, dhe nga pikëpamja e politikës së jashtme, ne do të vazhdojmë komunikimin me partnerët tanë strategjikë dhe BE-në, shtetet anëtare - po t'i bindim se ne duam që negociatat e anëtarësimit të hapen sa më shpejt që të jetë e mundur. Është prioriteti ynë kryesor, por ne kërkojmë të krijojmë një sistem përmes të cilit do të ketë parashikueshmëri në rrugën tonë drejt anëtarësimit të plotë. Duke pasur parasysh se sa e rëndësishme është në kontekstin aktual gjeopolitik për të çuar përpara procesin e zgjerimit, besoj se do të ketë mirëkuptim nga shtetet anëtare dhe nga partnerët tanë strategjikë dhe së bashku do të gjejmë një zgjidhje kompromisi që siguron ato garanci që kemi një koh[ të gjatë që i diskutojmë. 

Si i komentoni njoftimet diplomatike nga Brukseli se nëse Maqedonia e Veriut nuk i bën ndryshimet kushtetuese deri në fund të vitit, do të ndalojnë negociatat për në BE? 

Dyshoj se kjo do të ndodhë. Unë nuk dua të besoj në brifingje, dua të besoj atë që themi me përfaqësuesit politikë të vendeve anëtare, por edhe me përfaqësuesit e Bashkimit Evropian, dhe kjo është se Bashkimi Evropian mbetet i përkushtuar ndaj Ballkanit Perëndimor, se dëshiron integrimin e plotë të Ballkanit Perëndimor dhe nga ky këndvështrim, duke e ditur thelbin e politikës së zgjerimit si një politikë e përbërë e Bashkimit Evropian, dyshoj se do të ketë ndërprerje të ndonjë bisede me shtetin. Kemi një proces për të ecur përpara. Po, duhet kërkuar një kompromis, por një kompromis në të cilin do të jemi të sigurt se nuk do të kemi shtrembërime shtesë të shenjave identitare të popullit maqedonas. 

Kryeministri hungarez ishte në Ohër. Ne patëm një konferencë të përbashkët ndërqeveritare. Ai propozoi ndërmjetësimin në bisedimet mes Maqedonisë dhe Bullgarisë. Ministri bullgar i Punëve të Jashtme e refuzoi shprehimisht këtë propozim. A është e pranueshme për ne një mënyrë e tillë ndërmjetësimi në biseda dhe si do të realizohej ky ndërmjetësim? 

Gjëja e parë që është domethënëse është se Hungaria nuk është vetëm një vend anëtar i BE-së, por shteti anëtar që kryeson BE-në dhe ky nuk është një fakt që duhet nënvlerësuar sepse presidenti ka një autoritet të caktuar politik që synon arritjen e qëllimeve të presidencës, dhe një nga synimet gjatë presidencës së Hungarisë, edhe që të arrihet diçka konkrete nga pikëpamja e zgjerimit drejt Ballkanit Perëndimor. Ne jemi të gatshëm të marrim ndihmë nga çdo shtet anëtar. Secilin prej shteteve anëtare që mund të japin kontributin projektues për gjetjen e një zgjidhjeje e konsiderojmë si një gjest pozitiv, sepse në fund të fundit, vetë vendimi duhet të merret me konsensus të shteteve anëtare. Është normale që vendet anëtare që janë gjeografikisht më afër rajonit të kenë interesin më të madh, pasi është një praktikë normale politike që fqinjët e drejtpërdrejtë duan të përshpejtojnë rrugën tuaj drejt anëtarësimit të plotë në vend që të jenë pengesë për të. Nuk do të doja të komentoja deklaratat e politikanëve bullgarë. Sot pati komente që i përmendët dhe i drejtuat kryeministrit, mua etj., dhe mendoj se është e papjekur të hysh në diskursin e përditshëm politik që është pjesë e një fushate aktive në Bullgari. I urojmë fat në fushatë dhe urojmë që pas përfundimit të fushatës në Sofje të ketë një qeveri politike me të cilën do të mund të bisedojmë me legjitimitet të plotë. 

Ju thatë se nuk do të komentoni deklaratat e politikanëve bullgarë, ku ka një tjetër fushatë elektorale dhe zgjedhje të reja. Por Kuvendi Bullgar miratoi sërish një deklaratë. Si do t'i përgjigjeni forcimit të kushtëzimeve ndaj vendit tonë dhe popullit maqedonas? 

Sa herë që shpallen zgjedhjet në Bullgari, ka një deklaratë lidhur me çështjen maqedonase. Kjo tashmë është duke u vënë në praktikë. Ka edhe provokime të drejtuara, po e përsëris, në radhë të parë ndaj kryeministrit dhe së dyti ndaj meje. Dëshira më e madhe e politikanëve në Bullgari është të zbresin në atë nivel, që ta shfrytëzojnë edhe më shumë këtë çështje në fushatë dhe ta shndërrojnë fushatën në fushatë për çështjen maqedonase. Unë nuk do t'u jap atyre këtë kënaqësi. Ne duhet të mbrojmë interesat tona dhe ta bëjmë atë në një mënyrë pozitive dhe të civilizuar. Ne kemi përdorur diplomacinë kulturore si mjet, do të përdorim diplomacinë arsimore, do të përdorim diplomacinë ekonomike, por do të mbrojmë edhe interesat tona. Kjo do të thotë që ne nuk do të jemi të vetëkënaqur dhe në të njëjtën kohë do të ndërtojmë ura. Unë nuk do t'u jap atyre privilegjin të hyjnë në diskursin e përditshëm të asaj fushate dhe uroj një përfundim më të suksesshëm të fushatës. Le të kemi një qeveri politike, po e përsëris, e cila me legjitimitet të plotë politik do të na flasë për të gjitha çështjet e hapura, sepse aq sa na intereson neve kjo ngecje e proceseve evropiane, besoj se edhe ata që besojnë autentikisht në të ardhmen evropiane të Bullgarisë, edhe ata duan ta zhbllokojnë këtë proces për të ecur përpara në të njëjtat rrugë. 

Jemi në Nju Jork këto ditë. Ne morëm pjesë në Samitin e së Ardhmes dhe në Asamblenë e Përgjithshme të KB-së. Keni pasur takime të shumta. Çfarë përfundimi mund të nxirrni nga të gjitha këto takime por edhe nga pjesëmarrja në Asamblenë e Përgjithshme të KB-së, duke marrë parasysh të gjitha tendencat aktuale globale që nuk lidhen vetëm me luftërat në Ukrainë - Rusi, Gaza - Izrael - Liban, Sudan, por edhe me ndryshimin e klimës dhe varfërisë? 

Ishte vërtet interesante të ndiqja gjithçka, jo vetëm asamblenë e përgjithshme por edhe ato evente sekondare, ku unë mora pjesë aktive me fjalimet dhe kontributin tim. Kam pasur një numër të madh takimesh dypalëshe jo vetëm me vendet anëtare të BE-së, por edhe me NATO-n, si dhe me vende të tjera të botës si Maroku, Emiratet e Bashkuara Arabe, India e të tjera. Dhe sigurisht që ka përfundime të caktuara. Konkluzioni i parë dhe themelor është se multilateralizmi është në krizë serioze. Konkluzioni i dytë që mund të bëj është se ka shqetësim serioz për drejtimin në të cilin po lëviz bota. Që do të thotë, ne kemi nevojë për një qasje më të përgjegjshme jo vetëm nga organizatat shumëpalëshe, por edhe nga vendet, për të pasur një qasje të përgjegjshme që synon krijimin e harmonisë globale, sigurimin e paqes, por edhe një qasje që do të vendosë në themel dhe do të ngrejë në piedestal parimet që rrjedhin nga e drejta ndërkombëtare. Vërtet të hqetësuar nga ajo që po shohim të ndodhë. Kjo që përmendët, agresioni ushtarak i Ukrainës kundër Rusisë është një problem i madh, por kemi edhe kriza serioze, pika luftarake Izraeli dhe Gaza, Libani, Sudani...që do të thotë se ne kemi detyrim të flasim gjithnjë e më shumë për paqen, nëpërmjet përdorimit të mjeteve diplomatike. Në atë drejtim ka shqetësim dhe ju si media i keni përcjellë ngjarjet, jam i sigurt se keni arritur në përfundime shumë të ngjashme me të miat, por kjo nuk do të thotë se duhet të heqim dorë në rrugën përpara, por që ne duhet të kërkojmë zgjidhjet më të mira për të dalë nga një situatë e rrezikshme në të cilën ndodhet bota. 

Duke marrë parasysh të gjitha këto rrethana për të cilat folëm, a duhet ne si vend i vogël të ndryshojmë qëndrimet tona, por edhe të inkurajojmë sjellje të ndryshme në mjedisin tonë që të mbrohemi? 

Së pari duhet të jemi një aktor pozitiv, jo të jemi një aktor që ofron shkatërrim dhe kaos në marrëdhëniet ndërkombëtare, të jemi një aktor pozitiv i bazuar në parime të qarta. Problemet që kemi tani lindin nga një proces vendimmarrës në të kaluarën në politikën e jashtme që bazohej në përshtatjen e vazhdueshme me parimet dhe prioritetet e të tjerëve. Ne duhet të vendosim prioritetet tona dhe të lëvizim në përputhje me rrethanat. Dhe këtu unë pohoj se politika e jashtme nuk është një mjet që përdoret vetëm për të arritur qëllimet politike. Ne kemi synime ekonomike, tregtare, investuese që duhet t'i përdorim dhe nuk është rastësi që kam pasur takime nga Maroku, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe India, sepse në ato tre vende shohim një potencial të caktuar dhe duhet të përdorim diplomaci kulturore, arsimimi dhe të gjitha ato mjete alternative që do të na afirmojnë si promotor të vlerave pozitive, por që do të sjellin edhe përfitime konkrete për qytetarët në vend. Nuk jemi këtu për të folur vetëm për politikë, por edhe për projekte të mundshme që përmirësojnë jetën dhe mirëqenien e të gjithë qytetarëve të vendit tonë.  

Z. Mucunski, intervistën e bëjmë në Nju-Jork, SHBA. Disa nga përfaqësitë tona diplomatike konsullore në botë janë bosh. Disa i plotësoni me staf të përkohshëm. Kur planifikohet emërimin e ambasadorëve të rinj dhe ku do të ishte më i shpejti?  

Kur trashëguam situatën në institucione, pamë se kishte një shpërndarje jo të duhur, së pari, të personelit në Ministrinë e Jashtme sipas përfaqësive tona diplomatike-konsullore. Dhe si shembullin më klasik, jap faktin që ne kemi vetëm dy diplomatë në ambasadën tonë në Uashington, një ambasador plus një diplomat tjetër të ri, në një vend që është partneri ynë strategjik dhe me të cilin kultivojmë marrëdhënie të shkëlqyera jo vetëm në politikë, por edhe në fushën e mbrojtjes dhe të politikës, në fushën e ekonomisë dhe të gjitha ato çështje të tjera, përfshirë këtu edhe një vend ku kemi një diasporë të madhe. Në këtë drejtim tani jemi duke bërë një plan për shpërndarjen e diplomatëve brenda Ministrisë së Punëve të Jashtme të cilët në periudhën e ardhshme duhet të dërgohen në përfaqësitë diplomatike-konsullore dhe kam marrëveshje parimore edhe me presidentin edhe me kryeministrin, që pas kthimit tim nga ky udhëtimi në SHBA, do të fillojmë procesin e konsultimit për emërimin e ambasadorëve dhe plotësimin e një pjese të ambasadave dhe konsullatave të përgjithshme ku janë vakante ose së shpejti do të lirohen nga postet më të larta. 

Cilat vende kanë prioritet? 

Ne nuk kemi ambasadë apo konsullatë, gjë që nuk është prioritet për ne. Është e vërtetë që rrjeti ynë nuk është i madh, unë kam një rrjet të mesëm, ndoshta një rrjet diplomatik adekuat të PDK-ve, por nuk duhet të lëmë asnjë vend bosh sepse statusi i PDK-ve kur ka një ambasador apo një konsull të përgjithshëm është më i fuqishëm sesa nëse ka vetëm një ushtrues detyre. Sigurisht që do të theksoja se ne ende nuk kemi një ambasador në Paris, Franca është një vend i rëndësishëm. Siç e dini, misioni ynë i përhershëm është vakant me kthimin e ambasadorit Frçkoski, është vakante edhe pozita jonë në KB, por po e përsëris se nuk ka vend që nuk është i rëndësishëm për ne. 

Elizabeta Veljanovska Najdeska 

FOTO: MIA