Софија, 28 февруари 2025 – Бугарската телеграфска агенција (БТА) во Белград ги носи знаењата на Бугарија за Европската унија (ЕУ) и можностите во рамките на Унијата за бугарските граѓани во Србија. Ова го истакна генералниот директор на БТА Кирил Валчев на отворањето на прекуграничната конференција „Европа на Балканот: Заедно преку знаење“, која Агенцијата ја спроведува со поддршка на Европската комисија (ЕК). Форумот се одржува во Националниот прес-клуб БТА во Белград.

Ова е веста, која денеска ја избра МИА од сервисот на Бугарската телеграфска агенција (БТА), согласно Договорот за размена на информации и професионална соработка, кој предвидува секој ден националните информативни агенции на Северна Македонија и Бугарија да разменуваат по една вест, која ќе ја објават на својот интернет сајт без промени со изрично посочување и цитирање на партнерот како извор.

Благодарение на Националниот прес-клуб на БТА – дописничката Теодора Енчева, која од денеска го има и снимателот Емил Чонкич, Белград и Србија сега се дел од општите европски разговори што БТА ги организира со поддршка на ЕК, истакна Валчев. Тој нагласи дека овој разговор се одвива во пресрет на 1 март – датумот на кој пред 13 години во 2012 година ЕУ и додели статус на кандидат за членство на Србија. А големата смисла на овој дијалог е да разговараме како да продолжиме со нашето зближување, за утре да нема граница меѓу денешните студенти во Бугарија и Србија, истакна Валчев. Тој посочи дека големата цел не треба да биде втор граничен премин на Калотина за Бугарите од Цариброд за што се расправаат, туку воопшто да нема граничен премин.

Проектот на БТА „Европа на Балканот: Заедно преку знаење“ има за цел да раскаже за размената на знаење меѓу луѓето во Бугарија и на Балканот и луѓето од остатокот на ЕУ, за да можеме да се запознаеме со меѓусебните придонеси во нашиот заеднички живот во Европската Унија. ЕУ им помага на сите свои членки, затоа што како Унија има корист и од секоја нејзина членка, рече директорот на БТА. Според него, поентата на овие средби е да се покаже заеднички придонес.

Денешниот разговор во Националниот прес-клуб БТА во Белград е продолжение на проектот на националната новинска агенција на Бугарија „Европа на Балканот: Заедничка иднина“, со кој БТА во партнерство со ЕК почна да ги презентира европските политики за приближување на Бугарија и нејзините соседи, посочи Валчев. Тој потсети дека претходно БТА, повторно со поддршка на ЕК, имаше проект „Европа во Бугарија: Заедничка иднина“, во кој Агенцијата ги презентираше европските политики на кохезија меѓу регионите токму во самата Бугарија. Разговори како тој во Белград веќе се одржани во Босилеград и во Скопје, а претстојат во Букурешт во Романија, Едрене во Турција и Солун во Грција, рече Валчев.

Тој изјави дека БТА го носи знаењето на Бугарија за ЕУ во Белград бидејќи Бугарија знае како е да се биде во Европска Унија и БТА се обидува да им помогне на повеќе луѓе во Србија да го разберат тоа. Овие разговори обезбедуваат и знаење за бугарските граѓани во Србија за нивните можности како граѓани на ЕУ со нивните бугарски пасоши. А по целосното влегување на Бугарија во Шенген, можностите за бугарските граѓани во ЕУ стануваат уште поголеми, изјави Кирил Валчев. Според Законот за БТА, Агенцијата е одговорна за обезбедување информации за животот на Бугарите кои живеат надвор од границите на Бугарија, како и за нивно информирање за настаните во земјата, истакна Валчев.

Особено вредни, рече тој, се можностите во областа на образованието што ЕУ ги обезбедува за европските граѓани и затоа акцент во разговорот во Белград е учеството на проф. Миглена Темелкова, претседателка на Советот на ректори и ректор на Вишата школа за телекомуникации и пошти, како и нејзините колеги од Белград. Но, највредното нешто за европските граѓани е заштитата што ја имаат од ЕУ на нивните права, кои се засновани на европските вредности и стандарди, нагласи Валчев. Според неговите зборови, повеќе знаење за овие вредности и стандарди може да и помогне на Србија побрзо да стане дел од ЕУ и сите нејзини граѓани да ги искористат можностите за членство во ЕУ, како што тоа го прават бугарските граѓани, вклучително и оние во Србија, веќе 18 години.

Како заклучок, Кирил Валчев потсети дека на 190-годишнината од раѓањето на Љубен Каравелов на 7 ноември 1834 година, БТА и Бугарската амбасада во Србија поставија спомен-плоча во Белград, каде што живееше и работеше како новинар. Привремено е на територијата на конзуларната служба во Бугарската амбасада исто така на улицата Светогорска, каде што се наоѓа „дописната канцеларија“ на БТА, но пред неколку дена добивме официјална дозвола од белградската општина да ја поставиме плочата трајно на самата улица, што планираме да го направиме кон крајот на април – почетокот на мај, кога во 1872 година Каравелов е избран за претседател на Бугарскиот револуционерен централен комитет кој го подготви Априлското востание кое исто така избувна во овој период од годината, рече Валчев. Според неговите зборови, оваа спомен-плоча нè потсетува и на написите напишани во Белград од Љубен Каравелов, како оној со наслов „Што ни треба? Во истиот напис тој дури говори и за обединување на двата народа – како да предвидува можност тие да бидат заедно во Европската унија, чиј дел е Бугарија, а Србија го фати патот кон пристапување. Но, тој упатува и апел кој и денес е актуелен како водечки принцип во модерната Европска Унија: „Да оставиме секој народ да живее како што сака, да оставиме секој да има свои училишта, своја внатрешна самоуправа, свој внатрешен развој“, бидејќи „националноста не зависи од волјата на поединците, а исто така е невозможно човек да ја избере својата националност; Што и да сум роден, таков останувам, колку и да се откажам од тоа“, рече Валчев.

Каравелов во Србија ја запознал својата голема љубов – Наталија (Ната), која му станала сопруга и која цел живот ја нарекувал „драга“. Во книгата „Големите љубови на бугарските поети и писатели“, Венелин Митев пишува: „Современиците тврдат дека без оваа жена Каравелов тешко би можел да развие толку обемна дејност како писател, новинар, печатар, јавна личност и револуционер“, се присети на настаните од историјата, Валчев. Каравелица, како што сите ја нарекуваат, цел ден го врти тркалото на машината што ги печати „Слобода“ и „Независимост“, ги лепи адресите на пакетите од весниците и ги носи до поштата, а во исто време пазарува, готви, пере и чисти, не само за сопругот, туку и за печатарите што живеат во нивниот дом. Наталија го чува својот сопруг како орел и жестоко се расправа со секој емигрант кој се обидува да му го изгуби времето и да го спречи да пишува. Тоа што и двајцата се некаде на Балканот е пример дека не се вредни територии, туку луѓе, чии права треба да се остават како што се родени, се изјаснува Љубен Каравелов во своето белградско новинарство, рече Кирил Валчев. Тој истакна дека приказната за овој значаен Бугарин и неговата сакана Србинка покажува дека кога има љубов меѓу луѓето, „и под студ и под снег започнува животот“, како што познатата песна на Љубен Каравелов, која е претворена во песна, завршува со „Убава си, шума моја“. На крајот, да напомниме дека нашата денешна средба е пред 1 март – Баба Марта, а традицијата на мартиница ја чуваат не само Бугарите, туку и другите народи на Балканот, вклучително и во Србија, рече директорот на БТА.

Медиумската информативна агенција овие текстови ги објавува во оригинална форма, согласно Договорот за размена на информации и професионална соработка меѓу двете национални новински агенции МИА и БТА.