Сараево, 23 септември 2024 (МИА) - Главниот обвинител на Механизмот за меѓународни кривични судови (МИКТ) Серж Брамерц предупреди денеска дека мора да се забрза гонењето на лицата кои извршиле воени злосторства во Босна и Херцеговина и се кријат во соседните земји.

Во текот на денот, Брамерц во Сараево разговараше за овој проблем со претставници на правосудните органи во БиХ и претставници на здруженијата кои собираат податоци за поранешни затвореници и членови на семејствата на загинатите и исчезнатите за време на војната од 1992 до 1995 година.

После тоа, тој за новинарите изјави дека е незадоволен од фактот што многу извршители на воени злосторства и денес уживаат во слободата, најчесто злоупотребувајќи ги двојното државјанство за да го избегнат гонењето пред судовите во Босна и Херцеговина.

- Има стотици извршители на воени злосторства во БиХ кои нашле засолниште во соседните земји, рече Брамерц. Тој посочи дека државните устави создаваат пречки за екстрадиција на таквите лица, така што единствениот начин да се задоволи правдата е отстапување од кривично гонење и префрлање на судењето во тие земји.

Тој потсети дека претходно во септември бил во Загреб и Белград и во Подгорица и го покренал ова прашање и таму. Тој смета дека сите разбираат дека нема друга опција освен префрлање на судењето, а сега тоа го разбираат и во БиХ.

Брамерц ги смета за оправдани приговорите што ги имаат невладините здруженија поради проблемите во процесуирањето на воените злосторства и резервите околу можноста за префрлање на судењето, но смета и дека во нивен интерес е да се тргне од мртва точка и да започнат процеси кои сега се „во неизвесност“.

- Регионалната соработка мора и треба да биде подобра. Во спротивно, не можеме да очекуваме никаков напредок, рече Брамерц, додавајќи дека е јасно дека предавањето на предметите не е идеално решение, но е единственото можно под постојните околности.

Тој исто така рече дека МИКТ, односно обвинителството, останува подготвено да му помогне на регионалното судство со сите податоци собрани за време на истрагите и судењата на кои во Хаг беа гонети 61 сторител на воени злосторства на територијата на поранешна Југославија. .

Тој предупреди дека голем регионален проблем се уште е глорификацијата на воените злосторници, негирањето на геноцидот и јазикот на омразата, бидејќи тоа е најголемата пречка за помирување.

Претседателот на Високиот судски и обвинителски совет на БиХ, Халил Лагумџија, рече дека во моментов повеќе од 40 отсто од случаите поврзани со воени злосторства се однесуваат на лица кои се недостапни за судските власти во БиХ. Се работи за 400 сторители.

- Најголемиот број од овие луѓе се во Србија и Хрватска“, рече Лагумџија, објаснувајќи дека нешто повеќе од 130 осомничени се кријат во Србија, а нешто помалку во Хрватска, додека останатите се во други земји во светот.

Тој потсети дека е речиси вообичаена практика ниту една земја да не екстрадира свои граѓани осомничени за воени злосторства, што е проблем и во овој случај. Затоа, вели тој, неопходно е да се подобри соработката во пренесувањето на случаите на воени злосторства, бидејќи во спротивно сторителите ќе останат неказнети.

Лагумџија рече дека очекуваат помош од Брамерц за да се создаде „позитивен притисок“ осомничените да бидат кривично гонети надвор од Босна и Херцеговина, односно во соседните земји, а сега има принципиелна подготвеност за тоа и здружение кое собира преживеани жртви. на злосторствата и членовите на семејствата на убиените.

„Имаше одговори (од Загреб и Белград). Не можеме да бидеме апсолутно незадоволни, но ниту да бидеме апсолутно задоволни“, посочи Лагумџија. ссм/

фото: архива