2 октомври 2023

Дневни Аваз - Сараево

Прозападен или происточен политички концепт, борба за власт меѓу партии со толку различни ориентации, проевропска или проруска влада, се работи кои до неодамна беа само вести во медиумите во Босна и Херцеговина, што се однесуваа на далечните земји од Кавказот, Украина или, пак на Северна Македонија пред нејзиниот прием во НАТО, за време на владеењето на Никола Груевски.

Пристигнувањето на светската сцена на еден вид политички тренд, т.н трамповски популизам како форма на нова идеологија, истовремено будењето на европските национализми и десничари кои се издигнаа од незадоволство поради мигрантската криза, сето тоа го зафати нашиот регион и многу влијаеше на различното идеолошко позиционирање на политичките партии во БиХ исто така. И како навистина да се повторува историјата на 20 век, сето ова е како навестување на голема светска криза предизвикана од руската агресија врз Украина, чии размери би можеле да бидат многу поразорни.

Најтешкиот тег

Ако се потсетиме на политичките процеси и реформи во БиХ само неколку години по агресијата врз нашата земја, со сѐ уште свежи рани од војната, тогашните политички актери не ги доведуваа во прашање евроатлантските интеграции. Дури ни приемот на Босна и Херцеговина во НАТО.

А денес, 30 години по војната (со право секој може да не нарече земја на апсурдот), во време кога целиот западен демократски свет е обединет во борбата против варварската кампања на Русија против Украина, во време кога поради страв од глобална војна и загриженост за иднината на сопствените земји, мнозинството десничарски политики во Европа стивнаа, во Босна и Херцеговина е сè повидливо, политичките партии се профилираат во насоки како што се прозападните од една страна, или происточниот политички и идеолошки концепт на дејствување од друга страна.

Во РС, дел од Босна и Херцеговина, кој освен Белорусија, е единственото парче европска територија од кое политички и институционално се испраќа отворена поддршка за Русија, антизападните наративи отсекогаш биле присутни, а денес се најгласни. Суверениот владетел на РС Милорад Додик, како најтежок тег на меѓународната заедница во БиХ, неодамна изнесе луд предлог БиХ да се приклучи на организацијата БРИКС, која вклучува земји оддалечени илјадници километри од БиХ, како Русија, Кина или Бразил.

Опозицијата на Додик во овој ентитет е толку уништена и угнетена од режимот на ентитетот што ниту е во состојба да ги артикулира своите ставови ниту има храброст да претстави јасна проевропска визија за политиката.

Од друга страна, во Федерацијата, каде политичкиот плурализам живее како никаде на друго место на Балканот, на сцената речиси се искристализираа два спротивставени концепти и визии за иднината на земјата. Новата влада на чело со тројката секојдневно го промовира таканаречениот моментум за Босна и Херцеговина бидејќи за првпат поради низа околности земјата е пред отворена врата на Европската Унија и со милијарди наменета помош чекаат.

Нема потреба да се трошат зборови за нивниот клучен партнер, ХДЗ, бидејќи, без разлика колку Драган Човиќ се поврзува со прорускиот Милорад Додик и се смета себеси за негов сојузник, Хрватите во БиХ, за чии интереси се залага ХДЗ, речиси сите носат пасоши од соседна Хрватска, кон која, заедно со низа врски, се приклонуваат и која е неотповиклива членка и на ЕУ и на НАТО.

Западните амбасадори во Сараево отворено ја поддржуваат новата влада, дури и не ја кријат поддршката во процесот на нејзиното формирање, како и задоволството од исфрлањето на СДА од власта. Причината за антизападната хистерија и кампањата што оваа партија ја води со месеци користејќи ги сите расположливи средства, од медиумите под нејзина контрола, преку разни квазианалитичари, до социјалните мрежи како моќно оружје за пропаганда, не лежи само во нивниот гнев затоа што останаа без речиси никаква моќ на сите нивоа.

На крилата на СДА

Конфликтот со Западот датира уште многу пред минатогодишните избори, кога Изетбеговиќ беше таргетиран како несигурен западен партнер, лажен застапник на ЕУ, кон која, поради прецизните закони за справување со корупцијата и криминалот, не смее ни да и се пристапи, заедно со Додик, како клучен, перфиден ширител на меѓународна омраза, и како таков беше осуден како непожелен од многу моќни странски фактори во Босна и Херцеговина. Или, кажано во жаргонот на сараевската чаршија, засекогаш пуштен низ вода.

На крилата на таа добро осмислена и силна пропаганда, СДА, која, за жал, добива се поголема прифатеност кај Бошњаците, се повеќе се профилираат и другите политички партии за кои првенствено гласаат Бошњаците. Лидерите на парламентарните и значајните партии кои ја сочинуваат денешната опозиција во Федерацијата, а секој за свои интереси и за собирање политички поени, се почесто користат наративи во медиумите кои СДА ги пласира на сите полиња, како што е клеветење на високиот претставник Кристијан Шмит и заговор на целиот Запад против Бошњаците.

Семир Ефендиќ (СБиХ), Нермин Огрешевиќ (НЕС) и најверниот партнер на СДА Жељко Комшиќ (ДФ) најавуваат, без сомнение, формирање на блок партии кои, предводени од СДА, ќе ја соборат власта на триото како наводни поданици на Западот.

Тројката сите ја сметаат за предавничка затоа што наводно постојано им попушта на Додик и Човиќ и оти отишла под закрилата на западните амбасадори кои, според наративот на СДА и на целиот нов блок што спонтано се здружува, имаат единствена цел да ја поделат Босна и Херцеговина и од неа да создадат нова Палестина среде Европа.

Круг на опасни намери

Бошњаците, како народ од кој во најголема мера зависи опстанокот и иднината на Босна и Херцеговина, благодарение на партиите и политиките за кои гласаат, денес се на историска пресвртница. СДА, како сè уште највлијателен фактор кој благодарение на своето тридецениско владеење со Бошњаците навлезе во секоја пора на општеството и државата, спасувајќи ја кожата на Изетбеговиќ и неговиот своевиден круг на опасни намери, од очај што заглави во тој круг, прави непоправливи грешки со тоа што го привлекува вниманието на Бошњаците како, не дај Боже, луѓе што ја мразат Европа и европските вредности и ја става на тацна исламофобијата, која сè уште, и тоа како, тлее.

Мразители на истата Европа каде што живеат толку многу Бошњаци и ги уживаат сите привилегии и благосостојба, а притоа придонесуваат неизмерно за Босна и Херцеговина.

На крајот, што е Босна со својата различност и наследството на антифашизмот, што ја роди Европа каква што ја знаеме денес, ако не таа истата Европа во мало. ссм/

фото: принтскрин.