ENR - Bruksel

20 dhjetor 2025

Vendet e BE-së vendosën të hënën e kaluar të shtrëngojnë ndjeshëm rregullat evropiane të imigracionit, duke miratuar gjithashtu idenë e ngritjes së "qendrave të kthimit" për azilkërkuesit që nuk kanë të drejtë të qëndrojnë në bllokun 27-vendesh.

Ministrat e Brendshëm në takimin në Bruksel ranë dakord për masat ndërsa qeveritë evropiane janë nën presion për të marrë një qëndrim më të rreptë ndaj migracionit, duke pasur parasysh përkeqësimin e opinionit publik rreth tij që ka sjellë votuesit e ekstremit të djathtë në votime.

Një rënie e hyrjeve të parregullta në Evropë - me rreth 20 për qind në gjysmën e parë të vitit 2025, sipas Fronteks, agjencisë së menaxhimit të kufijve të BE-së - nuk e ka lehtësuar presionin mbi autoritetet për të trajtuar problemin urgjent.

"Ne duhet të veprojmë shpejt për t'u dhënë njerëzve përshtypjen se kemi kontroll mbi atë që po ndodh", tha komisionari i migracionit i BE-së, Magnus Bruner.

"Tre nga çdo katër emigrantë të parregullt për të cilët BE-ja ka lëshuar një vendim kthimi qëndrojnë këtu në vend që të shkojnë në shtëpi", tha ministri danez i imigracionit, Rasmus Stoklund, i cili kryesoi bisedimet. “Unë besoj se rregullat e reja mund të ndihmojnë ndjeshëm në përmirësimin e këtyre shifrave”, shtoi ai.

Marrëveshja u arrit në kuadër të Paktit të BE-së për Migracionin dhe Azilin, i cili u miratua vitin e kaluar dhe do të hyjë në fuqi në qershor 2026. Ai është hartuar për të përmirësuar menaxhimin e migracionit, kontrolle më efektive dhe kthimin më të shpejtë të azilkërkuesve të refuzuar.

Iniciativat e reja kanë alarmuar aktivistët që punojnë me migrantët. Më shumë se 200 organizata kanë kritikuar tashmë planet e Komisionit Evropian.

“Në vend që të investojnë në siguri, mbrojtje dhe pranim të diversitetit, BE-ja po zgjedh politika që do të shtyjnë edhe më shumë njerëz në rrezik dhe pasiguri ligjore”, tha Silvia Karta e Platformës për Bashkëpunim Ndërkombëtar për Emigrantët pa Dokumente (PIKUM), një OJQ që ndihmon migrantët pa dokumente. Olivia Sandberg Diez e Amnesti Interneshnëll i përshkroi qëndrimet e dakorduara si “çnjerëzore” dhe e quajti idenë e qendrave të kthimit “mizore dhe jopraktike”.

Rregulla më të rrepta

Rregullat më të rrepta të mbështetura nga shtetet anëtare do të lejonin:

• Hapjen e qendrave jashtë BE-së për të dërguar emigrantët, kërkesat e të cilëve për azil janë refuzuar - të ashtuquajturat "qendra kthimi".

• Dënime më të ashpra për emigrantët që nuk largohen nga territori evropian, siç është ndalimi më i gjatë.

• Dërgimin e emigrantëve në vende të tjera përveç vendit të tyre të origjinës, por që Evropa i konsideron "të sigurta".

Ministrat e BE-së ranë dakord që BE-ja në tërësi do të caktojë Kosovën, Bangladeshin, Kolumbinë, Egjiptin, Indinë, Marokun dhe Tunizinë si vende të sigurta origjine.

Të gjitha vendet kandidate për anëtarësim në BE gjithashtu përgjithësisht plotësojnë kriteret për t'u caktuar si vende të sigurta origjine. Megjithatë, ka përjashtime, si kur një vend është në luftë - siç është rasti me Ukrainën në këtë moment - ose kur shtetet anëtare të BE-së kanë vendosur sanksione ndaj një vendi.

Shtetet anëtare të BE-së kanë rënë dakord gjithashtu të ndryshojnë konceptin e vendeve të treta të sigurta. Në kundërshtim me rregullat e dakorduara më parë, një lidhje e drejtpërdrejtë midis aplikantit dhe vendit të tretë të sigurt në fjalë nuk do të kërkohet më. Një vend i tretë tani konsiderohet i sigurt kur ka lidhur një marrëveshje me një komb që respekton standardet ndërkombëtare të të drejtave të njeriut dhe parimet e së drejtës ndërkombëtare. Qëllimi është të lehtësohet barra mbi sistemin evropian të azilit duke i deportuar njerëzit në vendet jo-anëtare të BE-së, ku ata mund të aplikojnë për mbrojtje.

Shtetet anëtare të BE-së ranë dakord gjithashtu për shumat për fondin e solidaritetit për vitin 2026. Ai synon të shpërndajë azilkërkuesit në mënyrë më të drejtë në të gjitha shtetet anëtare të BE-së në të ardhmen, për të lehtësuar barrën mbi vendet e prekura veçanërisht.

Fondi i solidaritetit kërkon që shtetet anëtare të BE-së të pranojnë migrantët që zhvendosen në vendin e tyre, të kontribuojnë financiarisht ose të ofrojnë mbështetje operacionale. Për vitin 2026, janë planifikuar 21,000 zhvendosje ose 420 milionë euro në kontribute financiare.

Komisioni Evropian ka identifikuar Qipron, Greqinë, Italinë dhe Spanjën si vende nën presion migrator. Këto vende mund të përfitojnë nga masat e solidaritetit dhe mund të përjashtohen nga kontributi në fondin e solidaritetit.

Komisioni Evropian ka identifikuar gjithashtu Austrinë, Bullgarinë, Kroacinë, Republikën Çeke, Estoninë dhe Poloninë si vende që përballen me presion të konsiderueshëm migrator për shkak të flukseve të akumuluara në vitet e mëparshme. Këto vende mund të kërkojnë një ndërprerje të plotë ose ulje të pjesshme të kontributit të tyre të detyrueshëm në fondin e solidaritetit.

Për shembull, Përfaqësia e Përhershme e Republikës Çeke në BE njoftoi në platformën sociale X të hënën e kaluar se vendi ishte i përjashtuar nga kontributet në fondin e solidaritetit për vitin 2026 sepse kishte pranuar një numër të madh refugjatësh nga Ukraina.

Kreu i Agjencisë Shtetërore për Refugjatët e Bullgarisë, Ivan Ivanov, tha gjithashtu se vendi i tij kishte ofruar mbrojtje të përkohshme për më shumë se 221,000 qytetarë ukrainas që ndodheshin ende në vend - por theksoi se nuk kishte rritje të presionit migrator dhe se vetëm 20 për qind e qendrave të refugjatëve ishin mbushur deri më tani.

Disa vende tashmë kanë sinjalizuar gatishmërinë e tyre për të kontribuar në mekanizmin e solidaritetit. Të hënën e kaluar, për shembull, Sekretarja e Shtetit e Ministrisë së Brendshme Sllovene, Tina Heferle, tha se Sllovenia do të kontribuonte një pjesë të drejtë në fondin e solidaritetit. Megjithatë, ajo nuk dha një shifër të detajuar sepse dokumentet janë konfidenciale.

Progresi pas marrëveshjes Itali-Shqipëri për qendrën e emigrantëve

Detajet e rregullave të reja do të finalizohen në Parlamentin Evropian. Nëse miratohen, ato do t'u lejojnë vendeve të krijojnë qendra riatdhesimi jashtë BE-së. Një qendër e tillë tashmë është duke u përgatitur në vendin kandidat për në BE, Shqipërinë, si pjesë e marrëveshjes së saj me Italinë.

Qeveria e krahut të djathtë e Italisë shpreson se planet e BE-së do të sjellin gjithashtu mundësi të reja për objektet e saj të diskutueshme të migrantëve jashtë vendit. Ministri i Brendshëm Mateo Piantedosi i tha gazetës “Il Mesaxhero” se qendra e pritjes në qytetin portual të Shenjinit dhe qendra e deportimit në Gjadër duhet të jenë "plotësisht funksionale" deri në mesin e vitit 2026.

Piantedosi ishte shumë i kënaqur me dritën jeshile për "qendrat e kthimit". "Është një marrëveshje që ne e vlerësojmë shumë dhe Italia ka luajtur një rol të rëndësishëm", tha ai.

Italia do të fillojë ndërtimin e ndërtesave në vitin 2023. Plani ishte të përdoreshin kampet për të përpunuar kërkesat për azil nga migrantët e kapur nga roja bregdetare italiane në Mesdhe. Nëse kërkesat e tyre pranoheshin, ata do të lejoheshin të largoheshin për në Itali, ndërsa ata që refuzoheshin do të ktheheshin në vendet që konsideroheshin të sigurta. Megjithatë, procesi ka pësuar një sërë humbjesh ligjore në gjykatat italiane dhe evropiane, që do të thotë se ndërtesat kanë mbetur kryesisht bosh.

Kontribuuesit dhe përdoruesit

Disa shtete anëtare të BE-së kanë shprehur skepticizëm të fortë në lidhje me rregullat e reja të dakordësuara të hënën e kaluar.

Hungaria nuk do ta zbatojë mekanizmin e solidaritetit të dakordësuar dhe nuk do të pranojë "asnjë migrant të vetëm", u citua një zyrtar i lartë qeveritar në median hungareze të mërkurën e kaluar. Kryeministri hungarez Viktor Orbán ka qenë në kundërshtim me Komisionin Evropian për vite me radhë për shkak të politikave të tij kufizuese të azilit.

Ministri i Brendshëm sllovak Matush Shutaj Eshtok tha gjithashtu se vendi i tij refuzon një mekanizëm të detyrueshëm solidariteti për rishpërndarjen e azilkërkuesve. Sipas deklaratës së tij të publikuar nga agjencia sllovake e lajmeve TASR, vendi duhet të përjashtohet nga pjesëmarrja duke pasur parasysh se ka pranuar dhjetëra mijëra refugjatë nga Ukraina që nga shpërthimi i luftës.

Qeveria e re çeke - e përbërë nga partitë ANO, Liri dhe Demokraci e Drejtpërdrejtë dhe Shoferët për Hirin e Tyre - planifikon të refuzojë paktin e migrantëve të BE-së. “Ne do të prezantojmë një politikë me tolerancë zero ndaj migracionit të paligjshëm. Ne do ta hedhim poshtë paktin e migracionit të BE-së dhe do të miratojmë një ligj të ri mbi migracionin dhe azilin”, thuhet në deklaratën politike të koalicionit. Shtetet anëtare të BE-së marrin vendime mbi politikën e imigracionit dhe azilit me shumicë të kualifikuar në Këshillin e BE-së. Që të miratohen rregullat e reja, 55 për qind e vendeve të BE-së, që përfaqësojnë 65 për qind të popullsisë së BE-së, duhet të votojnë “po”.

Vende të tjera mbështesin kryesisht rregullat e reja, por gjithashtu thonë se ato mund të kenë nevojë të ndryshohen.

Franca, nga ana e saj, ka vënë në pikëpyetje ligjshmërinë dhe efektivitetin e disa prej propozimeve.

Ndërkohë, Polonia ka kërkuar të zgjerojë listën e vendeve të sigurta të origjinës "për të zvogëluar presionin e emigracionit mbi BE-në", tha të hënën e kaluar Zëvendësministri i Brendshëm Maciej Dushçik.

Pas një takimi të ministrave të brendshëm në Bruksel, Ministri i Brendshëm gjerman Aleksander Dobrindt tha se Gjermania nuk do të pranonte më azilkërkues, as nuk do të ofronte ndihmë financiare.

Megjithatë, sipas një analize të KE-së, Gjermania mund të pretendojë se tashmë po pranon një numër të madh azilkërkuesish për të cilët, sipas rregullores së Dublinit të BE-së, shtetet e tjera anëtare të BE-së duhet të jenë në fakt përgjegjëse. Rregullat e Dublinit përcaktojnë se vendi i parë i BE-së ku hyn një azilkërkues zakonisht është përgjegjës për përpunimin e kërkesave të tyre për azil.

Agjencia e azilit e BE-së tha se autoritetet gjermane morën 70,000 aplikime nga të sapoardhurit në gjysmën e parë të vitit. Kjo e vendos Gjermaninë në vendin e tretë në BE për sa i përket kërkesave për azil të pranuara, pas Francës (78,000) dhe Spanjës (77,000). Nuk priten ndryshime të mëdha gjatë procesit të finalizimit të rregullave të reja në Parlamentin Evropian.

Foto: ENR/DPA/Iks