Shkup, 23 dhjetor 2025 (MIA) – Gjykatësit dhe prokurorët publikë në përpjekje të fundit të fitojnë paga më të larta në vitin 2025 edhe krahas paralajmërimeve të Qeverisë se nuk do të ketë rritje të pagave të tyre për shkak të vlerësimeve të këqija dhe besimit në gjyqësor. Edhe pse ligjërisht nuk mund të ndërhyjnë, ata përmes Gjykatës Kushtetuese për herë të dytë po bëjnë përpjekje ta kthejnë të paktën koeficientin më të lartë sipas të cilit llogariten të ardhurat e tyre personale dhe me këtë të marrin 250 euro shtesë në muaj. 

Konkretisht, Gjykata Kushtetuese do të vendosë të mërkurën, pas dy nismave të paraqitura nga gjykatës dhe prokurorë, nëse ulja e koeficientëve e bërë nga Parlamenti në shkurt 2024 ishte jokushtetuese dhe ndërhyrje në pavarësinë e tyre. Në atë kohë, koeficientët e gjykatësve dhe prokurorëve u ulën me një mesatare prej 0,5 pikësh, si pjesë e uljes së përgjithshme të pagave të funksionarëve për shkak të reagimit të publikut ndaj rritjes së papritur të pagave të tyre me 78 për qind në vitin 2023.

Vendimi i së mërkurës nëse do të fillojë apo jo procedura do të jetë i dyti këtë vit që Gjykata Kushtetuese do të marrë për të njëjtën çështje. Konkretisht, në janar të këtij viti, me kërkesë të Shoqatës së Prokurorëve dhe Këshillit të Prokurorëve se ulja e koeficientëve të pagave të tyre është ndërhyrje në punën e tyre, Gjykata Kushtetuese vendosi se nuk ka bazë për një gjë të tillë. Në atë kohë, gjykatësit kushtetues vendosën, citojmë: "Duke ulur koeficientët për llogaritjen e pagave të prokurorëve publikë dhe anëtarëve të Këshillit të Prokurorëve Publikë, Gjykata konsideron se pavarësia dhe autonomia e garantuar kushtetuese e shërbimit të prokurorisë publike nuk kërcënohet. Prokurorët publikë marrin pagë që korrespondon me statusin, rolin dhe dinjitetin e tyre, dhe gjendja e tyre materiale dhe siguria nuk kërcënohen siç pretendohet në nisma, pasi ata janë ndër grupin e funksionarëve publikë që marrin pagat më të larta në vend."

Por, vendimi i tillë i Kushtetueses nuk i ka kënaqur gjykatësit dhe prokurorët dhe ata tani përsëri po bëjnë përpjekje të ofrojnë vendim të ri se ulja e koeficienteve nuk është kushtetuese dhe duhet të kthehen koeficientet e vjetër më të lartë. 

Konkretisht, gjykatësit Eroll Abdullai dhe Aleksandra Palashevska ngritën nismë në Gjykatën Kushtetuese duke pretenduar se koeficientët e reduktuar për pagat e gjykatësve ishin jokushtetues pavarësisht vendimit të mëparshëm të Gjykatës, sepse që atëherë kanë lindur rrethana të reja. Të dy gjykatësit i referohen padive civile dhe vendimeve të gjykatave civile për të paguar diferencë në pagë për muajin janar 2024 në shumën më të lartë sipas koeficientëve të vjetër, në vend të asaj më të ulët sipas të cilës është llogaritur paga e disa gjykatësve.

"Përveç vendimit të Gjykatës Kushtetuese të miratuar në janar 2024, për të mos filluar procedurë, ndërkohë kanë ndryshuar disa rrethana, dhe këtë e tregon procedura civile për kompensim të diferencës në pagën për muajin janar 2024, në të cilën është vendosur t'i paguhet paditësit diferenca për pagë më të ulët të paguar në shumën neto prej 15 115 denarësh, si dhe të bëhen pagesa shtesë të kontributeve të asaj shume. Thuhet se vendimi i Gjykatës Themelore në Tetovë është konfirmuar edhe nga Gjykata e Apelit në Gostivar, dhe në gjykata të tjera dhe gjykatës të tjerë kanë ngritur padi me kërkesa për pagë më të ulët të paguar për janar 2024. Sipas parashtruesit, me ndryshimet e kontestuara, koeficienti i përcaktuar zvogëlohet në vitin 2024, megjithëse është fituar një e drejtë që gjykatësit e kanë poseduar për 17 vjet. Parashtruesi kërkon që Gjykata Kushtetuese të bëjë vlerësim të duhur nëse ulja e koeficientit të kontestuar nga nisma në fjalë vjen si rezultat i rrethanave reale dhe objektive në vend apo paraqet vetëm masë populiste", thuhet në nismën e gjykatësve Abdullai dhe Palashevska.

Ajo që përbën dilemë në këtë nismë është arsyeja pse gjykatësit po i referohen pagave nga janari 2024, kur ndryshimet për koeficientët më të ulët u bënë në shkurt 2024, kështu që paga e janarit duhet të llogaritet sipas koeficientëve të vjetër, të cilët janë me shumë gjasa të udhëhequr gjykatat civile kur morën vendimin për të paguar diferencën.

Ankesa e dytë është nga Shoqata  e Prokurorëve, përmes kryetarit Elvin Veli. 

“Me ligjet e kontestuara bëhet ndërhyrje në nenin 6, ku ulet koeficienti për përcaktimin e pagës, sipas të cilit ulet nga 2.43-3.21 në 2.15-2.84 për prokurorët publikë, ndërsa për anëtarët e Këshillit të Prokurorëve Publikë ulet nga 3.21-3.47 në 2.84-3.07. Paditësi pretendon se është shkelur parimi i pavarësisë së prokurorisë publike dhe Këshillit të Prokurorëve Publikë, dhe përveç kësaj, ndryshimi i pagës duke ulur koeficientët çon në humbjen e parashikueshmërisë në realizimin e të ardhurave mujore. Nisma thotë se ndryshimet në paga kanë shkaktuar dëme të drejtpërdrejta prokurorëve dhe anëtarëve të Këshillit në pasurinë e tyre personale, pra të ardhurat personale”, u ankuan nga Shoqata e Prokurorëve.

Dilema në këtë nismë është pse prokurorët publikë po i kërkojnë Gjykatës Kushtetuese të rigjykojë një çështje që është vendosur tashmë dhe nuk po respektojnë parimin themelor në ligj "non bis in idem" (nuk mund të gjykohesh dy herë për të njëjtën çështje), kur Gjykata ka vendosur tashmë që prokurorët publikë të marrin pagë që korrespondon me statusin e tyre shoqëror dhe se koeficientët më të ulët nuk cenojnë pavarësinë e tyre të garantuar kushtetutërisht. Përveç kësaj, prokurorëve u kërkohet që ndërhyrja ligjore në koeficientë cenon pronën e tyre personale, megjithëse financimi i Prokurorisë Publike, përfshirë pagat e prokurorëve, bëhet me para buxhetore, publike dhe jo me kapital privat. Në fund të fundit, paga e prokurorëve përcaktohet me ligj dhe secili prokuror nuk negocion pagën me eprorin e tij ose të saj, siç ka të drejtë të bëjë çdo punonjës në sektorin privat, në përputhje me Ligjin për Marrëdhëniet e Punës, përmes Kontratës së Punës.