6 ноември 2024 

France 24/AFP

Унгарскиот премиер Виктор Орбан треба да биде домаќин на десетици европски лидери во Будимпешта оваа недела, бидејќи односите со колегите партнери стануваат сe позатегнати.

Националистичкиот водач - голем обожавател на Доналд Трамп - се соочи со остри реакции поради претседавањето со ЕУ на неговата земја, кое ги пркоси нормите, поради што се упати кон Москва веднаш по преземањето на шестмесечниот мандат во јули. Зачестените напади на Орбан врз Брисел и неговите колеги лидери, исто така, го оставија изолиран.

Унгарија ќе биде домаќин на самитот на Европската политичка заедница (ЕПЦ) в четврток, по што ќе следи неформален состанок на лидерите на ЕУ в петок.

Европските собири ќе се одржат во арената Пушкаш во Будимпешта -- фудбалски стадион именуван по легендарниот унгарско-шпански играч Ференц Пушкаш -- како одраз на страствената страст на Орбан за спортот.

Но, претседателските избори во САД најверојатно ќе ја засенат официјалната агенда.

Со оглед на тоа што Трамп предводи … неговата победа ќе му даде на Орбан „јасна предност“ на претстојните состаноци, изјави за АФП Лукас Мачек, аналитичар од Институтот Жак Делор.
Но, во случај Харис да победи, „Орбан ќе мора да управува со ситуацијата откако се обложил толку многу на Трамп, што ризикува да го ослабне, дури и дома“, додаде експертот.

Орбан - единствениот лидер на ЕУ кој одржува блиски врски со Кремљ по руската инвазија на Украина - се залага за неговиот „драг пријател“ Трамп да излезе како победник.

Унгарија вети дека ќе го искористи своето претседавање за да ја поттикне својата „визија за Европа“ под мотото „Направи ја Европа повторно голема“, ехо на собирниот крик на поранешниот американски претседател.

Орбан -- кој се противи на воената помош за Киев -- предвидува дека враќањето на Трамп на власт ќе донесе мир во Украина, надевајќи се дека тоа ќе ја принуди ЕУ да го преиспита својот став за војната.
„Ако Американците се префрлаат на мир, тогаш и ние мора да се прилагодиме“, изјави тој за државното радио за време на викендот.

Има шпекулации дека Орбан ќе се обиде да организира видео повик со Трамп откако ќе дојдат резултатите, но дипломатите се скептични.

„Орбан е познат по тоа што прави вакви работи, но сепак е тешко да се организира на самит. Тој би можел билатерално да му се јави на Трамп доколку првичните изборни резултати ја покажат неговата победа“, изјави дипломат од ЕУ за АФП.

Но, друг дипломат истакна дека Унгарија „обично се држи до програмата и агендата“ кога претседава со состаноците.

Орбан ги налути колегите лидери во јули со тоа што водеше отцепена дипломатија со Москва за да го истражи патот за ставање крај на војната во Украина.

Тој повторно го поттикна гневот минатиот месец со патувањето во Тбилиси за да покаже поддршка за владејачката партија во Грузија по спорните парламентарни избори.

Додека меѓународните набљудувачи, ЕУ и САД ги критикуваа изборните нерегуларности и бараа целосна истрага, Орбан изјави дека гласањето било „слободно и демократско“.

Во меѓувреме, тој јавно го обвини Брисел дека сака да наметне „марионетска влада“ во Унгарија.
И покрај зголемените тензии, самитите во Будимпешта веројатно нема да бидат засегнати од неофицијалниот бојкот на унгарското претседателство, каде што повеќе министри и високи функционери ги прескокнуваат неформалните состаноци.

Минатата недела, претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел, предупреди да не се бојкотираат состаноците, нарекувајќи го поимот „лажна добра идеја“.

Но, според аналитичарот Мачек „трпеливоста се намалува“ со унгарскиот премиер и „во одреден момент, ЕУ можеби ќе треба да го засили притисокот“.

Тој предвидува „студена атмосфера“ на самитите во Будимпешта „но во исто време, како и секогаш во овие околности, изгледот ќе биде сведен на минимум“.

„Многу учесници ќе најдат начини да го натераат Орбан да ги разбере нивните несогласувања.зш/