Shkup, 4 mars 2024 (MIA) - Është i domosdoshëm një program kombëtar për parandalimin e obezitetit, tha docent doktor Irfan Ahmeti, kryetar i Shoqatës Shkencore për Obezitet - OBEM sot në Ditën Botërore të Obezitetit. Në një panel diskutimi multidisiplinor, nën moton “Të flasim për obezitetin dhe...”, i cili u mbajt në ambientet e Dekanatit të Fakultetit të Mjekësisë në Shkup, ai bëri apel që përveç shëndetësisë sekondare dhe terciare, obeziteti gjithashtu duhet të përfshihet në kujdesin parësor shëndetësor. 

Pacientët që vuajnë nga E66, kodi i identifikimit të kësaj sëmundjeje, aktualisht mund të referohen në dy qendrat e menaxhimit të obezitetit në Spitalin e Përgjithshëm të Qytetit “8 Shtatori” dhe në Klinikën e Endokrinologjisë, ndërsa së shpejti pritet hapja e një qendre të tretë në Klinikën e Fëmijëve që do të jetë i destinuar për fëmijët dhe adoleshentët, duke qenë se autoritetet vërejnë një rritje të numrit të personave obezë në këto grupmosha. Nuk ka asnjë regjistër të personave që vuajnë nga obeziteti, pasi të gjithë ata që kanë kërkuar ndihmë deri më tani janë trajtuar për komplikime të mëtejshme, ndërsa diagnoza fillestare nuk është e regjistruar. Autoritetet shpresojnë se me punën e qendrave, vendi do të marrë së shpejti një regjistër të pacientëve E66 dhe supozohet se shifrat aktuale, pra 28 për qind e popullsisë përballet me obezitetin. 

“Apeloj që jo vetëm shëndetësia dytësore dhe terciare, por së bashku me politikën shëndetësore, të bëjmë një program kombëtar në parandalimin e obezitetit, duke përfshirë edhe Ministrinë e Shëndetësisë për përfshirjen e shëndetësisë parësore në përballjen me obezitetin. E them këtë sepse të dhënat nga Termini im thonë se janë regjistruar vetëm 14 mijë pacientë me obezitet me kodin E66, që është afërsisht dhjetë për qind e shifrave reale, pra ky është hapi ynë i parë, hapi i dytë më tej është ta menaxhojmë këtë dhe ajo që është shumë e rëndësishme është të flasim hapur për këtë sëmundje. Për të evituar stigmën, kur të ketë më shumë diskutime, biseda, vetëdijesim, atëherë edhe personi me obezitet pa komplekse do të shkojë të kërkojë ndihmë”, theksoi Ahmeti në një deklaratë për media. 

Ai shtoi se është shumë i rëndësishëm ndërgjegjësimi për obezitetin si një sëmundje komplekse dhe kronike, e cila nëse nuk pranohet, mund të çojë më tej në komorbiditete, komplikime kronike dhe rrezik për uljen e jetëgjatësisë. 

Ahmeti përkujtoi se obeziteti si sëmundje kronike fatkeqësisht është në rritje si në botë ashtu edhe në vendin tonë dhe parashikimet janë pesimiste, gjegjësisht pritet një rritje pandemike e kësaj sëmundjeje. Ai nënvizoi se parandalimi është shumë i rëndësishëm dhe ka të bëjë me ndryshimin e stilit të jetesës, më shumë aktivitet fizik, një mënyrë jetese të shëndetshme, heqjen e veseve të këqija, sidomos tek fëmijët dhe adoleshentët.

“Diagnoza në kohë është shumë e rëndësishme. Shifrat tona, që mund të them se janë vetëm të përafërta, janë se rreth 28 për qind e popullsisë është obezianë. Po ashtu, obeziteti është në rritje te fëmijët dhe adoleshentët, rreth 30 për qind janë të mbiushqyer, them të mbiushqyer sepse nëse nuk ndërhyhet, ata kalojnë në obezitet si fëmijë dhe adoleshentë, ndërsa janë rreth 13.5 për qind fëmijë të mbiushqyer”, sqaroi Ahmeti. 

Ai bëri me dije se në dy qendrat e hapura për menaxhimin e obezitetit, njëra në Spitalin e Përgjithshëm të Qytetit “8 Shtatori”, tjetra në Klinikën e Endokrinologjisë, për këta gjashtë muaj janë rreth 650 pacientë me obezitet mjaft të rëndë, pra me obezitet të klasës së tretë me me indeks të masës trupore me mbi 40.

Profesori i asociuar Dr. Taner Hasani nga Spitali i Përgjithshëm i Qytetit “8 Shtatori” theksoi se numri i pacientëve adoleshent është në rritje, por edhe i atyre nga popullata e re deri në 40 vjeç

“Kjo tregon se ndërgjegjësimi ka filluar të rritet dalëngadalë tek ne, gjë që nuk ishte më parë, sepse gjithçka që kemi bërë deri më tani kishte për qëllim uljen e komplikimeve të kësaj sëmundjeje. Megjithatë, ishte shumë e vështirë për të thyer stigmën, për të pranuar sëmundjen si një sëmundje kronike dhe një sëmundje progresive që duhet të trajtohet dhe kurohet gjatë gjithë jetës”, tha Hasani dhe shtoi se përveç këtyre dy qendrave, pritet edhe e treat që do të hapet së shpejti në Klinikën e Fëmijëve e cila do të jetë e destinuar për fëmijë dhe adoleshentë.

Hasani theksoi se prevalenca në mbarë botën është rreth 30-35 për qind dhe beson se kjo përqindje është e përfaqësuar edhe në vendin tonë. Ai theksoi se fatkeqësisht nuk ka regjistër të pacientëve të diagnostikuar me E66 dhe nuk është regjistruar diagnoza primare për pacientët që kanë ardhur për t'u trajtuar për komplikime.

"Me hapjen e këtyre qendrave, besoj se edhe Maqedonia në një të ardhme të afërt do të ketë një regjistër të mirë për përfaqësimin e këtyre pacientëve dhe kjo është e dobishme për trajtimin me kohë të këtyre pacientëve, për të shmangur komplikimet", tha Hasani.

Në nivel botëror, tha ai, janë rreth 200 sëmundje që lidhen drejtpërdrejt ose tërthorazi me obezitetin.

“Ndër to, më të rëndësishmet dhe më të shpeshtat janë sëmundjet kardiovaskulare, problemet ortopedike me gjunjët, gonartrozat, problemet psikologjike, të cilat fatkeqësisht janë të pranishme në shumicën e pacientëve dhe kanë të bëjnë me stigmatizimin apo izolimin nga publiku. Pacientë të tillë kanë probleme me depresionin dhe ankthin dhe kanë nevojë për mbështetje psikologjike ose psikiatrike për të qenë të motivuar në trajtimin dhe suksesin e trajtimit të obezitetit. Ndër komplikimet e tjera, diabeti nga sindroma e parë metabolike është më i shpeshti, hipertensioni ka edhe shumë sëmundje malinje, të cilat lidhen me llojin e kolorektalit, kancerit të gjirit, pankreasit, të cilat janë shumë të shpeshta tek pacientët që kanë obezitet”, shpjegoi Hasani. 

Foto: MIA