Shkup, 12 tetor 2023 (MIA) - Një varg lëshimesh në lidhje me funksionimin e ISHP Klinikës Universitare për Radioterapi dhe Onkologji Shkup, e që ndikojnë drejtpërdrejt në shërbimet e pacientëve, janë përcaktuar në raportet e Entit Shtetërore të Revizionit, për të cilat diskuton sot Komisioni parlamentar për financim dhe buxhet.

Para anëtarëve të Komisionit janë raportet përfundimtare të Revizorit të autorizuar shtetëror për revizionin e kryer të raporteve financiare dhe revizionit të pajtueshmërisë për vitin 2021 në ISHP Klinikën Universitare për Radioterapi dhe Onkologji Shkup, institucion shëndetësor ky për të cilin Prokuroria Publike ka hapur procedurë parahetimore për pretendimet publike për abuzime të terapive për pacientët onkologjikë.

Revizori kryesor shtetëror Maksim Acevski para anëtarëve të Komisionit njoftoi se në historinë e ekzistencës së ISHP Klinikës së Radioterapisë dhe Onkologjisë, janë kryer disa revizione, duke filluar nga viti 2008, 2012, si dhe revizioni i raporteve financiare për vitin 2021.

“Nëse shikojmë përmbajtjen e raportit përfundimtar të revizionit për funksionimin e klinikës në fjalë dhe revizionin e raporteve financiare për vitin 2021, mund të gjejmë një varg lëshimesh që lidhen me funksionimin e vetë IPSH-së, por lëshimet e tilla në thelb ndikojnë drejtpërdrejt në shërbimet që ua ofron pacientëve”, tha Acevski.

Duke njoftuar pjesë të raporteve, ai bëri të ditur se në pikën e përcaktuar 4.1 2 bëhet e ditur se në thelb lista e barnave nuk është përditësuar që nga viti 2015, kështu që lind nevoja për përditësimin e listave të përmendura.

Gjithashtu, tha revizori, theksojmë të dhënat në pjesën e asaj që do të thotë kompensim i kushtëzuar për sigurimin e dhënies së papenguar të terapisë biologjike për pacientët e kësaj klinike. Nga viti 2017 deri në vitin 2021, niveli i mjeteve të aprovuara nga FSSHM është rritur në mënyrë dramatike, por nuk i reflekton nevojat reale të asaj se çfarë do të thotë përfshirja e të gjithë pacientëve me terapi biologjike.

"Sipas informacioneve kthyese për atë që është marrë në planin e veprimit nga Klinika, tregohet se në vitin 2023 vlera e mjeteve të siguruara nga viti 2021, që arrijnë në 481.589.000 denarë, është rritur në një miliard e 200 milionë denarë, por çfarë tregon situata e këtillë? Për shkak të mospërkufizimit të kompetencave dhe mungesës së procedurave dhe protokolleve me shkrim për mënyrën e veprimit dhe caktimit të terapisë biologjike, krijohen mundësi që vetë doktori të vendosë se cili pacient do të përfshihet në terapinë biologjike ose jo. Me këtë mënyrë të veprimit, ku vetë mjeku vendos dhe miratimi jepet nga drejtori mjekësor në vend që të bëhet në përputhje me dispozitat e Ligjit për kujdesin shëndetësor, ku do të jepet nga kolegjiumi i ekspertëve, çon në një situatë ku merren më shumë detyrime mbi buxhetin e kushtëzuar të miratuar të Klinikës, duke krijuar në këtë mënyrë detyrime shtesë dhe nuk mundësohet e drejta e barabarta për të gjithë pacientët që kanë nevojë për terapi biologjike", tha Acevski.

Revizortët, saktësoi ai, duan të bëjnë të ditur se kur një individi i jepet për të marrë vendim, krijohet dyshim nga veprimi subjektiv në lidhje me atë se cili pacient do të përfshihet në terapi biologjike.

Duke iu referuar furnizimit terapisë së nevojshme, tha se ajo është kryer nga Ministria e Shëndetësisë, me pëlqimin e vetë Ministrisë dhe një kontratë individuale të lidhur nga Klinika, por fatkeqësisht pa pëlqimin e Fondit të Sigurimeve Shëndetësore, i cili duhet të sigurojë mjetet e nevojshme.

"Kjo tregon se janë marrë përsipër detyrime në vlerë prej pesë milionë e 735 mijë e 289 euro mbi buxhetin e kushtëzuar të miratuar nga FSSHM. Në të njëjtën kohë, është vendosur praktika që vetë personeli mjekësor të ndërmarrin aktivitete për të bërë furnizimin me terapinë e nevojshme biologjike të quajtur “revers” para qasjes drejt lidhjes së marrëveshjes për furnizime publike për terapinë e përmendur biologjike. Një veprim i tillë në fakt krijon dyshimin se pavarësisht nga përfundimi se një terapi e veçantë është furnizuar vetëm nga një furnizues i vetëm, institucioni shëndetësor publik do të vendoset në situatë të pafavorshme. Të gjithë e dinë se nëse blini diçka para kohe, e pastaj kërkoni të lidhni një marrëveshje, atëherë jeni në situatë më të keqe në të cilën ekziston mundësia e shantazhimit", tha Acevski.

Në këtë drejtim, një nga rekomandimet e raporteve të revizionit është inicimi i ndryshimit të dispozitave të ligjit për furnizime publike ku do të ndërhyhet në mundësinë e kufizimit të marzhit për furnizimin e këtyre barnave.

Acevski tha se raportet zbardhin edhe atë se është vendosur praktikë ku prodhues të caktuar të pajisjeve të caktuara që janë prodhuesit e vetëm të pajisjes së tillë kanë bërë një sistem të rrumbullakosur, respektivisht, pajisja nuk mund të përdorë reagentë nga prodhues tjetër.

"Pra, çfarë bëjmë? Ne po zbatojmë një procedurë të furnizimit publik me qëllim që të furnizojmë nga i njëjti furnizues. Në një situatë të tillë, të gjitha IPSH-të janë vendosur në situatë të nënshtruar dhe për këtë arsye institucionet kompetente duhet të bëjnë ndryshime në Ligjin për furnizime publike me të cilat do t'i jepej fund një pozicioni të tillë monopolist të prodhuesve të pajisjeve mjekësore dhe shpërndarësve të ilaçeve ose terapisë që janë prodhuesit e vetëm në shtetin tonë", sqaroi Acevski.

Ai paralajmëroi se Klinika e Onkologjisë në janar ose shkurt do t'i nënshtrohet revizionit në drejtim të masave të ndërmarra dhe rekomandimeve për të cilat bëhet e ditur në raportet e revizionit.

"Qeveria udhëzon që të ndërmerren aktivitete edhe Ministria e Shëndetësisë ashtu edhe nga Fondi për sigurim shëndetësor me qëllim që të sigurohet implementimi i duhur ose ndryshimi i situatave të përcaktuara. ISHP ka paraqitur në ESHR Plan veprimi me një letër përcjellëse në të njofton se në pjesën më të madhe ndërmerr masa të caktuara për të vepruar, para së gjithash, në përcaktimin e protokolleve për mënyrën e veprimit në kurimin e pacientëve, formimin e kolegjiumit profesional, përcaktimin e protokolleve të caktuara, etj. Pyetja që duhet të ngrihet është nëse Enti Shtetëror i Revizionit duhet të kishte kryer revizion në këtë institucion shëndetësor në mënyrë që personat kompetentë në këtë institucion t'i qasen përcaktimit të disa protokolleve të kurimit, të respektojnë dispozitat e Ligjit për mbrojtjes shëndetësore ku mbrojtja subjektive ku do të kufizohej dhe pamundësohej veprimi subjektiv dhe ku do të sigurohet trajtimi përkatës dhe i barabartë i të gjithë pacientëve", tha Acevski.

Sipas grupit parlamentar të VMRO-DPMNE-së, raporti i revizionit është bërë në mënyrë profesionale. Në të, siç njoftoi kryetari i Komisionit për financim dhe buxhet dhe deputet nga kjo parti Bojan Stojanovski, mund të bëhet

pasqyrë e plotë e mosfunksionimit të sistemit në një institucion për të cilin të gjithë faktorët politikë, pavarësisht nga përgjegjësia që kanë, duhet ta kuptojnë atë më seriozisht. "Injorimi i zhvillimeve të tilla të dukshme të konstatuar nga institucioni juaj kontribuon në shfaqjen e skenarëve të tillë shqetësues dhe të padëshirueshëm," tha Stojanovski.

Ai iu referua disa pjesëve të raporteve, me ç'rast për pjesën e furnizimeve publike, e duke iu referuar rekomandimit nga revizori, bëri të ditur se “me një ofertues, krijohet mundësi për ofertim negativ”, respektivisht, siç u shpreh, për një situatë – kadiu të padit, kadiu të gjykon.

"Vetëm ofertuesi i vetëm mund të përcaktojë çmimin që do të paguhet nga qytetarët, pra çmimet e atyre që do t'i porosisë drejtori mjekësor për të cilat nuk ka protokoll monitorimi brenda institucionit. A mund të vërehet këtu favorizimi i operatorit?", pyeti Stojanovski.

Ai citoi mendimin e revizorit se për rëndësinë e çështjeve nga pika 4.2 sipas të cilave “raportet financiare nuk i paraqesin me vërtetësi dhe objektivitet të gjitha aspektet materiale, gjendjen financiare të IPSH Klinikës së Onkologjisë më 31 dhjetor 2020, si dhe rezultatet e aktiviteteve financiare për vitin në përputhje me rregulloren në fuqi.”

"Pikërisht për këtë arsye prokurori publik nuk është i pranishëm këtu me ne meqë kur në një raport të caktuar që është dorëzuar paraqitur në muajin mars me tregues të shkeljeve të shumta të ligjit, duhet të fillohet menjëherë dhe pa prolongim hetim dhe deri më tani disa duhej të ishin në paraburgim për shkak të postulatit themelor për përcaktimin e masës së paraburgimit – për të mos ndikuar tek dëshmitarët dhe për të mos fshehur gjurmët. Hetimi u hap sipas informatës së pranuar. Prokurori publik ka heshtur me muaj të tërë duke pasur këtë raport në duart e tij", tha Stojanovski.

Deputeti i LSDM-së, Dime Vellkovski, nga ana tjetër, tha se janë konstatuar dobësi në fushën e planifikimit, realizimit dhe kontrollit në pjesën e kompensimit për furnizimin e terapisë biologjike, ndërsa vuri në dukje problemet në fushën e mungesës së protokolleve.

"Kjo do të thotë që në periudhën e ardhshme duhet të përcaktohen kriteret si dhe në çfarë mënyre ata njerëz që e kuptojnë këtë punë duhet ta bëjnë atë me ekspertizë. Janë bërë rekomandime se si të reagohet dhe këto janë të njëjtat rekomandime si në tre raportet e mëparshme", tha Vellkovski.

Ai mes tjerash, ai vuri në dukje se “nuk mund të thuhet se të gjithë mjekët nuk bëjnë”, por se “ai që ka gabuar qëllimisht ose joqëllimisht, me ose pa dashje duhet të ketë emër dhe mbiemër”.

Ai është i bindur se e gjithë çështja do të zgjidhet nga fillimi deri në fund dhe se ata do të kontribuojnë në këtë drejtim.

"Nuk ka fshehje, qëllimi është ky, prandaj e mbështesim edhe këtë Raport edhe Komisionit anketues dhe të gjithë atyre që kanë diçka për të thënë. Më në fund, hajde të ndalemi, nuk ka tanët dhe tuajt në këtë, LSDM, VMRO-DPMNE, LSDM, nuk ka nevojë për qëndrim të tillë dhe mendoj se të gjithë ju ndani mendimin tim", tha Vellkovski.

Seanca e Komisionit do të vijojë pas pushimit që u dha për përgatitjen e raportit të shkurtër stenografik nga fjalimi i revizorit kryesor shtetëror.