Bruksel, 2 maj 2024 (MIA) - Vendosja e datave fikse për zgjerimin e ardhshëm të BE-së nuk është ideja më e mirë, por Bashkimi Evropian duhet të punojë në integrimin gradual të vendeve kandidate për anëtarësim, konsideron ish-kryetari i Komisionit Evropian, Zhoze Manuel Barozo.

Duke komentuar njoftimin e presidentit aktual të Këshillit Evropian, Sharl Mishel, të bërë vitin e kaluar në Bled se zgjerimi i radhës i BE-së do të bëhet në vitin 2030, Barozo thotë se ai personalisht nuk është pro përcaktimit të datave përfundimtare për këtë proces , sepse "mund të krijojë zhgënjim."

“Tani koha është veçanërisht e rëndësishme, veçanërisht për shkak të Ukrainës, sepse realiteti është se nuk është realiste, të kemi një vend në BE që është në gjendje lufte”, thotë Barozo në një intervistë për “Euraktiv”.

Prandaj ai thotë se mbështet idenë e promovuar nga Komisioni aktual Evropian dhe disa shtete anëtare të BE-së për integrimin gradual të kandidatëve për anëtarësim, në mënyrë që ata të lejohen të marrin pjesë në disa nga mbledhjet e Këshillave të BE, në programet e tij dhe në vetë strukturat institucionale të bllokut.

“Për shkak se do të jetë një proces i vështirë dhe ndoshta i gjatë, ne duhet të fillojmë sa më shpejt që të jetë e mundur t'i integrojmë ato siç kemi bërë më parë”, konsideron Barozo, i cili ishte president i Komisionit Evropian nga nëntori 2004 deri në tetor 2014.

Lidhur me argumentin kundër pranimit të vendeve të reja në BE sepse me këtë do të rriten kostot e anëtarëve aktualë, Barroso tha se lënia e aspirantëve jashtë bllokut "sigurisht do të kushtojë më shumë sesa investimi në zgjerim".

“A jemi gati të paguajmë për destabilitetin e ardhshëm, të inkurajuar nga suksesi i mundshëm i Rusisë në Ukrainë? A do të kushtojë më pak? Çështja e kostove duhet parë në mënyrë strategjike dhe jo vetëm në një mënyrë kontabël afatshkurtër”, thotë Barozo, duke shtuar se gjatë zgjerimeve të mëparshme, vlerësimi ishte se avantazhet e shembullit të anëtarëve të rinj, jo vetëm politikisht, por edhe ekonomikisht janë më të mëdha se kostot.

Prandaj, sipas tij, BE-ja duhet të investojë në zgjerim nga të gjitha këndvështrimet.

“Ndonjëherë nuk ka të bëjë vetëm me paratë, por edhe me vëmendjen, praninë dhe dhënien e këshillave dhe kjo kërkon diçka më shumë nga ajo që kemi parë deri tani. Me gjithë respektin ndaj tyre, por kjo nuk mund të bëhet vetëm nga Drejtoria e Përgjithshme (për negociatat e fqinjësisë dhe zgjerimit) dhe komisioneri kompetent, duhet të përfshihen shoqëritë evropiane në tërësi”, konsideron Barozo.

Bazuar në përvojat e pranimit të anëtarëve të rinj në Union gjatë dy mandateve të tij në krye të Komisionit Evropian, Barozo thotë se proceset e zgjerimit dhe forcimit të integrimit të BE-së mund të zhvillohen paralelisht.

“Atëherë u mor një mësim shumë i rëndësishëm, se është e mundur që (BE) edhe të zgjerohet edhe të integrohet në të njëjtën kohë. Kishte gjithmonë nga ata që thoshin - më shumë zgjerim do të thotë më pak integrim. Kjo është krejtësisht e pasaktë”, thekson Barozo.

Pak muaj para ardhjes së Barozos në krye të Komisionit Evropian, i ashtuquajturi zgjerim i madh që nga 1 maji i vitit 2004, kur 10 anëtarë të rinj u pranuan në BE - Estonia, Qipro, Letonia, Lituania, Malta, Polonia, Sllovakia, Sllovenia, Hungaria dhe Republika Çeke, duke e rritur Bashkimin Evropian nga 15 në 25 anëtarë, dhe më pas gjatë mandatit të tij u bënë edhe zgjerimet me Bullgarinë dhe Rumaninë në vitin 2008 dhe me Kroacinë në vitin 2013.

"Ishte një sukses historikisht i paprecedentë i BE-së, i cili tregoi kapacitetin transformues të bllokut", tha Barozo, duke shtuar se Evropa "nuk duhet të humbasë perspektivën e asaj që ndodhi më pas".

Ai beson se njoftimi i Komisionit të themeluar në vitin 2014 pas përfundimit të mandatit të tij të dytë se “nuk do të ketë zgjerim të ri në pesë vitet e ardhshme” ishte një “gabim i madh”.

"Kjo krijoi zhgënjim dhe madje pakënaqësi dhe injoroi ndjeshmërinë e atyre vendeve dhe atyre njerëzve", tha Barozo.

Ish-kryetari i KE-së thekson se përvojat e nxjerra nga zgjerimet e mëparshme janë se BE-ja duhet të shmangë ekzistencën e “zonave gri të destabilitetit” në fqinjësinë e saj, por edhe të mos lejojë devijime nga standardet e saj.

Barozo pranon se "ka probleme me sundimin e ligjit" në disa nga vendet që u bënë anëtare të BE-së këtë shekull, por sipas tij, "ata janë shumë më mirë tani sesa përpara se të hynin në Bashkimin Evropian, kur ishin nën sundimin komunist.

Sipas Barozos, pas këtyre zgjerimeve ndër vite gjatë mandateve të tij, BE-ja ka bërë më shumë përparim në integrimin më të thellë dhe një nivel më të lartë bashkëpunimi midis 27 vendeve anëtare, veçanërisht në politikën e jashtme, sesa në rastin kur Bashkimi kishte 12 anëtarë deri në mesin e viteve '90 të shekullit të kaluar.

Lidhur me një debat mbi reformat e BE-së përpara zgjerimit të ardhshëm, në mënyrë që të mund të funksionojë me "potencialisht 36 anëtarë", Barozo beson se do të ishte një tjetër "gabim i madh" për të filluar një revision fundamental të institucioneve të Unionit për shkak të zgjerimit.

Ai thekson se këtë nuk e thotë për të mbrojtur Traktatin e Lisbonës, të cilin ai e negocioi, por sepse ndryshimi i tij kërkon konsensusin e të gjitha shteteve anëtare, ndaj nëse fillojmë të fusim çështje të tjera në procesin e reformave të BE-së, mund të shtohen justifikimet për kundërshtime të ndryshme.

“Do të ketë njerëz që do të duan të bllokojnë zgjerimin, ndaj do të përdorin argumente institucionale. Do të ketë njerëz që duan të bllokojnë reformat institucionale, ndaj do të përdorin zgjerimin. Ne nuk duhet të përziejmë problemet”, beson Barozo.

Prandaj, sipas tij, Unioni duhet "të shmangë reformat tepër ambicioze" dhe të angazhohet vetëm për zbatimin e atyre që janë "rreptësisht të nevojshme për zgjerimin". “Unë kam qenë kryetar i një komisioni me 28 anëtarë dhe të gjitha studimet dhe të gjitha opinionet kanë treguar se Komisioni ynë i ka marrë vendimet më efektivisht dhe më shpejt se komisionet e mëparshme më të vogla”, tha Barozo. bsh/

Foto: Fejsbuk