Shkup, 9 maj 2024 (MIA) - Zgjedhjet parlamentare dhe presidenciale ishin konkurruese dhe liritë themelore ishin respektuar edhe pse procesi mbetet i rregulluar në mënyrë të pamjaftueshme, ndërsa legjislacioni zgjedhor siguron kornizë adekuate për mbajtjen e zgjedhjeve demokratike, por zbazëtitë dhe dyshimet e rrezikojnë sigurinë juridike për çka është i nevojshëm revizioni i tyre. Këto janë konkluzionet preliminare të misionit ndërkombëtar vëzhgues për rrethin e dytë të zgjedhjeve presidenciale dhe zgjedhjeve parlamentare që u mbajtën dje në vend. 

"Për fat të keq, Kodi Zgjedhor u ndryshua së fundmi në një procedurë të përshpejtuar dhe jo mjaft transparente dhe pa konsultim me publikun, gjë që nuk është në përputhje me standardet ndërkombëtare dhe angazhimet e OSBE-së. Edhe pse ndryshimet përfshinin disa nga rekomandimet e mëparshme të ODIHR-së, dhe propozime teknike të KSHZ-së, ato në masë të madhe nuk i morën parasysh rekomandimet e grupit punues ndërinstitucional përgjegjës për reformat zgjedhore. Një numër i madh i rekomandimeve kryesore të ODIHR-së dhe Komisionit të Venecias të Këshillit të Evropës mbetën të pazgjidhura, duke përfshirë ato për rishikim sistematik të Kodit Zgjedhor, për sigurimin e qasjes së barabartë në media në fushatat zgjedhore dhe për rritjen e llogaridhënies dhe integritetit të financimin e fushatës", deklaroi kryetarja e misionit vëzhgues të OSBE/ODIHR, Xhilian Stirk.

Ajo theksoi se mbulimi i gjerë dhe pluralist i fushatës në media u dha votuesve mundësinë për të bërë zgjedhje të informuar, por retorika negative dhe sloganet nacionaliste prishën periudhën përndryshe të qëndrueshme parazgjedhore. Në kontekstin e barazisë gjinore, raporti thekson se me përjashtim të dukshëm të një kandidateje presidenciale femër në raundin e dytë të fushatës, në përgjithësi pak politikane femra u përfshinë. Në kuadër të transparencës dhe llogaridhënies në financimin e fushatës, theksohet se ato u dobësuan për shkak të detyrimeve minimale për raportimin financiar dhe kapaciteteve të kufizuara të organeve mbikëqyrëse, përfshirë edhe mbikëqyrjen e keqpërdorimit me burimet administrative.

Autoritetet duke e përfshirë KSHZ-në dhe Gjykatën Kushtetuese, jo gjithmonë në mënyrë adekuate i zgjidhin ankesat lidhur me zgjedhjet në kohë dhe mënyrë transparente me çka, siç vlerëson, ishte kufizuar efektiviteti i mjeteve juridike. 

Zgjedhjet ishin organizuar në mënyrë efektive por theksohet se akuzat e shpeshta për blerje të votave në periudhën para zgjedhjeve para votimit kanë ndikuar në besimin e procesit. 

Për vetë procesin zgjedhor, bëhet e ditur se në vendvotimet zgjedhore të vëzhguara procesi i votimit ishte i rregullt, transparent dhe i vlerësuar pozitivisht. Por vërehet se në disa raste këshillat zgjedhorë nuk i kanë respektuar plotësisht procedurat e shënuara gjatë numërimit të votave. 

Vëzhguesit e misionit ndërkombëtar vëzhgues mbikëqyrën gjithsej 1340 vendvotime me çka pozitivisht i kanë vlerësuar procedurat për votim në shumicë të madhe nga vendvotimet e vëzhguara. Megjithatë theksohet se ishin vërejtur disa raste të votimit në grupe dhe familje. 

Misioni ndërkombëtar vëzhgues në ditën e zgjedhjeve ka shpërndarë 344 vëzhgues, nga 42 vende. Rezultatet përfundimtare për rrethin e parë dhe të dytë për zgjedhjet presidenciale dhe për zgjedhjet parlamentare OSBE/ODIHR paralajmëroi se do t'i publikojë për dy deri tre muaj. fc/