Shkup, 13 nëntor 2023 (MIA) - Anëtarësimi në BE nuk është alternativë për vendin. Është e nevojshme që menjëherë dhe në mënyrë konsistente të zbatohen rekomandimet nga Raporti i KE-së për vendin, të cilat i referohen zbatimit të reformave kyçe dhe që të gjithë aktorët politikë në proces t'i qasen me përgjegjësi, profesionalizëm dhe përkushtim në zbatimin e agjendës së BE-së dhe përshpejtimin e integrimeve evropiane, në përputhje me interesat afatgjata kombëtare të shtetit dhe qytetarëve të tij, thuhet në njoftimin e Këshillit të Ambasadorëve me rastin e Raportit të KE-së për progresin e Maqedonisë së Veriut për vitin 2023.

Siç thuhet në njoftim, Këshilli i Ambasadorëve mirëpret përparimin e shënuar në zbatimin e procesit të shqyrtimit apo skriningut, duke mbajtur të gjitha seancat dypalëshe të shqyrtimit për kapitujt negociues brenda grupimeve 1, 2, 3 dhe 4. Njëkohësisht, Këshilli shpreh shpresën se me dinamikë të barabartë, shqyrtimi do të bëhet për dy klasterët e mbetura (5 dhe 6) deri në fund të vitit 2023. Këshilli shpreh kënaqësinë me konstatimet e KE-së për përpjekjet e Qeverisë, përmes ndarjes së fondeve dhe pjesëmarrjes së institucioneve dhe palëve të interesuara në skrining, si dhe për komunikimin me qytetarët në lidhje me përfitimet e anëtarësimit në Union. Këshilli shpreson se vendi do të vazhdojë të forcojë infrastrukturën dhe koordinimin institucional negociues, paralelisht me zhvillimin e ekspertizës BE acquis në institucionet kombëtare.

Nga Këshilli thonë se po ndjekin me kujdes indikacionet e KE-së për nevojën e intensifikimit të aktiviteteve për të ecur përpara në procesin e negociatave duke ndërmarrë hapa vendimtarë për zbatimin e reformave të BE-së dhe duke i përmbajtur autoritetet nga miratimi i masave ad hok , të cilat nuk janë në përputhje me ekspertizën BE acquis dhe standardet evropiane. Këshilli shpreh shqetësim edhe për mungesën e progresit në funksionimin e institucioneve dhe reformave të administratës publike, si dhe në sundimin e ligjit dhe të drejtat themelore të njeriut. Ato qëndrojnë në Klasterin 1 - Themelet e Procesit të Anëtarësimit, sipas Metodologjisë së Rishikuar të Negocimit, të cilit i kushtohet rëndësi e madhe dhe fokus i përforcuar.

“Veçanërisht shqetësuese është situata e polarizuar politike në Maqedoni, e cila ka ndikim negativ në funksionimin e institucioneve demokratike. Negociatat e anëtarësimit kërkojnë një konsensus të gjerë politik dhe bashkëpunim të pozitës dhe opozitës, të shprehur përmes një debati politik konstruktiv dhe gjithëpërfshirës në Kuvend, me qëllim miratimin në kohë dhe zbatimin e shpejtë të përpjekjeve kyçe reformuese. Polarizimi i thellë politik nuk e favorizon këtë proces. Mungesa e theksuar e bashkëpunimit ndërmjet pozitës dhe opozitës dhe planifikimi joadekuat i kalendarit parlamentar, në raste të caktuara përmendet si arsye e përdorimit të tepruar, dhe ndonjëherë të papërshtatshëm, të procedurës së shkurtuar dhe të "flamurit të BE-së" në miratimin e akteve ligjore, që shkakton po aq shqetësim sa edhe bllokimi aktiv i punës parlamentare nga opozita. Mënyra e miratimit të Kodit Penal dhe ligji për ndërtimin e Korridoreve VIII dhe X janë vetëm një pjesë e rasteve të konstatuara të përdorimit jo të duhur të “flamurit të BE-së” gjatë miratimit të legjislacionit ligjor, i cili përgjithësisht nuk i referohet respektimit të acquis e BE-së”, theksojnë nga Këshilli i Ambasadorëve.

Prandaj, Këshilli i referohet, siç u tha, zbatimit të menjëhershëm dhe konsekuent të rekomandimeve nga Raporti që i referohen zbatimit të reformave nga raundi i tretë i "Dialogut Zhan Mone". Për të përshpejtuar procesin e miratimit të reformave të BE-së, Këshilli mendon se është e nevojshme të "ripërtërihet" dhe të intensifikohen aktivitetet e Këshillit Kombëtar për Integrim në BE.

Këshilli, në reagimin e tij ndaj Raportit, shpreh shqetësim të veçantë lidhur me kushtet e konstatuara në funksionimin e gjyqësorit në vend dhe vonesën në miratimin e Strategjisë së re të Reformës në Drejtësi, që synon përmirësimin e punës në gjyqësor. Në të njëjtën kohë, Këshilli sugjeron përgatitjen, miratimin dhe zbatimin e menjëhershëm të strategjisë dhe përmirësimin e rregullores dhe funksionimin e përgjithshëm të Këshillit Gjyqësor në drejtim të forcimit të transparencës dhe pavarësisë së tij.

Në kuadër të situatës së korrupsionit, Këshilli shpreh shqetësimin për mungesën e progresit në luftën kundër korrupsionit, që, sipas Raportit, mbetet i përhapur në shumë fusha. Këshilli i referohet, siç tregohet, zbatimit të menjëhershëm dhe të qëndrueshëm të rekomandimeve nga Raporti që i referohen aktiviteteve të intensifikuara në sektorët më të ndjeshëm ndaj korrupsionit përmes vlerësimit të rrezikut, zbatimit të fuqizuar të Strategjisë Kombëtare për Parandalimin e Korrupsionit dhe Konfliktit të Interesit dhe zbatimin e duhur të rekomandimeve të GREKO-s dhe forcimin e kapaciteteve të Prokurorisë Themelore Publike për krimin e organizuar në drejtim të hetimeve, ndjekjeve penale, aktgjykimeve të formës së prerë dhe ekzekutimit, përfshirë konfiskimin e pasurisë së fituar në mënyrë kriminale.

Këshilli i Ambasadorëve vë në dukje edhe vërejtjen në Raportin e KE-së për mosmiratimin e ndryshimeve kushtetuese në Kuvend për përfshirjen e deputetëve të kombeve të caktuara në Kushtetutë.

“Këshilli i Ambasadorëve të Maqedonisë konsideron se anëtarësimi në BE nuk ka alternativë tjetër për vendin dhe nuk është vetëm me rëndësi strategjike për ne, por është edhe çështje sigurie për të gjithë rajonin. Prandaj, Këshilli avokon që të gjithë aktorët politikë në proces t'i qasen me përgjegjësi, profesionalizëm dhe përkushtim zbatimit të agjendës së BE-së dhe përshpejtimit të integrimit evropian, në përputhje me interesat kombëtare afatgjata të shtetit dhe qytetarëve të tij”. Citohet në Njoftimin e Këshillit të Ambasadorëve të Maqedonisë së Veriut.