Shkup, 27 dhjetor 2023 (MIA) - Zgjedhjet presidenciale dhe parlamentare do të thirren njëkohësisht më 14 ose 15 shkurt, dhe Kuvendi do të punojë deri në fillim të prillit, kur duhet të fillojë zyrtarisht fushata për zgjedhjet presidenciale, shprehet në intervistën për MIA-n, Kryetari i Kuvendit Talat Xhaferi, i cili do të jetë kryeministër teknik në Qeverinë teknike.

Sa i përket realizimit të qëllimeve që i ka vënë vetes si kryetar i Kuvendit, Xhaferi thekson se duke marrë parasysh se është në mandatin e tij të dytë si kryetar i dhomës ligjdhënëse, ka realizuar disa aktivitete të rëndësishme për punën e Parlamentit. Ndër të parat të realizuara, ai vuri në dukje pavarësinë financiare dhe buxhetore, pastaj përcaktimin e statusit të veçantë të shërbimit parlamentar në lidhje me shërbimet në institucionet e tjera me Ligjin për Kuvendin, ai përmendi gjithashtu përurimin e studios në kanalin parlamentar, miratimin e Rregullores së re të Kuvendit që do të zbatohet nga mandati i ardhshëm, sistemin e sendërtuar të mbrojtjes nga zjarri, sistemin e përfunduar të mbikëqyrjes si brenda ashtu edhe jashtë dhomës ligjdhënëse. Xhaferi në intervistë bën të ditur se ekziston sistem i ri i votimit dhe drejtimit të seancave, ndërsa sallat e punës së komisioneve janë të pajisura me teknikën dhe teknologjinë përkatëse në mënyrë që seancat e komisioneve të mund të transmetohen drejtpërdrejt, paralelisht me transmetimin e drejtpërdrejtë të kanalit parlamentar në seancën plenare.

“Mbetet e hapur që të vazhdojmë, prandaj, gjatë vitit të ardhshëm dhe mandatit të ardhshëm, statusit të sigurisë së brendshme të Kuvendit, të cilin e kemi filluar, ka pëlqimin konceptual nga të gjitha palët. Kjo ide duhet të përpunohet dhe të shndërrohet në ndryshime të përshtatshme ligjore dhe me ligj të rregullohet me ligj statusi i sigurimit, duke marrë parasysh kompetencat që i ka sigurimi brenda, që do të jetë në Kuvend, e të në bashkëpunim me Bundestagun e Gjermanisë. Përvojat nxirren nga atje, ekspertë përkatës nga Bundestagu nga ajo sferë ishin në vend për të parë perimetrin, hapësirën e jashtme, hapësirën brenda, hapësirat, në mënyrë që të ketë perceptim konkret të nevojave të Kuvendit", tha Xhaferi.

Lidhur me atë që po ndodh në dhomën e shurdhër, ai thotë se realizimi është në rrjedhë dhe se afati i përfundimit është afër përfundimit.

„Komisioni përkatës dhe organi mbikëqyrës monitorojnë çdo ditë punën. Sipas informacionit të fundit, pritet dorëzimi i kambanës, pra elementi i kafazit të paradejit duhet të dorëzohet dhe instalohet. Dhe shpresojmë që deri në fund të janarit, siç është planifikuar, të përfundojnë punimet ndërtimore dhe të qaset drejt pranimit teknik, dhe lëshimit në përdorim", tha Xhaferi.

Përvojat merren nga Parlamenti Slloven. Pas përfundimit të punimeve ndërtimore, do të duhet të përgatitem kuadrot që të mund të punojnë me materiale të klasifikuara.

Në pyetjen për vërejtjet e bëra nga disa nga opinioni i ekspertëve në raport me filibasteringun dhe refuzimin e amendamenteve të së Majtës dhe nëse kjo nga këndvështrimi i sotëm kjo mund të ishte zgjidhur ndryshe, kryetari i Kuvendit shprehet se për sa i përket filibasteringut ata tregojnë shembullin e Kongresit në SHBA.

"Megjithatë, filibastering dhe bllokada e Kuvendit tonë nuk është e njëjtë. Kemi bllokadë totale të punës së Kuvendit, në bazë të Rregullores së punës, për çdo gjë dhe gjithçka", shprehet Xhaferi.

Nuk dëshiron të dëshmohet me ekspertët, siç tha ai, por i udhëzon kolegët e tij në praktikë të vihen në situatë për të zbatuar atë që është profesionalizmi i tyre.

“Anketat periodikisht zhvillohen mbi perceptimin publik të qytetarëve në lidhje me situatën në Kuvend, mbi 70 për qind e qytetarëve nuk e miratojnë këtë mënyrë të bllokimit të Kuvendit”, theksoi Xhaferi.

Kujton se procesi për sjelljen e Rregullores së re të punës është zhvilluar për gati gjashtë vjet dhe se është punuar për dy mandate, por gjithashtu shpreh kënaqësinë për konsensusin që është arritur pavarësisht, siç thotë ai, se askund në botë nuk mund të llogaritet në pëlqimin njëqind për qind.

"Kjo nuk është BE, në kuptimin që nevojitet pëlqimi i të gjithë anëtarëve, as organizata e NATO-s ku është edhe parimi i konsensusit, një kundër nuk do të thotë asgjë", tha ai, duke kujtuar se Rregullorja u miratua me 118 vota "për" dhe dy "kundër".

Xhaferi nuk i përgjigjet drejtpërdrejt pyetjes nëse bashkëpunimi me opozitën në muajt e fundit për Rregulloren , dy vendimet për rishpërndarjen e mjeteve nga Buxheti, miratimi i ligjeve dhe të tjera, është për shkak të zgjedhjeve apo diçka tjetër. Megjithatë, ai theksoi se mund të jetë çështje e perceptimit se çfarë do të thotë zgjidhje e mirë.

Ai thekson raportet vjetore të Komisionit Evropian në fushën e vërejtjeve për veshjen e zakoneve në një procedurë të shkurtuar dhe me flamur evropian, duke theksuar se si qeveria ashtu edhe opozita po arrijnë këtë mekanizëm.

"Kam nxjerrë statistika, mbi 70 për qind e propozuesve të autorizuar, qoftë nga qeveria, qoftë nga opozita, edhe pse të vetëdijshëm për sugjerimin e KE-së se procedurat e shkurtuara janë problem, po arrijnë një proces të procedurës së shkurtuar", shprehet Xhaferi, duke shtuar se Rregullorja e re e punës saktëson të gjitha afatet në këtë proces.

I pyetur se cila ishte sfida e të qenit kryeministër në qeveri teknike, Xhaferi u përgjigj se ishte vendim i organeve të BDI-së, të cilat kishin marrë vendim për ta nominuar.

"Kur tashmë merrni pjesë në jetën politike, nuk ka shumë zgjedhje, dua, nuk dua", tha Xhaferi, duke shtuar se ai nuk kishte vënë kushte kur pranoi propozimin që ai të ishte kryeministër teknik.

"Unë asnjëherë nuk kam vendosur kushte për të qenë apo për të mos qenë në këto kushte apo ato kushte. Mendoj se jam mjaftueshëm në jetën publike si ushtrues i posteve dhe detyrave të ndryshme, dhe konsideroj se në përgjithësi të gjithë e dinë karakterin dhe qëndrimin e tyre ndaj asaj që është një detyrë, ndaj asaj që është obligim i marrë përsipër. Unë, edhe në deklaratën e parë, kur më njoftuan në Paris se jam i nominuar, thashë se për mua është para së gjithash një nder, t'i besohet një funksion i tillë, por njëherësh edhe përgjegjësi. Dhe për këtë arsye me vetëdije, me ndërgjegje e pranova propozimin dhe jam gati ta pranoj detyrën, me të gjitha të metat që mund të ketë ushtrimi i funksionit, duke marrë parasysh se është bartës i funksionit më të lartë ekzekutiv. Sipas përvojës kam qenë edhe pjesë e pushtetit ekzekutiv", tha Xhaferi në intervistën për MIA-n.

Shprehet se po përgatitet për këtë funksion të ri, meqë, siç tha ai, "pa përgatitje, nuk shkohet askund". E njeh punën e Qeverisë dhe të gjitha kompetencat e saj, e sa i përket përbërjes së saj, nuk ka asnjë problem se kush duhet të jetë pjesë e asaj qeverie.

- Për mua nuk është çështja se cilat do të jenë vendimet personale në përbërje të asaj qeverie. Unë kam tejkaluar 40 vjet stazh pune dhe i gjithë ai stazh më është punë me njerëz të rritur, gjë që është specifike në kuptimin që për të rriturit të gjithë janë një botë për veten e tyre, të gjithë kanë zakonet dhe nevojat e tyre, empirikisht do të thotë që unë di të merrem me situata të tilla, për sa i përket komunikimit. Dhe në këtë kontekst, mendoj se nuk duhet të kem ndonjë problem. Lidhur me kompetencat që ka qeveria, pavarësisht nëse është teknike, është kryesisht për të fituar besim në procesin zgjedhor që është përpara nesh, për ta përgatitur atë, për ta zbatuar atë në mënyrë të përshtatshme siç është parashikuar me Ligjin. Por kjo nuk do të thotë se kompetencat e tjera lihen të varen anash diku, këto janë të njëjtat kompetenca të asaj qeverie, pavarësisht nga emri i saj, teknik, i gjerë, çfarëdo, kompetencat janë të njëjta përveç përgatitjes së një procesi të përshtatshëm zgjedhor", tha Xhaferi.

Në pyetjen se çfarë garancish do t'i japë opozitës se nuk do të lejojë manipulime dhe parregullsi zgjedhore, ai tha se Komisioni Shtetëror i Zgjedhjeve (KSHZ) ka detyrimin ligjor për të zbatuar zgjedhjet, e prej tij, si kryeministër teknik, do ta ketë gjithë mbështetjen dhe ndihmën.

"Në Kodin zgjedhor janë parashikuar të gjitha kompetencat e Komisionit Shtetëror të Zgjedhjeve në lidhje me procesin e zbatimit të procesit zgjedhor, përgatitjen e pjesëmarrësve, të zbatuesve nga qendra e votimit deri në organin më të lartë zgjedhor. Është kompetenca e tyre, organizative, administrative, detyrimi ligjor për të zbatuar. Nga unë, në fakt, siç edhe më parë ku kam qenë, nga unë, nga ajo qeveri që do të drejtoj, nga ata njerëz, do të kenë mbështetjen për çdo nevojë që do të kenë. Gjithsesi, ka edhe autoritete gjyqësore që, në situata përkatëse, nuk do të dëshironin që askush të kishte një përplasje me ligjin dhe të kishte një punë, sepse dihet empirikisht se si përfunduan të gjithë ata që morën pjesë në trazirat. Nuk ka nevojë që dikush ta kuptojë këtë si kërcënim", tha Xhaferi.

Lidhur me raportin e tij me përfaqësuesit e opozitës dhe besimin, ai konsideron se ka punuar me opozitën për një kohë të mjaftueshme tani, e më parë si mazhorancë pavarësisht nga ato vërejtje publike në kuptimin e politikës ditore.

Xhaferi në intervistën për MIA-n tha se është shumë herët të komunikohet me opozitën për emrat e ministrave potencialë dhe zëvendësministrat plotësues nga opozita.

Lidhur me thirrjet nga Lidhja Evropiane për Ndryshime në lidhje me anëtarin e KSHZ-së dhe paralajmërimet për bojkotimin e Kuvendit, Kryetari i Kuvendit thekson se ai nuk udhëhiqet nga kërcënimi i dikujt, por nga procedurat dhe rregulloret.

"Ju e dini që i kam udhëzuar publikisht disa herë, lexoni rregulloret dhe procedurat deri në fund do ta dini se deri ku jemi. Dhe po e përsëris këtë punë për sa më përket mua, në këtë fazë ka mbaruar. Unë pres fazën tjetër kur të vijë tek unë. Më duhet një propozim nga Komisioni për zgjedhjet dhe emërimet. Ky propozim sapo ta marr nga momenti që e marr për seancën e parë të mëvonshme do të vihet në diskutim në seancë. Kjo është procedura, sqaron Xhaferi, por nuk thotë se cila ka qenë arsyeja që deri më tani nuk ka marrë propozim nga Komisioni.

Lidhur me sa seanca të tjera do të ketë Kuvendi deri në zgjedhjen e qeverisë teknike dhe nëse anëtari i KSHZ-së dhe ndryshimet në Kodin Zgjedhor do të votohen në ato seanca, ai njoftoi se para festave të Vitit të Ri, një seancë e re do të thirret nga 13 deri më 15 janar, në varësi të ditëve të punës.

“Pas asaj seance, ishte organizative të shihej dinamika e seancave në lidhje me procedurën për zgjedhjen e një qeverie teknike, për zgjedhjen e një kryetari të ri të Kuvendit”, tha Xhaferi.

Kryetari i Kuvendit paralajmëron se nga mesi i janarit duhet të fillojnë procedurat formale - juridik për përgatitjen për zgjedhjen e Qeverisë teknike, e cila do të punojë në realizimin e zgjedhjeve për të zgjedhurit e popullit më 8 maj. Se si do të ndodhin këto ndryshime për sa i përket tajmingut do të dihet ndoshta nga 9 janari, kur do të mbahet koordinimi i parë me grupin parlamentar në vitin 2024. Sipas tij, kryetari i ri i Kuvendit do të zgjidhet deri më 20 janar.

"Sidoqoftë, këto janë situata specifike që janë jashtë atyre procedurave që Rregullorja i përcakton për funksione dhe procedura të rregullta. Sigurisht, do të ketë seancë të veçantë për zgjedhjen e Kryetarit të Kuvendit dhe natyrisht do të duhet të ketë seancë të veçantë për zgjedhjen e Qeverisë, sepse Kryetari i Kuvendit, respektivisht unë, si kryeministër i caktuar, nuk do të mund të jem njëkohësisht edhe Kryeministër i emëruar edhe Kryetar i Kuvendit. Për këtë arsye, çështja e tërheqjes sime nga Kuvendi duhet të qartësohet së pari, në mënyrë që ta pranoj zyrtarisht", tha Xhaferi në intervistën për MIA-n.

Ai tha se së pari duhet të ndodhë tërheqja e tij dhe zgjedhja e kryetarit të ri.

"Pavarësisht se unë jam në dorëheqje deri sa të mbahet seanca, unë jam edhe zyrtarisht Kryetar i Kuvendit, që do të thotë se këto janë teknikat që ne do të duhet të vendosim në kohën që po punojmë ndërkohë dhe në mbledhjen e ardhshme më 9 janar është koordinimi i rregullt dhe deri atëherë do të kemi pastruar të gjitha situatat dhe do të jemi në gjendje të japim një dinamikë konkrete, në cilën seancë dhe si. Por në çdo rast, tërheqja ime dhe zgjedhja e kryetarit të ri duhet të shkojnë në mënyrë që të ketë kryetar (të Kuvendit) që do të marrë programin dhe përbërjen e Qeverisë së re", shprehet Xhaferi.

Sipas tij, diku deri më 20 janar do të zgjidhet kryetari i ri i Kuvendit.

Më pas në listën e deputetëve në NJZ 5 që do të zëvendësohet në Kuvend është ministri i Arsimit Jeton Shaqiri, dhe nëse, siç thotë Xhaferi, eventualisht ai mbetet në përbërjen e Qeverisë, tjetri pas tij është Musa Ibrahimi.

Xhaferi gjithashtu tha se zgjedhjet presidenciale dhe parlamentare do të thirren njëkohësisht në gjysmën e shkurtit - 14 ose 15, dhe që atëherë fillojnë detyrimet e Komisionit Shtetëror të Zgjedhjeve (KSHZ).

"Sipas kohës, nëse data për raundin e parë të zgjedhjeve presidenciale është e njohur tashmë, dhe data për zgjedhjet parlamentare, është e qartë se minimumi është 70 ditë para ditës së zgjedhjeve, dhe maksimumi është 90 ditë, në mënyrë që, në këtë situatë, kushtet për thirrjen e zgjedhjeve si për zgjedhjet presidenciale ashtu edhe për ato parlamentare të plotësohen në të njëjtën ditë. Dhe dua të them 14, 15 shkurt, tani duhet të shohim numrat në veçanti, është gjysma e shkurtit kur do të thirren zgjedhjet dhe kështu fillojnë detyrimet e KSHZ-së për sa i përket Listës së zgjedhësve, në afate. Fushata është 20 ditë. Fillon para ditës së votimit, kështu që nëse është 24 prilli, votimi në raundin e parë i votimit (për zgjedhjet presidenciale)", shprehet Xhaferi.

Fushata për këto zgjedhje duhet të fillojë më 4 ose 5 prill, e pastaj paralelisht do të ketë fushatë për zgjedhjet parlamentare për disa ditë, duke marrë parasysh se ka 14 ditë nga 24 deri më 8 maj.

“Në këtë situatë, është rregull i pashkruar që Kuvendi të punojë vetëm sipas nevojës”, sqaron Xhaferi.

Lidhur me atë nëse ai personalisht dëshiron të kandidojë në zgjedhjet parlamentare, ai thotë se ka ende diçka për t'i dhënë shoqërisë dhe BDI-së dhe institucioneve.

"E kam thënë, mendoj se duhet ende t'i jap shoqërisë dhe subjektit dhe institucioneve në përgjithësi në atë kontekst. Por në fund të fundit është politikë, kjo është punë e organeve të partisë. Në parim ju e dini unë 2006, 2008 nuk kam qenë në asnjë kombinim. Unë e pranova ashtu siç u vendos në parti dhe nuk ka arsye të sillem ndryshe në masën në të cilën kam pranuar të jem pjesë e një organizate që, sipas rrethanave, duhet të ketë vendimet e duhura në kohën e duhur. Kështu që nuk jam i ngarkuar nga kjo. Mendoj më shumë për atë që vijon, si detyrim dhe detyrë për të kryer, sesa për atë që vijon gjatë procesit zgjedhor", deklaroi Xhaferi në intervistën për MIA-n.

Në vazhdim është e gjithë video intervista me kryetarin e Kuvendit, Talat Xhaferi.

Elizabeta Veljanovska Najdeska

Foto: Darko Popov

Video: Asllan Vishko