Shtip, 23 dhjetor 2023 (MIA) - Industria e tekstilit shënon ulje të kontratave me partnerë të huaj dhe ulje të numrit të të punësuarve. Sipas Angel Dimitrov nga Organizata e Punëdhënësve dhe menaxher i fasonerisë të famshme të Shën Nikollës "Moda", viti i kaluar ka qenë i pafavorshëm për sektorin e tekstilit.

Dimitrov thekson për MIA-n se shkak për zvogëlimin e kontratave të lidhura me partnerët e huaj është kriza ekonomike në vendet e tyre, veçanërisht në Gjermani, e cila është një nga partnerët më të mëdhenj tregtarë të vendit.

Ai tregon se për momentin janë duke u mbyllur fasoneritë më të vogla të tekstilit, të cilat deri më tani kanë marrë punë nga më të mëdhatë dhe që nga ana e tyre kanë pasur kontrata të besueshme me partnerë të huaj.

“Sipas informacioneve që kam, punëtorëve në katër fasoneri u është njoftuar se nuk do të mund të vazhdojnë punën pas Vitit të Ri. Njëra prej tyre është pak më e madhe, kurse tre të tjerat janë fasoneri më të vogla”, thotë Dimitrov.

Kurse Kristina Ampeva nga “Glasen Tekstilec” dje ka konfirmuar se katër fasoneri të Shtipit me 130 punëtorë janë mbyllur. Arsyeja e mbylljes së tyre është mungesa e porosive nga partnerët e huaj dhe disa prej markave janë larguar, pra kanë zhvendosur prodhimi i tyre në Egjipt, Marok apo vende të tjera.

Ndërkaq, Dimitrovi thotë se lufta në Izrael ka ndikuar që disa partnerë të huaj të mos transferojnë prodhimin e tyre në Egjipt dhe Marok, por, shtoi ai, kompanitë e huaja kërkojnë vende me punëtorë të rinj dhe fuqi punëtore më të lirë. Një numër i madh i markave, shton Dimitrov, e kanë zhvendosur prodhimin e tyre në Bangladesh.

“E ata që punojnë për ne, në të njëjtën kohë kërkojnë kapacitete të reja, për shembull në vendet e Lindjes së Largët, sepse e dinë se në afat të gjatë po e humbim betejën me punëtorët në këtë sektor”, thotë Dimitrov.

Rreth 3000 punëtorë u larguan nga sektori i tekstilit

Sektori i tekstilit nuk është më tërheqës për të rinjtë, edhe pse pagat në këtë industri janë rritur dhe variojnë nga 25.000 denarë e lart. Vetëm një numër i vogël i punëtorëve që nuk mund të plotësojnë normën i paguhet paga minimale.

“Mendoj se rreth 3000 punëtorë janë ulur në krahasim me vitet e kaluara dhe kjo tendencë, fatkeqësisht, vazhdon për shkak të mungesës së interesimit të të rinjve për të punuar në këtë sektor. Me kalimin e moshës së fuqisë punëtore vështirë se mund të gjendet zëvendësues për ata që dalin në pension, ata që thirren nga Agjencia e Punësimit nuk pranojnë rikualifikime”, thekson Dimitrov.

Duke folur për MIA-n, ai parashikon se ky proces do të vazhdojë edhe vitin e ardhshëm, por siç thotë ai, jo me një intensitet të tillë.
Paga mesatare në sektorin e tekstilit varion nga 27.000 deri në 28.000 denarë, ndërsa vitin e ardhshëm duhet të ketë rritje të re të pagës minimale.

Sipas Dimitrovit, rritja e pagës minimale nuk do të jetë problem aq i madh për sektorin privat, pasi do të jetë problem rritja e pagave për punëtorët e mirë dhe punëtorë të këtij sektori, të cilët, siç thotë ai, duhet të marrin shumë më shumë se 30.000 denarë.
Sipas analizës së tij, numri i punëtorëve në industrinë e tekstilit është rreth 28 mijë. Shumica e tyre janë të punësuar në veshje në Shtip dhe në rajonin lindor.

Për shkak të mungesës së punëtorëve, këtë vit për herë të parë ka pasur import të punëtorëve të huaj në këtë sektor. Pikërisht këtë ka bërë të ditur Dimitrov në video-intervistën për MIA-n të publikuar në mars të këtij viti.

“Fakti është se çdo ditë shumë agjenci, qoftë edhe një agjenci shtetërore e Nepalit, dërgonin oferta në fasoneritë tona për importimin e punëtorëve. Pra, mendoj se në sektorët e tjerë, veçanërisht në ndërtim, ky numër është shumë më i lartë se në industrinë e tekstilit. Punonjësit e tekstilit ndoshta janë duke analizuar, duke planifikuar se çfarë të bëjnë, sepse kërkesat e këtyre punëtorëve, sidomos me shpenzimet shtesë, me sigurimin e akomodimit dhe ushqimit, janë mjaft të mëdha dhe mendoj se problemi më i madh është procedura e madhe, e cila i pengon. punëdhënësit nga fillimi i një procedure të tillë”, thotë Dimitrov.

Ai shpreson se vitin e ardhshëm do të mund të diskutojnë me qeverinë qendrore për lehtësimin e procedurave burokratike për importimin e punëtorëve të huaj.

Punëdhënësit nuk shpresojnë për më mirë në Vitin e Ri

Dimitrov pret që viti i ardhshëm për sektorin e tekstilit të jetë i ngjashëm me vitin 2023. Megjithatë, ai është optimist dhe nuk pret një ulje të madhe të numrit të punëtorëve në kompanitë e tekstilit.

"Pres që ulja të jetë graduale dhe, siç thashë, me largimin e punëtorëve të moshuar në pension, me një pjesë të ridrejtimit të kapitalit nga punëdhënësit, themeluesit e kompanive në disa sektorë të tjerë, ku nuk ka nevojë për një numër kaq të madh të punëtorëve. Pra, në të gjithë industrinë tonë pres që të ketë një zvogëlim të caktuar të numrit të punëtorëve, që do të sjellë probleme shtesë në fondet tona të sigurimit shëndetësor dhe pensional”, thekson Dimitrov.

Ai e sheh daljen nga kjo situatë në reformat, duke përfshirë uljen e numrit të punonjësve në administratën shtetërore dhe uljen e të gjitha shpenzimeve publike, në mënyrë që me uljen e të ardhurave nga sektori real, shpenzimet në buxhetin e shtetit të jenë mjaftueshëme të reduktuar.

Viktorija Dimitrova-Jovanova

Foto: MIA