Shkup, 30 maj 2024 (MIA) - Në kufirin mes Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut kalojnë dërgesa postare pa doganë në automjete të pashënuara, si bashkëpunim dakordues i operatorëve privat postar, u tha sot në takimin publik të Agjencisë për posta, prej ku tashmë alarmuan drejt Minsitrisë së Punëve të Brendshme dhe Doganës. Kërkojnë qasje më të thellë për tejkalimin e këtij problemi, si dhe angazhim nga të gjithë për asgjësimin e ekonomisë gri dhe të gjitha sfidave nga qarkullimi i parave të gatshme përmes rrjeteve postare.

Vlerësime për gjendjet më të reja të tregut postar sot u paraqitën në takimin publik të trupit rregullator i cili njëkohësisht kërkon mbështetje financiare për Postën shtetërore për mirëmbajtje të nivelit të shërbimit universal, por edhe reforma dhe ulje të shpenzimeve nga ana e menaxhmentit. Gjithashtu edhe ngritje të nivelit të e-tregtisë, e cila, porosisin, se nuk duhet të zhvillohet vetëm përmes shitoreve të Fejsbukut dhe Instagramit.

Ollga mançevska, udhëheqëse e Drejtorisë për rregulaltivë, licencim dhe punë juridike në Agjencinë për postë në takim, në përgjigje të pyetjes së gazetarëve për pohimet e kohëmëparshme të përfaqësuesve të Sindikatës së postës shtetërore për dërgesë jokonkurrente të dërgesave nga një shtet tjetër, theksoi se në shtet janë dhënë mbi 12 licenca për komunikacion ndërkombëtar dhe se shërbimet ndërkombëtare postare janë shumë intensive me Kosovën.

Siç sqaroi Mançevska, në shtrirjen e shërbimit universal akoma gjatë do të mbeten letrat individuale, shërbimet e rekomanduara dhe shërbimet me vlerë të cekur. Por, tha, ky shërbim prodhon shpenzime shtesë, kryesisht për shkak të rënies drastike të vëllimit të shërbimeve në vitet e fundit. SHA Posta në vitet e fundit ka rritje të të ardhuirave prej rreth katër për qind, por ka edhe rritje të shpenzimeve të cialt për katër vite janë rritur për 12 për qind. Kjo, theksoi Mançevska, e bën pa subvencione nga shteti dhe me vështirësi e mirëmban nivelin e shërbimit universal.

Sipas Ap-së, mbajtja joparimore e shërbimit të rezervuar me vite dhe shtyrja e liberalizimit nuk jep rezultate të mira, ndëra efektin e pritur nuk e ka arritur edhe rritja e vitit të kalaur të çmimeve të shërbimeve të Postës nacionale në komunikacionin ndërkombëtar dhe atë vendor sepse humbja për vitin 2023 sërish është mbi dy milionë euro. Pothuajse të gjithë operatorët evropanë postar tregojnë humbje në pjesën e shërbimit universal, por me vite prapa ato humbje u janë kompensuar nga buxhetet shtetërore, që nuk është rast tek ne.

Sipas AP-së, njëkohësisht me ndihmën nga shteti sa më aprë nevojiten edhe përpjekje shtesë nga menaxhmenti i SHA Posta, të kahëzuara drejt uljes së shpenzimeve, paralelisht me ngritjen  e nivelit të produktivitetit dhe efikasitetit të shërbimit universal. Ekspertiza nga rregullatori sugjeron ulje të neto-shpenzimit për shërbimin universal përmes modernizimit.

Tregun e pakove me pjesëmarrje prej mbi 99 për qind e mbajnë operatorët e tregut të lirë, ndërsa siç tha Mançevska, tek të gjithë koampnitë e licencuara të cialt sigurojnë shërbime vendore, përqindje më e madhe fatkeqësisht janë shërbimet për pako me blerje, problem të cilin AP e ka cekur tashmë një kohë të gjatë.

Ajo kumtoi se nga mesi i marsit të këtij viti për shfrytëzuesit e vendit të cilët porosisin nga Aliekspres u krijua edhe njjë opsion për dërgesë të pakove të vogla R nga forma E, pasi që vendorja Viza post Shkup u bë krahu i dytë i rrjetit të Magjarpost, që në shtet siguron shërbime ndërkombëtare postare.

Megjithatë vëllim më të madhe të shërbimeve për pako të vogla me porosi nga Kina edhe më tej do të realizohet përmes rrjetit të SHA Posta mes tjerash prë shkak të kapaciteteve dukshëm më të volitshme për kryerje të formaliteteve doganore gjatë importit të dërgesave postare.

Sreten Milladinovski, drejtor i AP-së, theksoi se numri i ofruesve në tregune  lirë nuk ka ndryshuar prej para gjashtë muajve dhe paraqet 34, prej të cilëve 22 kanë licencë për punë në tërë territorin e vendit, por nuk janë të gjithë aktivë. Tek më të zhvilluarit prej tyre, theksoi Milladinovski, rritet interesimi të punojnë edhe shërbime ndërkombëtare postare.

Statistikat e AP-së tregojnë rritje të vazhdueshme të vëllimit tek ofruesit në tregun e lirë, i cili vitin e kaluar është 32,7 për qind në raport me vitin paraprak dhe pozicionim të fuqishëm të shërbimit të pakove me rritje prej 26,7 për qind në rpaort me vitin 2022.

Vitin e kaluar është rritur vëllimi i pakove tek Posta e RMV-së për 14 për qind, por edhe krahas kësaj është shumë i vogël në krahasim me shërbimet e përgjithshme të siguruara të pakove në treg të cialt tek operatorët privat paraqesin shtatë milionë dhe janë me rritje prej 32,7 për qind.

Vëllimi i tregut postar vitin e kaluar shënoi rritje vjetore prej 6,37 për qind, ndërsa dërgesat postare për kokë banori paraqesin 20,9.

Vitin e kaluar numri i reklamacioneve tek operatorët privat postar është rritur për 45,9 për qind. Pjesa më e madhe e reklamacioneve të bëra, 59 për qind, janë për përmbajtje të dëmtuara apo të pakësuara të dërgesave. ab/

Foto: МIА