Shkup, 10 maj 2023 (MIA) - Pas 30 vitesh po fillojmë një reformë të thellë dhe thelbësore në pylltari. Ky sektor është jashtëzakonisht i rëndësishëm sepse më shumë se 55 për qind e sipërfaqes totale të vendit janë pyje. Është shumë e rëndësishme për ne që pas disa dekadash të ndërmarrim hapa seriozë për të ruajtur dhe mbrojtur realisht pyjet, për të reformuar të gjithë sektorin dhe për të gjurmuar zhvillimin e tij sipas standardeve të BE-së, tha ministri i Bujqësisë, Pylltarisë dhe Ekonomisë së Ujërave, Lupço Nikolovski në ngjarjen e sotme me të cilën edhe zyrtarisht shënohet fillimi i projektit “Mbështetje për reformat pyjore në Maqedoninë e Veriut”.

Projekti mbështetet nga BE-ja me 1,26 milionë euro dhe do të zbatohet për dy vjet, duke përfunduar në mars 2025 dhe parashikon që vendi të marrë ekspertizë teknike për themelimin e një agjencie pyjore dhe për transformimin e ndërmarrjes publike "Pyjet e Maqedonisë" në një autoritet kombëtar pyjor efikas. Do të krijohen gjithashtu ueb-mjete për të parandaluar prerjet e paligjshme, si dhe një sistem certifikimi pyjor në të paktën 100,000 hektarë.

Siç theksoi Nikollovski, pylltaria hyn për herë të parë si sektor reforma e të cilit financohet drejtpërdrejt nga BE-ja.

"Me këtë projekt ne nuk bëjmë strategji dhe analiza. Pas dy vitesh, rezultatet se si kemi reformuar të gjithë sektorin me mbështetjen e BE-së do të jenë plotësisht të dukshme. Projekti përfshin katër komponentë përmes të cilëve do të arrijmë një riorganizim të plotë të sektorit. Do të kemi një ligj të ri për krijimin e një agjencie pyjore, një ligj të ri për krijimin e një shoqërie shtetërore pyjore, që nënkupton procesin e përgjithshëm të transformimit dhe riorganizimit të Ndërmarrjes Publike "Pyjet Kombëtare", do të prezantojmë një sistem të ri integrues të menaxhimit të pyjeve, një sistem monitorimi, një sistem për monitorimin e tabelës së drurit, shumë mjete të reja që do të ndihmojnë në mbrojtjen dhe monitorimin e përgjithshëm të zbulimit të hershëm të zjarreve pyjore, pra mbrojtjen e përgjithshme të pyjeve në vend, duke përfshirë certifikimin dhe invertarizimin e mbi 100 mijë hektarë pyje si projekt pilot, i cili përfundon një reformë të plotë që do të sigurohet në dy vitet e ardhshme përmes projektit të BE-së", vuri në dukje ministri.

Sipas ambasadorit evropian Dejvid Gir, reformat në pylltari janë pjesë e procesit të negociatave dhe anëtarësimit të vendit tonë në BE.

"Deri tani kam pasur shumë mundësi të eci nëpër pyjet e tua të bukura. Ajo me të cilën po përballen pyjet janë një sërë sfidash që lidhen veçanërisht me ndryshimet klimatike dhe gjithashtu sfidat që lidhen me prerjet ilegale. Pyetja që duhet t'i bëjmë vetes është se si mund t'i ndihmojmë pyjet të përballen me sfidat e ndryshimeve klimatike për t'u bërë sa më elastike që të jetë e mundur dhe në këtë mënyrë t'u shërbejnë njerëzve vendas. Është hera e parë që po zbatohet një projekt kaq i madh IPA i financuar nga BE-ja, i cili do të mundësojë mirëmbajtjen dhe ruajtjen e pyjeve. Në fakt, bëhet fjalë për ligje, institucione që do t'i zbatojnë këto ligje, si dhe sisteme moderne teknologjike që do të ndihmojnë në ruajtjen e pyjeve dhe certifikimin e tyre. Gjithçka që do të ndodhë dhe do të realizohet është pjesë e procesit të negociatave, pra pjesë e procesit të anëtarësimit të vendit tonë në BE dhe të gjitha këto reforma janë pikërisht pjesë e këtij procesi. Në fund, pyjet këtu do të bëhen pjesë e familjes së madhe evropiane", nënvizoi Gir.

Është e rëndësishme, theksoi ai, që fillimisht të forcohen institucionet.

Ministrja e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor, Kaja Shukova, iu referua të ashtuquajturës Marrëveshje të Gjelbër, të cilën ne si vend kandidat duhet ta zbatojmë. Por foli edhe për Strategjinë e re Evropiane të Pyjeve 2030, e cila synon të mbështesë funksionet socio-ekonomike të pyjeve për prosperitetin e zonave rurale dhe të inkurajojë një bio-ekonomi të qëndrueshme të bazuar në pyje.

Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Ekonomisë së Ujërave do të jetë hallka kryesore në zbatimin e reformës së ardhshme dyvjeçare të menaxhimit të pyjeve. Reforma, siç u tha, lidhet me parimet bazë të Planit të Gjelbër të BE-së dhe Agjendës së Gjelbër për Ballkanin Perëndimor dhe synon të sigurojë mbrojtje më të mirë të pyjeve dhe ruajtjen e biodiversitetit pyjor.

Projekti i mbështetur nga BE përfshin katër komponentë: hartimin e draft versioneve të ligjeve për pyjet dhe për një kompani shtetërore pyjore, zhvillimin e themeleve ekonomiko-teknike dhe planeve strategjike për themelimin e agjencisë pyjore dhe ristrukturimin e NP "Pyjet e Maqedonisë", krijimin e një ueb-sistem tl ri informacioni pyjor i integruar si dhe zhvillimi i metodologjive moderne për planifikimin e menaxhimit të pyjeve dhe qëndrueshmërinë në menaxhim.

Në vitin 2020, në BE kishte 160 milionë hektarë pyje. Pyjet mbulonin 39 për qind të sipërfaqes së vendeve anëtare. Zonat më të mëdha pyjore në BE ishin në Suedi (28 milionë hektarë), Finlandë (22 milionë hektarë) dhe Spanjë (19 milionë hektarë). ls/

Foto: MIA