Shkup, 12 nëntor 2023 (MIA) - Në Maqedoninë e Veriut mungon një qasje gjithëpërfshirëse dhe proaktive për skriningun e kancerit dhe financimi është i pamjaftueshëm këtu. Me presionin e publikut, fondet për sëmundjet e rralla janë rritur, por jo të mjaftueshme për të mbuluar koston e trajtimit mjekësor për të gjithë pacientët e regjistruar. Nuk ka progres kur bëhet fjalë për kontrollin e duhanit. Pirja e duhanit në vende publike duhet të dënohet sipas ligjit të BE-së, por në këtë vend, ai nuk zbatohet plotësisht.

Kjo theksohet në raportin e fundit të Komisionit Evropian (KE) për progresin e Maqedonisë së Veriut në Kapitullin 28 Mbrojtja e Konsumatorëve dhe Shëndetit.

"Pjesa tjetër e rekomandimeve mbeten në fuqi. U krye transplanti i parë i mëlçisë në vend. Shumë sfida të shëndetit publik mbeten për t'u adresuar, veçanërisht për të përmirësuar kontrollin e duhanit dhe disponueshmërinë, mbulimin e shërbimeve, shpërndarjen gjeografike dhe financimin e kujdesit parësor dhe ekzaminimin e kancerit. Harmonizimi me legjislacionin shëndetësor të BE-së mbetet i paplotë", thuhet në raport.

KE-ja rekomandon vitin e ardhshëm miratimin dhe zbatimin e strategjisë së ardhshme trevjeçare për mbrojtjen e konsumatorëve dhe forcimin e kapaciteteve të mbikëqyrjes së tregut, për të intensifikuar përpjekjet për kontrollin e duhanit përmes zbatimit efektiv të legjislacionit përkatës të BE-së dhe ratifikimit të Protokollit për eliminimin e tregtisë së paligjshme me produktet e duhanit, si dhe sigurimin e fondeve dhe kapaciteteve adekuate për të siguruar zbulimin e hershëm të kancerit dhe sëmundjeve të rralla bazuar në të dhënat nga regjistrat.

Komisioni vëren se numri i transplanteve vazhdon të rritet, duke përfshirë transplantin e parë të mëlçisë në vend dhe vëren përparim në fushën e gjakut, indeve, qelizave dhe organeve.

Kur bëhet fjalë për shëndetin publik, përmendet se është rinovuar platforma "e-shëndetësia" dhe është lëshuar aplikacioni i ri celular "Shëndeti im".

Theksohet se raporti i mjekëve dhe infermierëve për 100 mijë banorë vazhdon të jetë nën mesataren e BE-së. Stafi mjekësor, infermierët dhe specialistët vazhdojnë të largohen nga shëndetësia publike për të punuar në sektorin privat ose jashtë vendit.

Kostot e kujdesit shëndetësor nga xhepi mbeten të larta në 38 për qind, që është një pengesë për aksesin e barabartë në kujdesin shëndetësor.

KE vëren se ka pasur përpjekje për të rritur ndërgjegjësimin në shkolla për dëmin e shkaktuar nga keqpërdorimi me drogën dhe alkoolin, por nuk ka pasur përparim.

Ka pasur përpjekje për të luftuar pabarazitë shëndetësore, veçanërisht për njerëzit që jetojnë në varfëri dhe ata që jetojnë në vende më të largëta, por këto janë udhëhequr nga organizatat ndërkombëtare dhe sektori joqeveritar, në vend të autoriteteve shëndetësore, thekson BE-ja.

Strategjia kombëtare për parandalimin e korrupsionit e ka identifikuar sektorin e shëndetësisë dhe inspektoratet si të pambrojtur ndaj korrupsionit, veçanërisht pasi nuk ka kritere efektive për përcaktimin e çmimeve të shërbimeve shëndetësore apo barnave. Procedurat e trajtimit jashtë vendit thuhet se janë jotransparente dhe të njëanshme. Shumica e aktiviteteve strategjike kundër korrupsionit në fushën e shëndetësisë nuk u zbatuan. sa/

Foto: Ministria e Shëndetësisë, MIA