Shkup, 14 korrik 2025 (MIA) - Mesazhi më i rëndësishëm që kam për ju sot është mundësia për zgjerim, e cila është më e madhe tani sesa ka qenë për një kohë të gjatë. Do të donim ta shihnim Maqedoninë e Veriut si pjesë e grupit të ardhshëm të vendeve që do të bëhen anëtare të BE-së. Ju e dini se çfarë duhet bërë, e ne jemi këtu për t'ju ndihmuar dhe mbështetur për ta realizuar atë, tha ambasadorja daneze në vendin me qendër në Beograd, Pernille Deiler Kardel, duke paraqitur prioritetet e Presidencës daneze në Këshillin Kombëtar për Eurointegrime në Kuvend. Kryetari i Komitetit për Çështje Evropiane, Antonio Milloshoski, u përgjigj se përsëritja njëdekadëshe e frazave të njëjta se momenti është tani, që , siç theksoi ai, i kemi dëgjuar që nga Havier Solana 20 vjet më parë dhe sot i dëgjojmë përsëri, por nuk jemi të sigurt nëse BE-ja ka kapacitetin që ta shndërrojë këtë moment në kalendar që do t'u japë siguri vendeve kandidate në rajon se do të bëhen anëtare të BE-së, pa u penguar nga çështjet dypalëshe.

"Mesazhi më i rëndësishëm që kam për ju sot është mundësia për zgjerim, e cila është më e madhe tani sesa ka qenë për një kohë të gjatë. Do të donim ta shihnim Maqedoninë e Veriut si pjesë e grupit të ardhshëm të vendeve që do të bëhen anëtare të BE-së. E dini se çfarë duhet bërë dhe ne jemi këtu për t'ju ndihmuar dhe për t'ju mbështetur që kjo të ndodhë. Është e rëndësishme të shfrytëzohet mundësia, nuk mund të garantohet, por mundësia për zgjerim është këtu, ne i dimë sfidat, por është e rëndësishme të punojmë së bashku, në vend që të lihemi mënjanë, në mënyrë që të sigurohemi që ky vend i bukur në zgjerimin e ardhshëm të bëhet pjesë e BE-së", theksoi ambasadorja.

Ajo vlerësoi se Danimarka mban presidencën e BE-së për herë të tetë, por, siç tha, për herë të parë, ne si presidencë nuk e dimë se çfarë do të sjellin gjashtë muajt e radhës.

"Situata e pasigurt gjeopolitike është para nesh çdo ditë dhe gjithashtu ka një ndikim shumë të madh në prioritetet e presidencës daneze. Titulli është “Një Europë e fortë në kohë ndryshimesh”, me këtë moto kemi dy prioritete, i pari është për Evropë të sigurt, e cila mund të mbrojë veten, e cila ka kufij të jashtëm të fortë, por është edhe Evropë e sigurt sepse ne po zgjerohemi, ndërsa grupi i dytë i prioriteteve është një Evropë konkurruese dhe e sigurt. Zgjerimi është në zemër të presidencës daneze. Mendoj se për shumë prej nesh, agresioni rus kundër Ukrainës është një thirrje zgjimi dhe kjo ka shkaktuar edhe një herë nevojën që Evropa të bashkohet dhe të jetë më e fortë dhe prandaj tani theksi është te zgjerimi", tha ajo.

Ambasadorja daneze pranoi se disa muaj më parë kishte lodhje nga zgjerimi dhe se ishte vendi i saj që nuk besonte në zgjerim, por, sipas saj, tani kjo ka ndryshuar.

"Tani kemi një mesazh të vetëm – ka ardhur koha të bashkohemi, të jemi të bashkuar dhe të vazhdojmë me zgjerimin si një nga përparësitë kryesore të presidencës daneze. Sipas konceptit të një Evrope të sigurt është aftësia jonë për të mbrojtur veten", konstatoi ambasadorja daneze.

Ministri i Çështjeve Evropiane Orhan Murtezani theksoi se në kohë fërkimesh globale, kemi nevojë për Evropë që qëndron fort pas vlerave evropiane dhe zgjerimi i mëtejshëm është domosdoshmëri politike.

"Kriteret e Kopenhagenit duhet të jenë përsëri matësi me të cilin matet përparimi. Jo kushtëzimet dypalëshe, por kapacitetet institucionale, sundimi i së drejtës dhe legjitimiteti demokratik. Danimarka e kupton këtë realitet jo vetëm si detyrë teknike, por si detyrim politik. Kjo është arsyeja pse është një lajm i mirë për ne që veprimi i Presidencës Daneze ta përgatitë BE-në për zgjerim me reforma të brendshme", tha Murtezani.

Sipas tij, Maqedonia e Veriut ka kohë që e ka pranuar sistemin evropian të vlerave si personale, shpesh me një çmim të lartë politik, ndjekë rrugën evropiane me reforma, kompromise dhe qëndrueshmëri.

"Kushtet që dalin jashtë trashëgimisë juridike evropiane, imponimet që dëmtojnë besueshmërinë e procesit, vetot joparimore dhe këmbëngulja për çështjet dypalëshe nuk është thjesht padrejtësi, por goditje sistemore ndaj BE-së. Por, Maqedonia e Veriut do të mbetet partner i qëndrueshëm në këto procese strategjike, do të vazhdojmë të ndjekim rrugën evropiane me dinjitet, me argumente dhe me dialog të hapur, por edhe me shpresën se BE do të tregojë se dyert e saj nuk janë të hapura vetëm simbolikisht. Në një botë në ndryshim, Evropa duhet të jetë ajo që hapet, jo ajo që mbyllet", thekson Murtezani

Deputeti dhe kryetari i Komisionit për Çështje Evropiane Miloshoski e filloi fjalën e tij me rekomandimet pozitive të GREKO.

"Sot do ta filloj fjalën time me një lajm pozitiv që ka qenë objekt i vërejtjeve për Maqedoninë për shumë vite, në kohë të ndryshme të ndryshimit të pushtetit, e ky është raporti i GREKO-s. Në raportin e GREKO-s të publikuar në Strasburg, Grupi i Shteteve kundër Korrupsionit në Këshillin e Evropës mbylli procedurën e tyre të pajtueshmërisë për Maqedoninë në raundin e pestë të vlerësimit, përshëndeti përparimin në luftën kundër korrupsionit dhe zbatimin e rekomandimeve që synojnë minimizimin e këtij fenomeni në funksionet më të larta ekzekutive të qeverisë qendrore dhe MPB-së. E theksoj këtë si lajm shumë të mirë sepse disa qeveri të mëparshme kanë humbur besimin, jo vetëm nga opinioni vendor, por edhe nga ai ndërkombëtar, pikërisht për shkak të përhapjes së tepruar të fenomenit të korrupsionit dhe gjithashtu për shkak të mungesës së vullnetit dhe interesit politik për të zbatuar diçka më serioze në luftën kundër korrupsionit. Dhe e përmend këtë sepse shpesh na është thënë nga KE se nëse bëjmë përparim në këtë fushë, do të rrisim besueshmërinë dhe reputacionin e vetë vendit si kandidat për anëtarësim në BE. Dhe mendoj se do të merret seriozisht", theksoi Milloshoski.

Lidhur me presidencën daneze, Miloshoski vuri në dukje se kishte vërejtur fjalimin e ministrit për Evropën të Danimarkës në KOSAK në Kopenhagë, i cili, siç theksoi ai, vuri në dukje se për Danimarkën, si shtet anëtar i BE-së, pozicioni për zgjerimin e BE-së para agresionit rus në Ukrainë ishte më i rezervuar dhe skeptik.

"Pas agresionit rus kundër Ukrainës, pozicioni i qeverisë daneze në temën e zgjerimit po ndryshon, dhe është pozitiv, dhe ne shpresojmë se kjo nuk do të jetë vetëm për hir të Ukrainës, por gjithashtu do të jetë për të gjithë rajonin dhe për të gjitha ato vende që janë përpjekur shumë për shumë vite, si vende kandidate, për të bërë një hap përpara drejt integrimit evropian," tha Milloshoski

Ai vlerësoi se BE-ja ka një mangësi serioze, dhe kjo është se ajo nuk ka kapacitet për unanimitet në nivel global.

"Kjo mangësi është se nuk ka kapacitet për të folur me një zë në nivel global, nuk ka kapacitet për të folur me një zë edhe për temën e zgjerimit, për sa kohë që në mënyrë unanime merren vendime në BE për këto tema. Vendimmarrja unanime në BE lejon një vend anëtar, për arsye irracionale ose keqpërdorim të problemeve dypalëshe, të bllokojë proceset që kanë kuptim më të gjerë se çdo çështje dypalëshe e një vendi anëtar dhe një vendi kandidat. Në këtë botë të re globale, ku shohim gjithashtu një zhvendosje në rendin global, është shumë e vështirë që Bashkimi Evropian të jetë aktor i besueshëm në Amerikën e Veriut, në Amerikën e Jugut dhe në Azi, në Afrikë dhe në fusha të tjera në nivel ndërkombëtar, nëse në oborrin e saj, dhe Ballkani Perëndimor është oborri më i natyrshëm, ata nuk arrijnë të jenë aktor i besueshëm që do të lëvizë proceset e anëtarësimit në drejtimin e duhur pa dekada të përsëritjes së frazave të njëjtav që janë tani, të cilat i kemi dëgjuar që nga Havier Solana 20 vjet më parë", thekson Milloshoski.

Edhe sot, vazhdoi Milloshoski, dëgjojmë përsëri se momenti është tani, por nuk jemi të sigurt nëse BE-ja ka kapacitet ta përkthejë këtë moment në kalendar që do të japë siguri se vendet kandidate në tre, gjashtë ose tetë vitet e ardhshme do të bëhen shtete anëtare të BE-së, pa u penguar në tema që nuk kanë asnjë pikëtakimi me kriteret e Kopenhagës.

"Dhe nëse ekziston një dëshirë e tillë në BE për të qenë më e fortë si aktor në ekonomi dhe diplomaci, në siguri, unë mendoj se anëtarësimi i Maqedonisë dhe vendeve të tjera të Ballkanit Perëndimor do ta bëjë BE-në pikërisht këtë, më të fortë dhe më të besueshme si për vete ashtu edhe ndërkombëtarisht", tha Milloshoski.

Deputetja Marija Petrushevska theksoi se historia nuk duhet të shndërrohet në veto për të ardhmen, dhe se duhet të ndërtojmë miqësi dhe marrëdhënie të mira fqinjësore që do të bazohen në diversitet, gjuhë dhe kulturë. Sipas saj, procesi i zgjerimit duhet të bazohet në kriteret e Kopenhagës. 

Foto: printskrin