Shkup, 1 nëntor 2023 (MIA) - Agjencia Operative-Teknike (AOT) është me rëndësi vitale për çështjet e sigurisë në shtetin tonë, është konkluzioni i përbashkët i më të thirrurve, kompetentë për punën e saj. Si organ i mëvetësishëm dhe i pavarur shtetëror, edhe pse Agjencia e formuar me ligj të posaçëm, tashmë dy muaj, është pa drejtor.

Procedura për zgjedhjen e drejtorit është në vazhdim, në pritje të një marrëveshjeje të koordinatorëve të grupeve parlamentare në Kuvend për ta vendosur çështjen së pari në një seancë të Komisionit për zgjedhje dhe emërime, e më pas në një seancë plenare, në të cilën lreu i Agjencisë zgjidhet me shumicë prej dy të tretave. Bashkëbiseduesit e MIA-s shprehen se “situata në AOT është disi atipike”, por pa shpjeguar se çfarë është atipike, nëse ka të bëjë me atë e kush dhe si, dhe pavarësisht mënyrës së përcaktuar ligjërisht, e zgjedh drejtorin e Agjencisë.

Kryetarja e Komisionit parlamentar për çështjet e zgjedhjeve dhe emërimeve, Marija Georgievska, informoi MIA-n se 21 persona kishin aplikuar në konkursin për drejtor të AOT-së.

"Ka disa aplikues diskutabil, për të cilët mendojmë se duhet të kontrollohen me shërbimet nëse janë adekuat me arsimin. Mendoj se do të kemi disa të kontestuar. Nuk mungon asgjë, por vetëm për shkak të arsimit", tha Georgievska.

Në pyetjen se kur kjo çështje mund të vihet në rendin e ditës së Komisionit, ajo theksoi se nuk mund të thoshte sepse, siç tha ajo, ajo kishte dorëzuar listën e aplikantëve tek anëtarët dhe zëvendësit e Komisionit dhe ata i kishin të gjithë për inspektim.

"Informacioni i fundit është se nuk ka asnjë propozim për të diskutuar, meqë e dini që duhet të kalojë me dy të tretat. Mbetet që koordinatorët e grupeve parlamentare të kenë një mbledhje për të caktuar një seancë dhe se si do të rrjedhë debati ndaj propozimeve. Por, deri në këtë moment, ende nuk ka asgjë nga asnjë koordinator. Koordinatorët janë absolutisht të njohur, bëj presion të jetë sa më shpejtë, nëse ka informacione të reja do të njoftoj, deklaroi për MIA-n, kryetarja e Komisionit për zgjedhje dhe emërime.

E pyetur nëse mund të marrim emrat e aplikantëve, Georgievska sqaroi se kjo çështje nuk ka hyrë në procedurë në vetë Komisionin dhe derisa të fillojë debati ato nuk mund të publikohen. Theksoi se, megjithatë, emrat nuk janë të fshehtë, por në parim, theksoi ajo, duhet të fillojë debati në Komision në mënyrë që të mund të diskutohen emrat dhe mbiemrat.

Ministri i Brendshëm Oliver Spasovski në një intervistë për MIA-n tha se ai priste një debat të hapur në nivelin politik për të arritur një zgjidhje shumë shpejt dhe për të zgjedhur drejtor të AOT-së.

Sipas tij, mashtrohet kushdo që mendon se ka ndonjë interes për të mos zgjedhur drejtor të këtij institucioni.

"AOT është bërë për të parandaluar mundësinë e abuzimit të sistemit të ndjekjes së komunikimeve, të mësuar nga ajo që ka ndodhur në periudhën e kaluar. Dhe pikërisht për shkak të atij roli të pavarur që i është dhënë këtij institucioni, është parashikuar që në ligjin të zgjidhet drejtor me shumicë prej dy të tretash në Kuvend, i cili ka një mandat. I njëjti person nuk mund të zgjidhet për mandat të dytë", sqaroi ministri Spasovski.

Ndërkohë, të punësuarit në AOT, sipas informacioneve të kreut të Lidhjes Demokratike dhe deputet Pavle Trajanov, nuk kanë marrë pagë për dy muaj, e AOT, e cila u formua pas aferës së madhe me përgjimin në vend, me qëllim parandalimin e çdo abuzimi të masës së përgjimit të komunikimeve elektronike të qytetarëve nga organet e autorizuara për përgjimin e komunikimeve ose operatorëve, pret që të arrihet marrëveshje midis koordinatorëve të grupeve parlamentare.

Roli i AOT-së është të sigurojë lidhje teknike midis operatorëve dhe organeve të autorizuara për përgjimin e komunikimeve, në rastet kur me urdhër gjykate është aprovuar përgjimi i komunikimeve për qëllime të hetimeve penale ose për të mbrojtur interesat e sigurisë dhe mbrojtjes së shtetit.

Ingerencat dhe kompetencat e kreut, Zoran Angellovski, mandati i të cilit përfundoi në shtator, nuk mund të transferohen edhe në atë drejtim, nuk dihet se si punon, kush i drejton dhe kush nënshkruan punët kryesore, kërkesat, udhëzimet për detyra.

Pas disa përpjekjeve të MIA-s për të siguruar deklaratë nga ish-drejtori Angellovski për gjendjen ekzistuese faktike në AOT, si dhe një vlerësim të funksionimit, nevojave, mangësive, nëse ka edhe ndryshimet e mundshëm eventuale, ish-drejtori i Agjencisë iu referua ligjit aktual, i cili nuk e lejon atë të flasë për këto çështje brenda një periudhe të caktuar kohore.

Kryetari i Lidhjes Demokratike dhe deputet Pavle Trajanov, anëtar i Komisionit, deklaroi për MIA-n se çështja e AOT-së ka qenë aktuale për një kohë të gjatë .

"Shumë e papërgjegjshme dhe joserioze se, në këtë rast, Kuvendi duhet të jetë më i azhurnuar për të zgjedhur drejtor, përgjegjësia bie veçanërisht mbi VMRO-DPMNE-në, LSDM-në dhe BDI-në. E gjithë procedura diktohet nga partitë në pushtet", tha Trajanovi.

Së pari, informoi ai, ka pasur marrëveshje parimore për të vazhduar mandatin e drejtorit aktual deri në zgjedhjen e kreut të ri, ndërsa varianti i dytë ishte ndryshimi i ligjit në mënyrë që drejtori të ketë dy mandate.

Trajanovi tashmë në seancën e Komisionit ka hapur çështjen e AOT-së në një seancë të Komisionit dhe ka theksuar se në këto kërcënime jashtëzakonisht komplekse të sigurisë globale, lufta në Ukrainë dhe reflektimet e luftës tani në Gaza dhe pasojat e mundshme për sigurinë e shtetit", shprehet ai, duhet të funksionojë ky institucion jetik .

"Plus për të zbuluar qëllimet për çfarëdo incidenti ose sulmi terrorist, shërbimet duhet, ndër të tjera, të përdorin dhe ndjekin komunikimet. Nuk po them se në këtë moment nuk munden, por pa drejtor dhe pa nënshkrim, me siguri kjo funksionon më vështirë. Prandaj qëndrimi im u prezantua edhe para Komisionit se të gjitha gjërat duhet të përshpejtohen, sepse harmonizimi ndërpartiak në Kuvend do të zgjasë shumë dhe do të jetë e vështirë të arrihet një konsensus meqë drejtorin e votojnë me dy të tretat e numrit të përgjithshëm të deputetëve", deklaroi deputeti Trajanov për MIA-n.

Sipas tij, ndoshta për zgjedhjen e drejtorit të AOT-së, duhet të harmonizohen krerët e partive.

"Kërkojmë që sa më shpejt të jetë e mundur të zgjidhet, përfundimisht të emërohet ushtrues detyre, dikush nga aplikantët, veçanërisht nëse dikush ka aplikuar nga brenda nga Agjencia, nëse nuk arrihet një marrëveshje politike midis partive, duhet të harmonizohen VMRO-DPMNE dhe LSDM dhe partitë më të vogla në koalicion", tha kryetari i Lidhjes Demokratike.

Për një kohë të gjatë, MIA u përpoq të merrte informacion me telefon dhe SMS porosi nga koordinatorët e grupeve parlamentare në Kuvend të VMRO-DPMNE-së dhe Koalicionit "Për Maqedoni më të mirë", Nikolla Micevski, grupi parlamentar i Bashkimit Demokratik për Integrim – BDI, Arbër Ademi dhe grupi parlamentar i Lidhjes Socialdemokratik të Maqedonisë me partnerët e koalicionit, Jovan Mitreski.

Vetëm koordinatori i grupit parlamentar të VMRO-DPMNE-së, Micevski, për këtë çështje të rëndësishme me interes publik, për MIA-n deklaroi se ai ende nuk ishte kontaktuar nga komisioni kompetent parlamentar. Siç tha ai, ai ka marrë listën e kandidatëve për drejtor të AOT-së, por ai nuk e di se cila është ajo përfundimtare, sepse, theksoi ai, nuk na informojnë për gjëra të tilla.

"Kjo i shkon Komisionit për zgjedhje dhe emërime, ai komision thirret nga kryetarja e komisionit. Unë nuk shkoj në koordinim dhe nuk kemi folur për temën e AOT-së. Kam shumë pak informacion mbi bazën e të gjitha këtyre gjërave. Prisja që në takimet koordinuese të flisnin për grupet e punës, për një datë zgjedhjesh, siç paralajmëroi kryeministri, por ai nuk e bën këtë. Prisja që rregullat e procedurës të ndiqeshin si procedurë, por ato po negociohen dhe nuk e di se deri ku kanë arritur. Nuk kam asnjë informacion në lidhje me këtë, kur dhe si e planifikojnë atë, informacioni mund të merret vetëm nga kryetarja e Komisionit për zgjedhje dhe emërime", tha Micevski për MIA-n.

Micevski dërgoi një mesazh "të mos e hedhin topin te opozita, le të caktojnë një komision dhe të bëjnë zgjedhjen sepse ai institucion është jetik për shtetin dhe pa kreun".

Ndryshe, Kuvendi i Republikës së Maqedonisë së Veriut në seancën e mbajtur më 5 shtator të vitit 2023, miratoi vendim për publikimin e shpalljes publike për zgjedhjen e drejtorit të AOT-së. Drejtor i AOT-së mund të zgjidhet personi i cili plotëson kushtet e mëposhtme: të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë së Veriut; të ketë fituar të paktën 240 kredi sipas EKTS, respektivisht VII/1 shkallë arsimi në fushat e mëposhtme: informatikë, inxhinieri elektrike, inxhinieri kompjuterike dhe informatikë, inxhinieri telekomunikimi, siguri, siguri kompjuterike, shkenca juridike ose ekonomike dhe të ketë minimumi dhjetë vjet përvojë pune pas përfundimit të arsimit në fushat e parashikuara në nënpikën 2) të kësaj pike.

Në vitin 2015, u zhvillua një nga aferat më të mëdha në historinë politike të shtetit, me komunikimet e përgjuara të politikanëve, gazetarëve, sektorit joqeveritar..., të kryera nga Drejtoria e atëhershme e Sigurisë dhe Kundërzbulimit (DSK). Me rekomandim në raportin e Pribesë, e për këtë çështje, është kryer reforma në DSK.

Nga DSK-ja e reformuar, me një sërë ndryshimesh të reja legjislative, për të cilat nevojitej një shumicë prej dy të tretash, u formua Agjencia e Sigurisë Kombëtare (ASK). Reforma kryesore ishte marrja e kompetencave mbi pajisjet dhe pajisjet për përgjim, të cilat kaluan në organin shtetëror të sapokrijuar të mëvetësishëm dhe të pavarur – Agjencinë Operative Teknike.

Cvetanka Minovska

Foto: Arkivi i MIA-s