France 24/AFP

22 maj 2025

Rusia po rrit praninë e saj ushtarake pranë kufirit prej më shumë se 1300 kilometrash që e ndan atë me Finlandën, duke ngritur shqetësime në kryeqytetet evropiane për planet e ardhshme të Rusisë. Nga ana e tij, Helsinki ka bërë përpjekje të përbashkëta për të forcuar mbrojtjen e vet kufitare, duke përfshirë rritjen e shpenzimeve të mbrojtjes dhe mbajtjen e stërvitjeve të përbashkëta në shkallë të gjerë me trupat e SHBA-së dhe NATO-s.

Ndërsa përpjekjet e vështira për të negociuar një armëpushim në Ukrainë zvarriten, Rusia po armatoset në heshtje përgjatë asaj që tani është linja e saj më e gjatë e kontaktit të drejtpërdrejtë me NATO-n – kufiri prej 1340 kilometrash që ndan me anëtarin më të ri të aleancës, Finlandën.

Imazhet e fundit satelitore tregojnë se Rusia ka rritur praninë e saj ushtarake në muajt e fundit përgjatë kufirit me Finlandën, e cila shkeli politikën e saj prej dekadash të neutralitetit, duke iu bashkuar aleancës ushtarake të NATO-s në vitin 2023 pas pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës nga Rusia.

Fotot, të publikuara nga “Uоllstrit zhurnal” dhe “Njujork Tajms” dhe të konfirmuara nga zyrtarët e NATO-s, tregojnë rreshta tendash të reja, magazina të reja që mund të përdoren për të ruajtur automjetet ushtarake dhe strehimore të sapo rinovuara për avionët luftarakë.

Në Kamenka, vetëm 60 kilometra nga kufiri finlandez, më shumë se 130 tenda ushtarake janë ngritur që nga shkurti i vitit 2025. Zona, e cila në vitin 2022 ishte ende e pazhvilluar, tani duket e aftë të strehojë deri në 2000 ushtarë.

Rreth 160 kilometra nga kufiri pranë Petrozavodskit, janë ndërtuar tre magazina të mëdha, secila e aftë për të ruajtur rreth 50 automjete të blinduara. Kremlini gjithashtu planifikon të krijojë një seli të re të ushtrisë në qytet për të mbikëqyrur dhjetëra mijëra trupa, raportoi “Uollstrit zhurnal”.

Finlanda aplikoi për anëtarësim në aleancën e NATO-s në vitin 2022, duke bërë që Rusia të njoftojë planet për të rritur gatishmërinë e saj ushtarake, duke përfshirë zgjerimin e trupave të saj nga 1 në 1.5 milion.

Në pjesën e sipërme të qarkut Arktik, baza e helikopterëve Severomorsk-2 po rinovohet. Baza, e cila u mbyll në vitin 1998, u rihap në vitin 2022.

"Para vitit 2022, ekzistonte një regjiment me drone që vepronte në terren - kështu që nuk u braktis plotësisht. Por nuk u përdor për pajisje më të mëdha si helikopterët," tha historiani ushtarak finlandez Emil Kastehelmi, i cili punoi në imazhet satelitore si pjesë e një ekipi analistësh të quajtur "Grupi i Zogjve të Zinj". “Por tani, pas vitit 2022, ata po e rinovojnë, po e rinovojnë, po i spastrojnë zonat e mbipopulluara – kështu që duket se ata synojnë të shtojnë aktivitetet e tyre edhe në atë zonë”.

"Ne po shohim aktivitet ushtarak dhe po shohim rusët duke zhvilluar infrastrukturën e tyre ushtarake dhe ndoshta duke trajnuar ushtarë të rinj," shtoi ai. "Por nuk është asgjë shumë radikale tani."

Finlanda iu bashkua zyrtarisht aleancës në prill të vitit 2023 – e ndjekur nga Suedia një vit më pas – duke shkaktuar një përgjigje të ashpër nga qeveria ruse, e cila u zotua të merrte “kundërmasa”.

“Zgjerimi i NATO-s është një shkelje e sigurisë sonë dhe interesave kombëtare të Rusisë”, tha në atë kohë zëdhënësi i Kremlinit Dmitri Peskov. "Ne do të ndjekim nga afër atë që po ndodh në Finlandë ... dhe se si ajo na kërcënon."

Disa muaj më vonë, përgjigja ruse mori formën e një përpjekjeje për të orkestruar një krizë migracioni në kufirin finlandez, megjithëse Rusia mohoi përfshirjen. Operacioni ishte i pasuksesshëm, por ai e detyroi Helsinkin të mbyllte kufirin tokësor me Rusinë në nëntor të vitit 2023. Qeveria finlandeze gjithashtu njoftoi se nuk do të pranojë më kërkesa për azil askund, përveç në pikat kufitare të hapura për trafikun ajror dhe detar – pra, portet dhe aeroportet.

Megjithëse grumbullimi i ushtrisë është shumë më i ulët se sa shihej në kufirin ukrainas përpara pushtimit të shkurtit të vitit 2022, analistët thonë se lëvizjet mund të jenë shenjat e para të një pranie gjithnjë në rritje ushtarake ruse përgjatë kufirit finlandez në vitet në vijim.

Për Moskën, zona ka një rëndësi të madhe strategjike. Kufiri finlandez e sjell Rusinë në kontakt të drejtpërdrejtë me një anëtar të NATO-s më shumë se 1000 kilometra larg. Kremlini e konsideron këtë zonë vendimtare për mbrojtjen e Shën Petersburgut dhe rajonit përreth.

"Në afat të gjatë, Rusia duhet ta marrë më seriozisht mbrojtjen e kufirit me Finlandën tani që Finlanda është anëtare e NATO-s," tha Ed Arnold, një bashkëpunëtor i lartë për sigurinë evropiane në divizionin e sigurisë ndërkombëtare në Institutin Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara të Britanisë. "Nëse NATO-ja  dhe Rusia hyjnë në luftë në Baltik, finlandezët nuk do të ulen vetëm atje. Ata ndoshta do të kundërsulmojnë dhe aneksojnë Gadishullin Murmansk - dhe forcat bërthamore ruse dhe Flota Veriore janë të vendosura në Murmansk. Kështu që finlandezët mund të bëjnë shumë për ta ndërprerë atë duke ndërprerë linjat e furnizimit midis Shën Petersburg dhe Murmanskut."

Kastehelmi tha se nuk ishte aspak e qartë nëse kufiri finlandez-rus mund të shndërrohej në një pikë të re ndezjeje pas përfundimit eventual të luftës në Ukrainë.

“Është vërtet e vështirë të thuhet për momentin, sepse lufta në Ukrainë është ende në vazhdim dhe arritja e një armëpushimi duket të jetë jashtëzakonisht e vështirë”, tha ai. "E ardhmja do të tregojë se sa do të investojnë rusët në të gjitha këto – baza ushtarake, njësi të reja, ushtarë e kështu me radhë. Por sipas atyre që dimë tani, kjo do të jetë shumë e rëndësishme."

Ngritja ushtarake e Rusisë në kufi përshtatet gjithashtu në kuadrin më të gjerë të rivaliteteve gjeopolitike në rritje në Arktikun gjithnjë e më strategjik, i cili mban një pasuri të burimeve energjetike dhe është shtëpia e korsive kryesore të transportit. Trupat amerikane dhe finlandeze po marrin pjesë këtë muaj në një stërvitje masive stërvitore në të gjithë vendet nordike, duke simuluar një konflikt në shkallë të plotë me Rusinë. Dhe në nëntor, mijëra trupa të NATO-s morën pjesë në stërvitje të mëdha në territorin Arktik të Finlandës.

Për Helsinkin, Rusia mbetet armiku i së nesërmes sa edhe i së shkuarës. Përballë ambicieve imperialiste të presidentit Vladimir Putin, Finlanda ka dyfishuar përpjekjet e saj për të modernizuar forcat e saj të armatosura.

Vendi dëshiron veçanërisht të rrisë shpenzimet e tij ushtarake me synimin për të arritur 3 për qind të PBB-së deri në vitin 2029. Helsinki gjithashtu planifikon të rrisë kufirin e sipërm të moshës për rezervistët e tij në 65 vjeç, duke i dhënë atij një milion njerëz të aftë për t'u mobilizuar deri në vitin 2031 – pothuajse një në pesë finlandez. Në fillim të prillit, kryeministri Peteri Orpo njoftoi se vendi do të tërhiqej nga Traktati i Otavës që ndalon kundërminat për këmbësorinë, pas lëvizjeve të ngjashme nga vendet e tjera në kufi me Rusinë – Polonia, Estonia, Letonia, si dhe Lituania, u larguan nga traktati në mars, duke përmendur kërcënimet e shtuara nga Moska.

"I gjithë qëndrimi (i finlandezëve) ishte ... ne duhet të jemi të përgatitur për të qenë në gjendje të përballemi me rusët vetë," tha Arnoldi. "Pra, kjo është mendësia e tyre dhe kështu është konfiguruar ushtria e tyre. Ata mund të marrin 284,000 trupa në një shpallje lufte. Kjo është domethënëse. Kjo është ndoshta më shumë se sa mund të mbledhë Britania, ndoshta më shumë se Gjermania, më shumë se Franca - ndoshta më shumë se kushdo tjetër përveç Polonisë tani."

Arnoldi tha se Finlanda jo vetëm që posedon artilerinë më të fuqishme në Bashkimin Evropian, por edhe rezerva të mëdha armësh dhe municionesh. Finlanda ka në dispozicion një numër të madh armësh artilerie vetëlëvizëse, duke përfshirë dhjetëra sisteme raketash të shumëfishta të lëshimit të Koresë së Jugut K9 Thunder dhe M270 (MLRS) – raketahedhës të ngjashëm me HIMARS që kanë shkaktuar kaq shumë pikëllim për rusët në Ukrainë.

Dhe duke filluar nga ky vit, Helsinki duhet të jetë në gjendje të vërë në shërbim avionët e tij të parë luftarakë amerikanë F-35, të cilët janë aktualisht avionët luftarakë më të shtrenjtë dhe më të sofistikuar në botë. Në vitin 2021, qeveria finlandeze urdhëroi rreth 8.4 miliardë euro nga Lockheed Martin për 64 prej këtyre avionëve për të rinovuar flotën e saj F/A-18.

Vendi sigurisht që nuk e bën veten një objektiv të lehtë. "Është ndoshta një nga forcat më të pajisura jo vetëm për parandalimin konvencional, por edhe për atë hibrid," tha ai. "Rusët do të ishin shumë budallenj nëse do të vendosnin të luftonin finlandezët si një akt i politikës së qëllimshme."

Edhe nëse një rishpërndarje masive e forcave të armatosura ruse në kufirin finlandez pas një armëpushimi të mundshëm në Ukrainë duket e mundshme, rimilitarizimi i krahut lindor të NATO-s ka të ngjarë ta ketë bërë detyrën jashtëzakonisht të komplikuar për Moskën.

“Nuk ka të bëjë vetëm me Balltikun, tani – rusët duhet të sigurojnë burime për të gjithë kufirin me Finlandën dhe gjithashtu për kufirin me Ukrainën, kudo që të jetë”, tha Arnoldi. Në fund të fundit, do të nevojiten më shumë forca, por ato forca do të jenë shumë më të përhapura.

"Kështu që rusët nuk u treguan shumë të zgjuar, në  të gjithë luftën në Ukrainë nga një perspektiva strategjike."

Foto: EPA