Shkup, 5 maj 2025 (MIA)- Me ngjarje të përshtatshme në Kuvend, Komisioni për Kulturë dhe Turizëm shënoi 5 Majin - Ditën e Gjuhës Maqedonase dhe me rastin e 80-vjetorit të kodifikimit të gjuhës maqedonase.

Aktivitetin e hapën dhe e mbajtën fjalën Saranda Imeri-Stafai, kryetare e Komisionit për Kulturë dhe Turizëm dhe Antonijo Milloshoski, nënkryetar i Kuvendit, ndërsa moderatore ishte Velika Stojkova-Serafimovska, anëtare e Komisionit për Kulturë dhe Turizëm.

Imeri-Stafai kujtoi se këtë vit Komisioni për Kulturë dhe Turizëm miratoi Programin për Përkujtimin e Përvjetorëve Jubile të Ngjarjeve të Rëndësishme dhe Personazheve të Shquara për vitin 2025, i cili përfshin edhe festimin e 5 Majit të sotëm. Në fjalimin e saj, ajo theksoi se gjuha nuk është vetëm një mjet komunikimi - është baza e identitetit tonë dhe pjesë e personalitetit tonë. Festimi i një përvjetori të tillë si ky i sotmi nuk është vetëm një festë e rregullave gramatikore apo të drejtshkrimit - është një festë e një kulture të tërë.

Nënkryetari Milloshoski e karakterizoi kodifikimin e gjuhës maqedonase si kurorë të të gjitha përpjekjeve të popullit për të ruajtur gjuhën që e ka përdorur me shekuj dhe për t'i dhënë asaj formë. Nevojiten institucione, libra, ligje, inspektorate, por gjithçka është e kotë nëse nuk ka luftëtarë për gjuhën, dhe ata janë folësit. Dialektet janë pasuria, folklori, mozaiku i gjuhës maqedonase dhe ato duhet të ruhen. Nëse gjuha është atdheu ynë, atdheu i gjuhës është në familjet tona - përfundoi Milloshoski.

Moderatorja Stojkova-Serafimovska falënderoi të ftuarit për praninë e tyre në festimin e përvjetorit të sotëm në dhomën legjislative, duke shprehur dashurinë dhe respektin për gjuhën si një mjet për transmetimin e kulturës, kujtesës, traditës.

Fjalime tematike me rastin e 80-vjetorit të kodifikimit të gjuhës maqedonase mbajtën deputetët: Ivanka Vasilevska dhe Bisera Kostadinovska-Stojçevska, anëtarë të Komisionit për Kulturë dhe Turizëm dhe profesorë universitarë dhe Boban Karapejovski, zëvendës anëtar i Komisionit për Kulturë dhe Turizëm dhe docent i Katedrës së Gjuhës Maqedonase në Fakultetin Filologjik.

Vasilevska rishikoi datat historike për gjuhën maqedonase. Më 5 maj 1945, u botua alfabeti maqedonas dhe u zyrtarizua me Vendim për Alfabetin Maqedonas. Kodifikimi i gjuhës maqedonase u bë me një Vendim të KAÇKM-it më 2 gusht 1944. Me Vendim të Qeverisë Popullore të Maqedonisë Federale, u miratua alfabeti i gjuhës maqedonase, dhe më 7 qershor të të njëjtit vit, u miratua edhe drejtshkrimi i gjuhës maqedonase.

Gjuha maqedonase ka qenë gjuhë e barabartë në Kombet e Bashkuara për tetë dekada dhe studiohet në më shumë se 30 universitete në të gjithë botën - theksoi Vasilevska.

Nga gjuha sllave, përmes Shkollës Letrare të Ohrit, Zografskit, Misirkovit, Koneskit, deri në ditët e sotme, gjuha maqedonase ka një vazhdimësi mijëvjeçare. Në historinë e njerëzimit, 80 vjet është një moment, por marrja e dritës së plotë për një komb, përmes mençurisë që transmetohet përmes shkrimit, duke rrumbullakosur një skenë 80 vjet më parë, i bën këto tetë dekada për popullin maqedonas, një univers të tërë - tha Karapejovski.

Kostadinovska-Stojçevska iu referua rëndësisë së miratimit të Ligjit për Përdorimin e Gjuhës Maqedonase vitin e kaluar, si një shembull i zhvillimit të një akti ligjor që solli shumë përfitime, specifikoi dhe zgjeroi sferat e përdorimit. Sepse gjuha maqedonase nuk është një kategori e rrezikuar, por është e gjallë, është veçantia jonë, një veçori, një atdhe.

Vlladimir Martinovski, Dekan i Fakultetit të Filologjisë "Blazhe Koneski"; Valentina Nikollovska, mësuese e gjuhës maqedonase në Shkollën Fillore "Goce Dellçev" - Gostivar, dhe Julijana Veliçkovska, shkrimtare, poete, organizatore e "Natës së Poezisë në Veleshtë" dhe "Festivali i Poezisë në Shkup", folën për të rinjtë dhe përdorimin e gjuhës maqedonase.

Dekani Martinovski theksoi se tetë dekada më parë ëndrra shekullore e popullit maqedonas u realizua, pikërisht me pjesëmarrjen e të rinjve, dhe e ardhmja e çdo gjuhe është e lidhur ngushtë me folësit e rinj. Siç thotë Blazhe Koneski, emrin e të cilit e mban Fakulteti i Filologjisë për tre dekada, "gjuha jonë është farkëtuar kryesisht në farkëtoren e përkthimit", dhe gjuha maqedonase ka kapacitetin të përkthejë veprat më të mëdha të botës në të.

Mësuese Nikollovska u bëri nderime të gjithë edukatorëve që ua përcjellin dashurinë për gjuhën maqedonase brezave të ardhshëm. Si simbol i kulturës dhe identitetit tonë kombëtar, gjuha maqedonase duhet të kultivohet dhe pasurohet, veçanërisht në margjinat e botës digjitale, kur në garën për të renë, e jona harrohet, dhe ato forma të reja nuk janë vetëm një lojë fjalësh, por një mënyrë e re shprehjeje që shtyp gjuhën standarde maqedonase, dhe gjuha nuk vdes papritur, por ngadalë zbehet. Le të tregojmë se moderne dhe tradicionale mund të shkojnë së bashku, le të kthehet gjuha maqedonase në zemrat e të rinjve në lavdinë e saj të plotë. Nëse të rinjtë e ruajnë atë, ajo do të na ruajë ne - tha mësuesja nga Gostivari.

Poetesha Veliçkovska dhe vetë anëtare e të rinjve, theksoi se në botën moderne të sotme, kur gjithçka është në ndryshim të vazhdueshëm, në tranzicion, në rikrijim, kur kufijtë po fshihen dhe gjuhët janë gjithnjë e më të ekspozuara ndaj ndikimeve dhe transformimeve, nevoja për të ruajtur në thelb gjuhën maqedonase bëhet një çështje me rëndësi identiteti. Prandaj, duhet të jemi të qartë se kujdesi për gjuhën tonë amtare është një betejë e pafundme. Gjuha nuk është vetëm një mjet komunikimi, por edhe një mënyrë për të interpretuar ndjenjat dhe përvojat. Është gjuha në të cilën duam, protestojmë, gëzohemi, ëndërrojmë dhe vajtojmë. Të rinjtë kanë si dashuri, ashtu edhe dëshirë dhe vullnet për të krijuar në gjuhën maqedonase, por atyre u duhet t'u ofrohet mbështetje institucionale, kulturore dhe politike. Prandaj, përmes fjalëve të Misirkov, le të pyesim veten: "Çfarë kemi bërë dhe çfarë duhet të bëjmë paraprakisht?".

Në këtë 5 maj, pjesëmarrësit uruan që shumë përvjetorë të tjerë të gjuhës maqedonase të festohen në tempullin e demokracisë.

Foto: printskrin