Shkup, 13 mars 2025 (MIA) - Institucionet shtetërore për dy vjet, në vitin 2023 dhe vitin 2024, kanë blerë automjete të reja duke shpenzuar 8,5 milionë euro, disa të blera dhe disa të marra me lizing. Mes tyre janë 45 automjetet qeveritare, secila me vlerë prej 50 mijë eurosh, të dhëna me qira apo në lizing për zyrtarët aktualë, por edhe për ish-kryeministra dhe presidentë, tregojnë rezultatet e investigimit të publikuar sot nga Qendra e Komunikimit Civil për prokurimin e automjeteve nga institucionet shtetërore në vitet 2023 dhe 2024 dhe bazës së hapur të të dhënave të kontratave për prokurimin publik të automjeteve.

Ky investigim zbulon se automjeti më i shtrenjtë i prokuruar, me vlerë prej 55 mijë eurosh, i takon Komunës së Shuto Orizarit, ndërsa Komuna e Prilepit e ka prokuruar dhe më pas e ka zgjidhur kontratën për një automjet me vlerë prej 63 mijë eurosh.

“Vlera mesatare e të gjitha automjeteve të blera në dy vitet e fundit është 31.760 euro. Marka e preferuar e zyrtarëve është Skoda, nga e cila prokurohet çdo i treti automjet. Numri më i madh i automjeteve, 82, janë prokuruar nga Termocentralet e Maqedonisë së Veriut. Në rreth 70% të tenderëve për prokurimin e automjeteve ka pasur vetëm një ofertë, ndërsa vlerën më të lartë të kontratave të lidhura kanë pasur kompanitë Porshe Lizing dhe Automotiv Grup, secila prej rreth 2.8 milionë euro për dy vjet”, tregojnë rezultatet e investigimit.

Në këtë investigim të publikuar nga Qendra e Komunikimit Civil citohet se në vitin 2023 dhe 2024, institucionet shtetërore kanë blerë 269 automjete të reja dhe kanë shpenzuar 8,543,658 euro për to. Disa nga institucionet i kanë blerë automjetet, ndërsa të tjerat i kanë marrë në lizing, në të shumtën e rasteve me lizing operativ, që nënkupton se pas skadimit të afatit të lizingut duhet t'i kthejnë ato, ndonëse i paguajnë automjetet sikur t'i kenë blerë. Automjete të reja kanë blerë 44 institucione dhe janë lidhur gjithsej 72 kontrata për prokurime publike. Vlera mesatare e të gjitha automjeteve të blera në dy vitet e fundit është 31,760 euro.

“Automjetet më të shtrenjta, nga 55 mijë euro secila, i kanë blerë: Komuna e Shuto Orizarit, Video Llotaria Shtetërore, Komuna e Manastirit dhe Ndërmarrja Komunale e Kavadarit. Rekordin me bindje e mban Komuna e Prilepit, e cila në dhjetor të vitit 2024 ka lidhur marrëveshje për prokurim me lizing të një automjeti me vlerë 63 mijë eurosh. Por, siç pretendon komuna, kontrata është zgjidhur në shkurt të këtij viti dhe automjeti nuk është marrë. Mirëpo, zgjidhja e kësaj kontrate nuk është bërë e ditur në Sistemin Elektronik të Prokurimit Publik, thuhet ndër të tjera në këtë investigim.

Analiza përfshin automjetet e blera gjatë viteve 2023 dhe 2024 dhe i referohet vetëm automjeteve të pasagjerëve, e jo mjeteve komerciale, pra automjeteve të mallrave, transportit dhe automjeteve teknike. Megjithatë, investigimi i publikuar shton se baza e të dhënave për këto blerje, e cila është pjesë e hulumtimit, përfshin, përveç automjeteve të pasagjerëve, edhe kontratat për blerjen e automjeteve komerciale dhe atyre të përdorura.

“Individualisht sipas institucioneve, më së shumti automjete janë blerë nga Termocentralet e Maqedonisë së Veriut, 82 automjete në vlerë të përgjithshme prej 2.2 milionë euro. Po kaq para, por për gati gjysmën e automjeteve, Qeveria ka shpenzuar, përmes Shërbimit për Çështje të Përgjithshme dhe të Përbashkëta, për prokurimin me lizing të 45 automjeteve, secili prej 50 mijë eurosh. Më pas në listë është Ministria e Punëve të Brendshme, e cila ka blerë gjithsej 28 automjete për 900 mijë euro. Agjencia e Sigurisë Kombëtare ka shpenzuar më shumë se gjysmë milioni euro për vetura të reja, duke blerë 23 automjete, ndërsa Agjencia e Menaxhimit të Ujërave ka shpenzuar më shumë se gjysmë milioni euro për vetura të reja”, njofton Qendra e Komunikimit Civil.

Shkoda është marka e “preferuar” e zyrtarëve, duke zënë numrin 90, ose një të tretën e të gjitha automjeteve të blera në analizën dyvjeçare, ndërsa 78 automjete janë blerë nga marka “Dacia”. Marka e radhës për nga numri i automjeteve të blera është “Pezho”, me 45 vetura të shitura.

Në investigimin për periudhën 2013-2015, çmimi mesatar i veturave zyrtare të blera ka qenë rreth 16 mijë euro, ndërsa në dy vitet e fundit çmimi mesatar i veturave të blera ka qenë rreth 32 mijë euro.

Siç citohet në investigimin e publikuar nga Qendra e Komunikim Civil, vëmendjen më të madhe mori prokurimi i të ashtuquajturave. automjete qeveritare, pra automjetet e zyrtarëve më të lartë në shtet, të cilat prokurohen nga Shërbimi i Çështjeve të Përgjithshme dhe të Përbashkëta të Qeverisë (SOZR). Duke filluar nga viti 2012, theksohet se, SOZR ka bërë blerjen e këtyre automjeteve në të cilat zyrtarët më të lartë shtetërorë udhëtojnë përmes të ashtuquajturve lizing operativë, pra i jep me qira për një periudhë trevjeçare, pas së cilës i kthen dhe prokuron të reja.

“Prokurimi i fundit i tillë është bërë vitin e kaluar, kur janë blerë 45 vetura me çmim të lizingut prej 50,437 eurosh për automjet. Edhe këtë herë janë blerë automjete të markës Shkoda Superb. Për herë të parë që kur Qeveria ka prokuruar automjete të tilla sipas kësaj procedure, çmimi mesatar i një automjeti ka arritur shifrën rekord prej 50,437 eurosh. Sipas informacioneve të Shërbimit të Çështjeve të Përgjithshme dhe të Përbashkëta të qeverisë, 45 Shkoda Superb të marra me qira për tre vjet me çmim 50,437 euro për automjet, janë në përdorim nga zyrtarët më të lartë aktualë dhe ish-funksionarë në vend”, citohet në investigimin e publikuar, duke shtuar se një automjet përdoret nga presidenti i vendit, katër automjete nga ish-presidentët e vendit, tre automjete nga Kuvendi i Maqedonisë së Veriut dhe një automjet përdoret nga Kryetari i Gjykatës Kushtetuese. Qeveria e Maqedonisë së Veriut përdor pesë automjete, ish-kryeministrat Talat Xhaferi dhe Dimitar Kovaçevski përdorin dy automjete, zëvendëskryeministrat dhe ministrat e qeverisë përdorin 22 automjete, shefi i kabinetit të kryeministrit, sekretari i përgjithshëm i qeverisë, zëvendëssekretari i përgjithshëm i qeverisë dhe drejtori i Shërbimit për Çështje të Përgjithshme dhe të Përbashkëta përdorin secili nga një automjet dhe Shërbimi për Çështje të Përgjithshme dhe të Përbashkët përdorin nga tre automjete.

Sipas informacioneve të SHPPP-së, katër veturat për ish-presidentët i përdorin Branko Cërvenkovski, Gjorgje Ivanov, Vilma Trajkovska dhe Stevo Pendarovski.

Tri veturat për Kuvendin, citohet në investigim, përdoren nga kryetari i Kuvendit, Afrim Gashi, ku një automjet i takon atij dhe dy të tjerat për “shoqërimin e tij”.

“Nga pesë automjetet e qeverisë, tre janë për kryeministrin, pra një për të dhe dy për “shoqërimin” e tij dhe dy janë për protokollin e qeverisë. Tri automjetet e SOZR-së, nga ana tjetër, përdoren nga Sektori i Transportit dhe Mirëmbajtjes së Mjeteve Motorike, për “shërbim të delegacioneve dhe ministrive të huaja”, njofton Qendra e Komunikimit Civil.

Investigimi është kryer në bazë të të dhënave nga Sistemi Elektronik i Prokurimit Publik dhe të dhënave të marra nga institucionet shtetërore. Investigimi, sipas Qendrës të Komunikimit Civil, mbulon vetëm prokurimin e automjeteve të pasagjerëve dhe nuk mbulon të ashtuquajturat. automjetet komerciale, gjegjësisht automjetet e mallrave, të punës dhe ato teknike. Gjithashtu, përfshihen vetëm automjetet e reja, jo automjetet e përdorura.

Foto: Printskrin nga investigimi i Qendrës së Komunikimit Civil