Shkup, 19 nëntor 2025 (MIA) - Prokurori Borçe Janev në gjyqin për zjarrin tragjik në diskoteken "Puls" në Koçan, theksoi se sot kërkohet përgjegjësi me emër dhe mbiemër dhe shoqëria duhet të përballet me të vërtetën e dhimbshme dhe të nxjerrë përgjigje legjitime se kush lejoi, kush heshti dhe kush nuk e parandaloi, sepse, siç tha ai, drejtësia nuk po kërkohet si ngushëllim apo hakmarrje, por si pasojë e paligjshmërisë. "Nuk ka rëndësi kush e shkaktoi zjarrin, ka rëndësi kush kishte një kovë me ujë dhe nuk e derdhi", tha Janev, duke theksuar se fatkeqësia nuk është vetëm rezultat i piroteknikës, por i viteve të heshtjes institucionale, lëshimeve dhe mungesës së kontrollit që e shndërruan klubin në një "kurth vdekjeprurës".

“Katastrofa në Koçan nuk ndodhi nga veprimet ose lëshimet e një dore të vetme njerëzore. Nuk ndodhi vetëm si pasojë e aktivizimit të piroteknikës atë natë fatale, më 16 mars 2025. Pamjet që na tronditën të gjithëve dhe bënë xhiron e botës janë vetëm akti përfundimtar dhe fatal i kësaj të keqeje institucionale, të padukshme por reale, shumë të pranishme, e cila doli në dritë atë mbrëmje. Në Koçan, jo vetëm objekti u dogj, por bashkë me të u dogj edhe iluzioni se ata që ishin përgjegjës në sistem janë këtu kur duhet të mbrohen. U dogj edhe besimi se ai që u thirr veproi në kohë për ta parandaluar. Prandaj, për fat të keq, u dogj edhe e ardhmja e të rinjve të pafajshëm që donin vetëm gëzim dhe argëtim në atë mbrëmje fatale. Jetët e tyre u shuan, dhe shpirtrat dhe trupat e të lënduarve vuajtën, jo vetëm për shkak të vorbullës së zjarrtë, por edhe për shkak të vorbullës së papërgjegjshmërisë afatgjatë dhe institucionale”, tha prokurori.

Prokurori theksoi se tragjedia është pasojë e papërgjegjshmërisë afatgjatë institucionale dhe se shoqëria duhet të përballet me të vërtetën për t'u rimëkëmbur.

“Pavarësisht se sa e dhimbshme, e vështirë dhe e dhembshme është. Nëse heshtim dhe e humbasim të vërtetën, nëse nuk përballemi me dimensionin e plotë të kësaj humbjeje të pariparueshme dhe kësaj tragjedie të paparë, nuk do të kemi kurrë forcën si shoqëri për të nisur rrugën drejt rimëkëmbjes”, tha ai.

Siç shtoi ai, Koçani, pavarësisht se sa dhemb, djeg dhe hidhëron në shpirtrat e të gjithëve, bën thirrje dhe kërkon përgjigje legjitime.

Kush lejoi që objekti të funksiononte edhe pse nuk ishte menduar kurrë të kryente aktivitete hotelierike. Kush lejoi hyrjen pa siguruar daljen, kush dinte dhe kishte detyrë të vlerësonte rreziqet, dhe lejoi dhe llogariti fitimet, kush zgjodhi dhe nënshkroi heshtjen në vend të sanksionit dhe burgosjes, kush nuk e perceptoi rrezikun dhe kushtet vdekjeprurëse, tha Janev.

Prokurori theksoi se provat do të tregojnë se klubi “Puls” ishte një kurth vdekjeprurës që nga fillimi.

“Provat që do të paraqiten do të tregojnë pa asnjë dyshim se krimi në këtë ngjarje nuk është dhe nuk mund të jetë vetëm akti kriminal i aktivizimit të piroteknikës, vetë ekzistenca e këtij objekti për kaq shumë vite është gjithashtu një krim. Klubi “Puls” ka qenë gjithmonë një kurth vdekjeprurës sigurie, një fuçi baruti. Farat e kësaj katastrofe të paparë kishin mbirë prej kohësh dhe të gjitha vendimet për të ishin marrë prej kohësh. Provat do të tregojnë se asnjë nga këta të pandehur nuk donte të shikonte dhe të shihte rrezikun që fshihej prej vitesh, por ata duhej, duhej dhe ishin të detyruar ta shihnin dhe ta parandalonin atë”, tha Janev.

Kjo ngjarje, siç shtoi ai, nuk është një aksident apo një rast fati, është një rrjet i tërë dhe një seri dështimesh të lidhura, një zinxhir mbylljeje syri dhe një rrezik i llogaritur, të cilin dikush e pranoi, por, siç tha ai, ata që nuk kishin zgjidhje tjetër paguan për të.

“Populli ynë di të thotë se parandalimi është më i mirë se kurimi. Ky është edhe funksioni i veprimeve parandaluese të sigurisë, por në këtë rast pasojat janë të pariparueshme, sepse askush nuk u përpoq kurrë t'i parandalonte ato”, tha Janev.

I pandehuri Dejan Jovanov, pa asnjë kufizim institucional dhe kontroll për respektimin e rregullave dhe rregulloreve të sigurisë, nuk ishte kurrë i interesuar për rrezikun, dhe siç theksoi prokurori, provat do ta konfirmojnë shumë qartë këtë.

“Dimensioni i veprimeve të ndërmarra dhe shkalla e dështimeve nga ky njeri janë tronditëse dhe të habitshme. Do të jeni në gjendje të shihni dhe dëgjoni se çfarë ishte gati të bënte ky njeri vetëm për hir të fitimit dhe kompensimit material. Sigurohuni që ato do t'ju kujtojnë personazhe negative, antitezën e të gjitha vlerave njerëzore”, tha Janev.

Por ky njeri, theksoi ai, nuk arriti ta përmbyste vetë sistemin, por na tregoi se çfarë lloj sistemi kishim dhe si nuk funksiononte dhe nxori në pah mangësitë e njerëzve që ishin përgjegjës për parandalimin dhe mbrojtjen e sigurisë.

Në rrethin e tij më të ngushtë, siç theksoi Janev, i pandehuri i parë i nënshtroi kumbarin dhe vëllain e tij, madje edhe fëmijën e tij. “Të gjithë të shfrytëzuar për të punuar dhe për të shkelur ligjet sipas planit të tij. Askush nuk i ka dalë kurrë në rrugën këtij njeriu. Pasojat kanë pasur prej kohësh një rrjedhë të rrezikshme dhe kaotike, por plotësisht të parashikueshme”, tha Janev.

Në këtë rast, sipas Prokurorisë, është më se e qartë se detyra ishte e heshtur, prandaj pasoja mbeti vetëm çështje kohe.

Në këtë kontekst, përmes analizës normative, u përcaktua se në pjesën e detyrës për të vepruar në lidhje me rregullat dhe rregulloret e sigurisë, secili prej tyre u thirr drejtpërdrejt në aspektin e vet të veprimit. Pushteti vendor, pra Komuna e Koçanit, Drejtoria për Mbrojtje dhe Shpëtim, Ministria e Punëve të Brendshme, Inspektorati Shtetëror i Tregut dhe Ministria e Ekonomisë. Provat e paraqitura do të tregojnë se midis zyrtarëve në institucionet e mbuluara nga aktakuza, kishte një model të qartë të injorimit të rreziqeve dhe formave të sigurisë që ekzistonin deri në ditën shumë kritike kur ndodhën pasojat”, tha Janev.

Periudha kohore mbi të cilën shtrihen veprimet e inkriminuara të të pandehurve është, siç tha ai, për fat të keq jashtëzakonisht e gjatë, duke theksuar se provat e çuan atë në vitin 2012 si afati kohor fillestar dhe pika zero nga e cila filloi vorbulla e mosveprimit deri në mbrëmjen fatale të 16 marsit 2025.

“Natyra korruptive e licencës së fundit të dhënë ishte motivim i mjaftueshëm dhe një shenjë se rrjedha kronologjike meriton të shqyrtohet në të gjithë gamën e saj, pavarësisht se sa larg shtrihet. Licenca supozohej të ishte kurora e një kontrolli të plotë sigurie. Provat tregojnë se asnjëra prej tyre, e parë veçmas, nuk duhej të ishte lëshuar. Gjatë procedurës, ne do të provojmë se as elementët formalë dhe as ata thelbësorë nuk u përmbushën për t'u dhënë licenca për të kryer aktivitete kabareje. Provat e ofruara tregojnë qartë se kjo është një imitim i veprimeve, ose nëse preferoni, një etiketë administrative pa kontrolle dhe verifikime thelbësore që të pandehurit ishin të detyruar të ndërmerrnin”, deklaroi Janev.

I pandehuri Dejan Jovanov, theksoi prokurori, në tetor të vitit 2012 doli me idenë e shndërrimit të një objekti në pronësi të të pandehurit Grozdan Milkovski, i cili shërbente si depo tekstili, në diskotekë, dhe për këtë qëllim ai punësoi Milka Edrovskën, e cila, siç tha ai, veproi "në mënyrë të rreptë sipas kërkesave dhe dëshirave të tij" dhe përgatiti një projekt dhe raporte në kundërshtim me detyrat e saj, duke krijuar një përshtypje të rreme se objekti mund të shndërrohet në diskotekë dhe të përmbushë standardet e sigurisë dhe mbrojtjes.

“Në momentin kur u bë e qartë se në atë vend po përgatitej të fillonte me punë një diskotekë, kreu i departamentit për zhvillimin e tokës ndërtimore në Komunën e Koçanit dërgoi një kërkesë më 06.11.2012 për të mos lëshuar licencë për diskotekë. Pastaj, për herë të parë dhe të fundit, u aktivizuan kontrollet dhe verifikimet ligjore dhe, vetëm një javë pas inspektimit nga Inspektorati Shtetëror i Tregut, më 13.11.2012, Ministria e Ekonomisë lëshoi një Aktvendim me të cilin refuzoi kërkesën për licencë për kryerjen e aktiviteteve të hotelerisë – kabare me numër 13-8498/2. Ky Aktvendim u përgatit në Ministrinë e Ekonomisë nga i pandehuri Xhevair Kamberi, rolin e të cilit në këtë ngjarje penale juridike do të mund ta shihni deri në licencën e fundit të lëshuar, dhe gjithashtu do të shihni se ai ka marrë ryshfet për lëshimin e disa prej licencave. Aktvendimi u nënshkrua nga Ministri i Ekonomisë, i pandehuri Valon Saraqini”, tha prokurori Janev.

I pandehuri Dejan Jovanov, vetëm për dy javë, bazuar në një kërkesë të re për licencë, hoqi të gjitha pengesat që i qëndronin në rrugë.

“Në vend që këtë herë kontrolli i përmbushjes së kërkesave minimale teknike të kryhej nga ISHP Koçani, të cilët ishin të njohur me situatën reale, kërkesa nga i njëjti inspektor në Koçani i cili dinte se çfarë po ndodhte në vend dhe se objekti nuk i plotësonte kërkesat iu përcoll ISHP Vinicës, ku e pandehura Blashka Eftimova, si inspektore, po atë ditë pas pranimit të saj, vazhdoi me përgatitjen e një raporti mbi inspektimin e kryer më 13.12.2012, në të cilin deklaroi se objekti i plotësonte kërkesat minimale teknike, megjithëse e dinte se asgjë nga ajo që thuhej në raport nuk ishte e saktë. Në momentin kur po përgatitej raporti, përkatësisht në të njëjtën ditë më 13.12.2012, i pandehuri Valon Saraqini si Ministër i Ekonomisë, pa e pranuar raportin nga ministria, nënshkroi licencën e parë për ushtrimin e veprimtarisë hoteliere – kabare”, theksoi Janev.

Diskoteka filloi të funksionojë, tha Janev dhe në Komunën e Koçanit mbretëron heshtje e plotë, megjithëse objekti, për shkak të qëllimit të tij si diskotekë, nuk është lejuar kurrë të ekzistojë aty sepse ishte në kundërshtim si me Ligjin për Ndërtim ashtu edhe me PDU-në e Komunës së Koçanit.

As Kryetari i Komunës së Koçanit, as Inspektori i Ndërtimit nuk reaguan dhe nuk ndërmorën asnjë veprim inspektimi, megjithëse u shkel në mënyrë flagrante plani i detajuar urbanistik i Komunës së Koçanit, i cili për nga natyra e tij rregullon se ku lejohet të ekzistojë një objekt i tillë. Ata nuk ndërmorën asnjë veprim inspektimi dhe mbikëqyrjeje, të cilin në fakt Dejan Jovanov e ndërtoi dhe e modifikoi në objekt nga aspekti i ndërtimit dhe nuk kontaktoi më kurrë Inspektoratin e Tregut dhe Ministrinë e Ekonomisë. Prandaj, themi se në këtë rreth ciklik mosveprimi, jo vetëm që detyra ka heshtur, por edhe ndërgjegjja ka pushuar, theksoi Janev. 

Drejtoria për Mbrojtje dhe Shpëtim që nga fillimi i ngjarjes, deri në momentet kritike të pasojave, prokurori Janev tha se nuk janë ndërmarrë veprime kontrolli dhe mbrojtjeje të sigurisë, duke theksuar se në këtë institucion që nga viti 2012, nuk ka pasur inspektor për mbrojtje dhe shpëtim për zonën e komunës së Koçanit.

Të pandehurit asnjëherë nuk urdhëruan mbikëqyrje dhe kontroll për të kontrolluar se si funksiononte kjo diskotekë, megjithëse, siç theksoi ai, ishte e vetmja diskotekë e mbyllur në Koçan që kishte funksionuar për 13 vjet.

“Që nga ky moment e tutje, provat tregojnë se të gjithë të pandehurit nga institucionet e lartpërmendura ia kanë transferuar përgjegjësinë për veprime parandaluese njëri-tjetrit. Të gjithë prisnin që qytetarët t'u tregonin dhe të raportonin paligjshmëri dhe parregullsi në mënyrë që të mund të vepronin. Një reagim sipas detyrës zyrtare, i cili është një mekanizëm parandalues veçanërisht i fortë dhe themelor për veprim, për fat të keq mbeti vetëm një hamendësim. Dhe kjo është arsyeja pse jemi në këtë gjendje sot”, tha Janev.

Nuk ka rastësi në këtë ngjarje, tha Janev, duke theksuar se ekziston një model penal juridik i mosveprimit i përcaktuar qartë që, për shkak të pasojave të rënda që ndodhën, nuk lejon komente në një kontekst të pavlerë.

Asnjë nga të pandehurit nuk pa bazë për reagim sepse as tjetri para tij nuk e bëri këtë. Nuk do të shihni prova për ndonjë veprim të ndërmarrë nga ndonjëri prej të pandehurve që do t'i kishte dhënë një rrjedhë të ndryshme ngjarjes. Nuk ka asnjë devijim nga format monotone të mosveprimit tashmë të manifestuara dhe të përsëritura afatgjatë. Askush nuk ka shpëtuar nga ky kanal dhe rutinë burokratike e plogësht. Provat do të tregojnë se rrjedha shkakësore e ngjarjes është e pandërprerë, derisa të ndodhë pasoja”, tha Janev.

Të gjithë të pandehurit, theksoi Janev, si zyrtarë vetëm trashëguan dhe pranuan heshtjen si një protokoll zyrtar.

Veprimet kriminale dhe ligjore të krijuara në këtë mënyrë, si rezultat i neglizhencës, tolerimit dhe injorimit të të gjitha kërcënimeve dhe rreziqeve të sigurisë, sipas Prokurorisë, shihet drejtpërdrejt në pasojat që ndodhën më 16 mars të vitit 2025.

“Që nga fillimi e deri në shpërthimin e zjarrit në ndërtesë, nuk kishte sistem funksional dhe të përshtatshëm mbrojtjeje nga zjarri. Nuk ka sektorë zjarri, as rrjet hidranti, as aparate për fikjen e zjarrit, as detektorë, as alarm paralajmërues.. Me fjalë të tjera, me anomali të tilla, nuk ka mbrojtje kundër rrezikut. Për më tepër, dritaret ishin të mbyllura dhe të ndara me llamarina dhe ishin instaluar materiale

të rrezikshme të ndezshme, të cilat ishin jashtëzakonisht toksike për jetën dhe shëndetin e vizitorëve në rast djegieje. Dhe e gjithë kjo në kushte vetëm të një daljeje evakuimi në rast rreziku në diskotekë, ku u mblodhën dhe ishin të pranishëm deri në një mijë njerëz”, tha Janev.

Siguria në të kaluarën dhe deri në ditën e ngjarjes nuk ishte kompromentuar, sepse, siç theksoi Janev, "nuk ka ekzistuar kurrë".

“Në kushte të tilla, Dejan Jovanov dhe Mihajlo Jovanov organizuan shfaqjen e grupit muzikor "DNK" duke biseduar vetë me me këngëtarin e grupit, tashmë të ndjerin Vladimir Bllazhev. Nga provat e paraqitura, do të keni mundësinë të shihni se përdorimi i piroteknikës gjatë shfaqjes së grupit muzikor ishte rënë dakord paraprakisht”, tha Janev.

Në mbrëmjen kritike, klubi gjoja ishte "i siguruar" rregullisht nga të pandehurit, të angazhuar në sigurinë fizike të pronës dhe njerëzve, tha Janev, por roli i tyre pa vlerësim të duhur dhe rrezik të sigurisë mundësuan hyrjen e pakontrolluar të të pranishëmve, që në mbrëmjen kritike arriti mbi 600 vetë.

Fëmijëve u lejua gjithashtu të hynin dhe të ishin të pranishëm në objekt pas mesnatës, nuk kishte identifikim dhe kontroll të detyrueshëm për hyrjen e mjeteve të paligjshme dhe të rrezikshme për jetën e të pranishmëve, gjë që bëri të mundur që piroteknika të aktivizohej nga i ndjeri Martin Atanasovski për nevojat e shfaqjes skenike muzikore të grupit “DNK”. E gjithë kjo nga personat që kryenin sigurimin fizik të personit juridik të akuzuar - Rubikon si kompani për sigurimin e pronës dhe personave, pa ndërmarrë masa dhe aktivitete që synojnë zbulimin e fenomeneve dhe veprimeve të dëmshme që kërcënojnë integritetin trupor dhe pronën që sigurohet”, deklaroi Janev.

Dimensioni i kësaj tragjedie dhe pse pasojat ishin kaq shkatërruese, sipas Prokurorisë, pasqyrohen në disa faktorë kyç të pranishëm që nga vetë hapja e diskotekës.

“Materialet ndërtimore të instaluara nga i akuzuari Dejan Jovanov vetë, pa një kontroll sigurie të rëndësisë së tyre dhe çfarë mund të shkaktojnë, do të dëshmohen të jenë shkaku kryesor i vdekjes. Sfungjeri që mbulonte strukturën e tavanit në diskotekë që nga hapja e saj në vitin 2012 kishte emetime gazrash jashtëzakonisht të rrezikshme dhe toksike si rezultat i djegies. Nuk kishte dalje të mjaftueshme, jo të gjithë mund të dilnin nga ndërtesa dhe të shpëtonin, të gjitha që mbetën ishin jetë të reja, flakë dhe shpresë e humbur”, theksoi Janev.

Për këto arsye, theksoi Janev, ne pretendojmë se e keqja nuk mund të shterohet dhe të futet nën kategorinë ligjore të një krimi tjetër, por më tepër krimit të krimeve të rënda kundër sigurisë së përgjithshme të njerëzve dhe pronës.

“Për të shmangur çdo konfuzion, asnjëri prej këtyre të pandehurve nuk akuzohet për qëndrim të qëllimshëm ndaj pasojës që rezulton. Në formën shumë të kualifikuar të parashikuar në nenin 292, paragrafi 2 i Kodit Penal, përgjegjësia për një pasojë më të rëndë përfshihet kur autori ka vepruar ndaj saj nga pakujdesia. Megjithatë, në pjesën e veprimeve të tyre të kryerjes ose mosveprimit që çuan në pasojën e dëmshme të humbjes së jetëve njerëzore, nuk kemi dyshime se ata e kanë kryer krimin me një formë faji - qëllim të mundshëm, sepse të gjithë ata ishin të detyruar të vepronin sipas rregullave dhe

normave imperative të sigurisë në pjesën e autorizimeve dhe detyrave të tyre ligjore”, deklaroi Janev. Si shtet, Janev theksoi se kemi ekzistuar për 80 vjet me një sistem të ndërtuar ligjor, dhe si shoqëri demokratike për më shumë se 30 vjet jemi përpjekur vazhdimisht dhe presim ta përmirësojmë atë në standarde më të larta dhe për këtë arsye, sot "me përulësinë më të madhe ndaj jetëve të humbura dhe atyre që vuajtën rëndë, familjeve dhe të dashurve të tyre, jemi këtu në këtë procedurë për të kërkuar përgjegjësi".

“Nëse ky objekt do të përmbushte standardet, nëse dyert do të ishin të mjaftueshme dhe të kalueshme, nëse tavani dhe muret nuk do të ishin të veshura me helm që vret më shpejt se flaka, nëse do të kishte ventilim funksional, nëse do të kishte një sistem zjarrfikës, nëse do të kishte kontroll, mbikëqyrje dhe sanksionim në kohë, vetë zjarri do të mbahej mend si një incident i rrezikshëm, por jo si një varr masiv. Prandaj, sot kërkojmë përgjegjësi me emër dhe mbiemër. Kërkojmë drejtësi, por jo për hir të rehatisë dhe hakmarrjes. Kërkojmë drejtësi si pasojë e paligjshmërisë”, deklaroi Janev.

Më parë, në seancën e sotme dëgjimore për rastin e zjarrit në klubin e natës “Puls”, mbrojtja e të pandehurve kërkoi shtyrjen e procedurës. Arsyeja ishte bashkimi i çështjes me procedurat kundër pronarit të agjencisë Rubicon, e cila siguronte sigurinë për diskotekë, si dhe paraqitja e një aktakuze të vetme të integruar. Avokatët theksuan se u duhej kohë për t'u njohur me listën e reduktuar të provave dhe kundërshtuan rregullsinë e materialit provues, duke kërkuar që ai të paraqitej në formë identike në letër dhe në formë elektronike.

Pas kësaj, Gjykata vendosi të pranojë propozimin e prokurorisë për të paraqitur një aktakuzë të integruar dhe një listë provash, në përputhje me vendimin për bashkimin e procedurave.

Gjyqi po zhvillohet nën masa të përforcuara sigurie. Përveç të së pandehurve, në sallën e gjyqit ishin të pranoshëm edhe të afërm të viktimave të tragjedisë që ndodhi më 16 mars, përfaqësues të prokurorisë, mbrojtjes dhe gazetarë.

Tetë muaj pas aksidentit, 38 të pandehur u ulën në bankën e të akuzuarve, nga të cilët 35 ishin individë dhe tre ishin persona juridikë. Midis tyre janë pronarë baresh, menaxherë, inspektorë, ish-kryetarë bashkie, anëtarë të sigurisë dhe nëpunës civilë.

Më 16 mars 2025, gjatë një shfaqjeje nga grupi "DNK" në diskotekën "Puls" në Koçan, shpërtheu një zjarr në të cilin vdiqën 63 persona dhe u plagosën mbi 200. Kishte më shumë njerëz se numri i lejuar në objekt, përfshirë të mitur, dhe u aktivizuan pajisje piroteknike pa leje. Objekti funksionoi ilegalisht për më shumë se një dekadë, pa kushte minimale teknike, me rindërtime pa leje dhe pa një sistem mbrojtjeje nga zjarri. ls/

Foto: MIA