Shkup, 25 qershor 2024 (MIA) - Qeveria qendrore është korruptuesja më e madhe biznesit. Zakonisht përpiqet ta korruptojë në mënyrë indirekte dhe kryesisht i kërkon para, përqindje tenderash, punësim apo promovim të dikujt, donacion për një parti politike, dhurata apo favore. Shumica e kompanive nuk e raportojnë atë, disa besojnë se do të dështojnë dhe disa nuk besojnë se do të ketë ndonjë efekt. Këtë e tregon anketa e kryer nga Oda ekonomike në mars të këtij viti, i cili i referohet vitit 2023.

Sipas të dhënave, pesë kompanive u janë kërkuar më shumë se 100.000 euro, kurse të tjerave u janë kërkuar edhe para, 1.000 - 10.000 euro. Megjithatë, disave që morën pjesë në tender, iu kërkua 6-10 për qind e shumës së tenderit.

Gjithsej 61 për qind e kompanive u përballën me korrupsion dy deri në pesë herë gjatë vitit, ndërsa më shumë se 20 për qind një herë. Në të njëjtën kohë, asnjë kërkesë korruptive nuk është raportuar në procedurën e Prokurorisë Publike apo kur dikush ka kryer auditim, në raste të tilla nuk ka pasur ofertë për ryshfet.

Nga ata që nuk pranuan një kërkesë korruptive, 48 për qind thanë se kishte pasoja mbi biznesin. Kjo më së shumti u shpreh përmes zgjatjes së aktiviteteve të tyre.

Sipas anketës, 30 për qind e kompanive besojnë se do të dështojnë nëse nuk pranojnë ryshfet, 35 për qind thonë se pranimi i tij do t'i ndihmonte, por edhe se nuk do të dështojnë nëse nuk pranojnë, ndërsa 30 për qind vlerësojnë se nuk ka rëndësi nëse pranojnë ryshfet apo jo.

"Shumica e kompanive mendojnë se sistemi gjyqësor është joefektiv, se ka individë në qeveri që duan të pasurohen shpejt, se ka një krizë morale në shoqëri dhe se ligjet nuk zbatohen. Gjithsej 42 përgjigje nga kompanitë ishin se nuk ka mbrojtje efektive për ata që raportojnë ryshfet, dhe 23 përgjigje thanë se pagat e zyrtarëve të sektorit publik janë të ulëta, që sipas sektorit privat është një nga arsyet pse ka është korrupsion", theksoi Jovanovski.

Për 83.3 për qind të kompanive, korrupsioni është një nga problemet më të mëdha në vend që duhet zgjidhur menjëherë, kurse 96 për qind besojnë se mund të ketë sukses në luftën kundër korrupsionit.

Ai paralajmëroi se Oda ekonomike në 12 muajt e ardhshëm, në kuadër të projektit “Qytetarët kundër korrupsionit”, do të nënshkruajë memorandum bashkëpunimi me Komisionin Anti-korrupsion, do të zhvillojë trajnime dhe seminare për kompanitë dhe do të hartojë një kod të sjellje etike.

Anketa është realizuar në muajin mars, në mënyrë elektronike dhe i referohet vitit 2023. Janë përgjigjur 138 kompani, nga të cilat 75 plotësisht, në të gjitha pyetjet. Selitë e kompanive që janë përgjigjur janë në 25 komuna në të gjithë vendin, kryesisht urbane dhe punojnë në 48 aktivitete. Dy të tretat janë të fokusuar në tregun e brendshëm, një e treta janë eksportues, por janë përfshirë edhe kompanitë që nuk janë anëtare të Odës. ls/

Foto/video: MIA