Shkup, 15 shkurt 2024 (MIA) - Jemi të detyruar të bëjmë gjithçka që qytetarët të kenë energji elektrike dhe ngrohje dhe të bëjmë gjithçka që çmimet të jenë të qëndrueshme dhe faturat të ulura. Prandaj, të gjitha projektet strategjike energjetike që do të sigurojnë shpërndarjen e sigurt të energjensave dhe faturat më të ulëta duhet të vihen në një rrugë të shpejtë për të filluar realizimin", shprehet drejtori i Agjencisë së Energjetikës Dario Nikollovski në intervistë për MIA-n.

Në intervistë, Nikollovski foli edhe për zbatimin e masave të efikasitetit energjetik (EE) dhe shkallën e shfrytëzimit të burimeve të ripërtërishme të energjisë BRE.

Në vazhdim e japim intervistën në tërësi:

Zotëri Nikollovski në rend dite të seancës së 140-të të Kuvendit janë vendosur Propozim-ligji për realizimin e projektit strategjik investues “Mitilineos”, impianti i kogjenerimit Shkup, në procedurë të shkurtuar, Propozim-ligji për zbatimin e Projektit strategjik investues “Parku solar Stipion” dhe Marrëveshja për projektin strategjik investues “Parku solar Stipion”, në procedurë të shkurtuar, Propozim-ligji për realizimin e projektit strategjike investues AIM GREEN TECH, në procedurë të shkurtuar dhe Propozim-ligji për zbatimin e projektit strategjik investues termocentrali diellor - Pehçevë, në procedurë të shkurtuar. Sipas mendimit Tuaj, a është e përshtatshme të miratohen në procedurë të shkurtuar katër ligje për projektet e investimeve strategjike në fushën e energjetikës me një vlerë totale prej 786 milionë euro gjatë kohës së qeverisjes teknike dhe menjëherë para shpërbërjes së Kuvendit për shkak të mbajtjes së zgjedhjeve presidenciale dhe parlamentare?

- Të gjitha projektet strategjike energjetike që do të sigurojnë shpërndarjen e sigurt të energjenseve dhe faturat më të ulëta duhet të vihen në rrugë të shpejtë që zbatimi të fillojë, pa dyshim veçanërisht kur ka përfitim për qytetarët - nuk kam asnjë dilemë. Fakti është se procedurat parlamentare lejojnë debat, i cili, për fat të keq, në periudhën parazgjedhore abuzohet me një narrativë parazgjedhore në vend të një diskutimi të argumentuar. Energjia nuk njeh politikë, vetëm strategji. Nuk thuhet kot siguri energjetike. Më vjen shumë keq që jetojmë në një kohë në të cilën në vend që opozita të kapërcejë vetveten dhe të tregojë një qasje konstruktive shtetërore ndaj diskutimit, e këtu ai nuk ka pse të lavdërojë që në kohë krize energjetike çmimet mbetën të qëndrueshme, faturat u subvencionuan deri në 90 për qind dhe u sigurua një tarifë e lirë ditore, por të paktën jo për t'u shpërndarë me patriotizëm të rremë nacionalist, por me një diskutim strategjik vizionar. E shihni, nuk do të doja të vulgarizoja – është për të ardhur keq që në asnjë procedurë nuk hyri Kopshti i parajsës i EMV-së, në mënyrë që kjo qasje e opozitës ndaj projekteve të tyre energjetike ose ndaj projekteve si Shkupi 2014 të mund të diskutohej publikisht.

A do të rrezikojë ose përmirësojë vota e tyre e mundshme pavarësinë energjetike të vendit, sepse Shoqata e Inxhinierëve të Republikës së Maqedonisë (INRM) dorëzoi një letër dhe i dërgoi një mesazh elektronik secilit deputet në Kuvend individualisht, duke u kërkuar atyre që të mos mbështesin katër projektligjet, siç thonë ata, të dëmshme për zbatimin e projekteve strategjike të investimeve energjetike sepse ato shkelin sovranitetin energjetik të shtetit?

- Po flasim për shoqatën e Fejsbukut ku shpërndahen postimet nga opozita? Shiko, e vetmja mënyrë për të luftuar dezinformatat janë informacionet. Fakte, të verifikuara nga kush vijnë dhe si interpretohen. Duket qartë se nuk janë zgjedhur mjete. Interesante janë këto opinionet e ekspertëve që sinqerisht më ngjajnë me një rrëfim të shkëlqyeshëm të takimit parazgjedhor, kështu që përdoret kolonizimi, okupimi, skllavëria. Disa prej tyre para çdo vendimi për çmimin e energjisë elektrike ose ngrohjes janë me parashikime apokaliptike, kështu që ndot të gjithë publikun se do të ketë një rritje të çmimeve prej 70 për qind, se do të ketë kufizime, dhe më pas vendimet nga KRRE-ja, reduktimi, tarifa e lirë ditore, kështu që ata do të thonë një diktat. Sigurisht, çfarëdo që të bësh për këtë grup në Fejsbuk nuk bën. Por politika energjetike nuk është politikë e Fejsbukut. Ne u detyrohemi pensionistëve, brezave të ardhshëm, dhe të gjithë qytetarëve të këtij shtetii në përgjithësi për të siguruar që ata të kenë energji elektrike dhe ngrohje në çdo kohë me çmime më të ulëta. Arma kryesore me të cilën zhvillohet “lufta” sot janë energjensat. Dimrin e kaluar, në të gjithë botën, e gjithë Evropa u ngrit në këmbë, filloi një ofensivë e koordinuar për të mbrojtur amvisëritë. Kufizimet ishin një opsion realist për disa vende, por jo për Maqedoninë sepse bëmë një ofensivë. Ne angazhuam të gjitha kapacitetet: “TEC Negotino”, i cili u mbajt në rezervë të ftohtë pas 13 vjetësh, u lirua, blloqet mbi 40 vjeç në REK Manastir treguan pse janë shtylla kurrizore e sovranitetit energjetik dhe na shpëtoi, gjatë krizës energjetike, edhe kompania private “TE-TO” u urdhërua të punonte me çmime më të ulëta se çmimet e aksioneve, për të mbrojtur interesin publik. Dhe për çfarë po flasim sot? Me çfarë po luftojmë? A duhet t'u lihen qytetarëve vetëm këto objekte të vjetra dhe të përballen me frikën e energjisë elektrike dhe ngrohjes gjatë krizës së radhës? Pra, si mund t'ju them se kjo është një luftë alibi patriotike e disa prej ekspertëve që kanë shërbyer në disa zyra, kështu që meqenëse mandatet e tyre nuk janë vazhduar, ata janë shumë të brengosur. Çfarë bënë ata gjatë kohës që ishin në post? Në njëfarë mënyre ata kontribuan diçka të ndërtohet, çfarë bënë për qytetarët? Mbaj mend se te një pjesë e tyre në kohën e tyre i gjithë vendi ishte pa energji elektrike. Për të konkluduar: në këto dy vjet kemi rreth 600 megavat të kapacitetit të instaluar të energjisë nga burimet e ripërtërishme, krahasuar me rreth 150 megavat më parë. Ne jemi të detyruar të sigurohemi që qytetarët të kenë energji elektrike dhe ngrohje dhe të bëjmë gjithçka që çmimet të jenë të qëndrueshme dhe faturat të ulen.

Sa larg është vendi në zbatimin e masave të efikasitetit energjetik dhe në shkallën e shfrytëzimit të burimeve të ripërtërishme të energjisë që janë pjesë e angazhimeve të marra nga Bashkësia Energjetike?

- Qeveria për vetëm tre vjet, gjatë krizës energjetike Kovid, ka realizuar mbi 40% të objektivit që duhet të arrijmë deri në vitin 2040 në përputhje me Strategjinë energjetike 2019-2040. Kjo konfirmon dallimin tonë si popull - kur është më e vështirë, ne japim rezultatet më të mira.

Sa larg është vendi në zbatimin e masave të efikasitetit energjetik dhe në shkallën e shfrytëzimit të burimeve të ripërtërishme të energjisë që janë pjesë e angazhimeve të marra nga Bashkësia Energjetike?

- Qeveria për vetëm tre vjet, gjatë krizës energjetike Kovid, ka realizuar mbi 40% të objektivit që duhet të arrijmë deri në vitin 2040 në përputhje me Strategjinë energjetike 2019-2040. Kjo konfirmon dallimin tonë si popull - kur është më e vështirë, ne japim rezultatet më të mira.

Edhe nëse i ripërkufizojmë këto përqindje në dobi të qytetarëve, atëherë mund të themi se me kapacitetet e reja energjetike me kapacitetin e instaluar që është në funksion në më pak se dy vjet mund të furnizojë rreth 170 mijë amvisëri. Energjia elektrike nga burimet e ripërtërishme të energjisë.

Nuk ishte kot që ne u quajtëm yll në tranzicionin energjetik. Nuk është çështje e retorikës politike, por e qëllimeve të realizuara nga strategjia. Trajektorja e tranzicionit energjetik - në vend të energjisë elektrike nga thëngjilli, energjia elektrike nga Dielli. Ne identifikohemi me Diellin, i cili është edhe simboli ynë shtetëror. Sot ne jemi flamurtarët e tranzicionit energjetik. Dielli është bartësi i sovranitetit energjetik shtetëror. Rezultati është : çmime të qëndrueshme, tarifë e lirë ditore

Gjatë vitit të kaluar, a keni përgatitur ndonjë propozim për ndryshime dhe plotësime të akteve ligjoree dhe nënligjore, rregullore dhe standarde teknike dhe sa kontrolle energjetike keni zbatuar?

- Viti i kaluar ishte i rëndësishëm për ne si institucion sepse u miratua Ligji për ndryshimin dhe plotësimin e AERMV-së (Agjencia e Energjetikës e Republikës së Maqedonisë së Veriut), i cili na solli në përputhje me praktikën evropiane dhe na dha bazën për të vepruar në mënyrë të përqendruar nga pikëpamja e legjislacionit dhe rrjedhimisht me aktivitetet.

Si zbatohen planet kombëtare të veprimit për efikasitetin energjetik dhe sa mendime keni dhënë për programet komunale për efikasitet energjetik në vitin 2023?

- Komunat janë anemike kur bëhet fjalë për efikasitetin energjetik. Kryetarët e komunave duhet të forcojnë kapacitetet në këtë segment sepse efikasiteti energjetik është rruga e vetme drejt zgjidhjes - faturat më të ulëta të energjisë elektrike. Vitin e kaluar, vetëm pesë komuna dorëzuan propozim programe për EE në vetëqeverisjet lokale, dhe u lëshuan për të gjitha mendimet pozitive ndaj programeve. Edhe atë për komunat si vijon: Ilinden, Gazi Babë, Manastir, Demir Kapi, Shën Nikollë.

Sa njerëz në vitin 2023 janë trajnuar si kontrollorë energjetikë dhe nga cilat institucione janë trajnuar?

- Autorizimet për kontrollorët energjetikë janë nën kompentencën e Ministrisë së Ekonomisë. Agjencia e Energjetikës lëshon vendim për përzgjedhjen e subjekteve juridike për ushtrimin e trajnimeve për efikasitet energjetik për kontrollorët dhe trajnime për përmirësimin e efikasitetit energjetik. Në anën e Ministrisë së Ekonomisë, e cila është përgjegjëse për lëshimin e autorizimeve për kontrollorët energjetikë, ekziston një listë me gjithsej 145 persona të autorizuar fizikë - kontrollorë energjetikë. Derisa, nga ana tjetër, janë gjithsej 53 licenca të lëshuara për subjektet juridike.

Valentin Jankovski

Foto: Darko Popov