Shkup, 20 shtator 2023 (MIA) - Rikthimi i inflacionit në nivele historikisht të ulëta mbetet një prioritet për bankat qendrore. Me kombinimin e duhur të politikave, ekonomitë e Ballkanit Perëndimor mund të sigurojnë inflacion të ulët dhe përshpejtim afatgjatë të konvergjencës së rajonit drejt BE-së. Për të përballuar inflacionin, duhet ruajtur pozicioni i qëndrueshëm monetar, me mbështetjen e politikës fiskale. Stabiliteti financiar është gjithashtu i rëndësishëm për stabilitetin e çmimeve dhe për këtë arsye është i nevojshëm forcimi i mëtejshëm i tij. Për të përshpejtuar rritjen, janë thelbësore politikat strukturore, të cilat duhet të përmirësojnë klimën e investimeve duke forcuar qeverisjen e institucioneve dhe ligjit, investimet në kapitalin njerëzor dhe përballjen me ndryshimet klimatike.

Këto janë mesazhet nga hapja e Konferencës së 9-të Ndërkombëtare Hulumtuese që po mbahet sot në Shkup, e organizuar nga Bankës Popullore dhe Komiteti për Transformim të Breton Vuds, i cili mbahet sot në Shkup.

Siç theksoi guvernatorja Anita Angelovska-Bezhoska, një nga sfidat kryesore mbetet inflacioni, i cili edhe pse ngadalësohet, megjithatë mbahet ende mbi nivelin e synuar, i cili pritet në 90 për qind të ekonomive edhe në vitin e ardhshëm. Prej aty, tha ajo, prioritet i bankave qendrore është kryerja e një politike të kujdesshme monetare me synimin për të ulur presionet inflacioniste në baza të përhershme.

"Një politikë e shtrënguar monetare mund të ndikojë negativisht në rimëkëmbjen e ekonomive, por edhe të krijojë rreziqe për sistemin financiar, siç ndodhi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Këto zhvillime në sistemin bankar amerikan nuk u mbartën në Evropë. Sistemet bankare në Rajonin e Evropës Qendrore, Lindore dhe Juglindore (EQLJL), përfshirë Rajonin e Ballkanit Perëndimor, po e përballojnë mirë krizën deri më tani. Sipas të dhënave të fundit, norma e mjaftueshmërisë së kapitalit në rajon është mesatarisht 20 për qind, ndërsa norma e likuiditetit është afër 27 për qind. Cilësia e portofolit kreditor mbetet solide, me kredi jofunksionale mesatarisht nën katër për qind, pra më të ulëta se nivelet para pandemisë", theksoi Angelovska-Bezhoska në fjalimin e saj.

Megjithatë, shtoi ajo, është e nevojshme të forcohet më tej elasticiteti i sistemeve bankare, gjë që do të lejojë më shumë hapësirë ​​për reagimin e politikës monetare pa efekte negative në stabilitetin financiar.

Sipas presidentit të Republikës së Maqedonisë së Veriut, Stevo Pendarovski, Banka Popullore me politikat e saj ka kontribuar në ruajtjen e stabilitetit makroekonomik të vendit.

"Si rezultat i rreziqeve gjeopolitike dhe gjeoekonomike, janë të nevojshme reforma në segmentet jetike shtetërore kyçe për zhvillimin ekonomik", theksoi presidenti Pendarovski, duke theksuar se dalja e kapitalit njerëzor, veçanërisht kuadrove të reja dhe profesionale, është problemi më i madh me të cilin ballafaqohet rajoni. Në kushtet e një mjedisi të jashtëm të paqëndrueshëm dhe presioneve gjithnjë e më të larta të çmimeve, veçanërisht për shkak të luftës në Ukrainë, Banka jonë Popullore, duke ndjekur shembullin e Bankës Qendrore Evropiane, filloi të rregullojë politikën e saj monetare. Gjithashtu, është fakt se politika monetare korrekte ka kontribuar në ruajtjen e stabilitetit makroekonomik të vendit dhe në frenimin pjesërisht të inflacionit në rritje", theksoi presidenti në fjalën e tij. Reformat janë të nevojshme në segmente jetike që janë kyçe për zhvillimin ekonomik, si investimet, produktiviteti i punës, përshtatja e arsimit me kërkesat e tregut të punës dhe krijimi i vendeve të punës cilësore. Besoj se këtë mund ta arrijmë më së miri përmes reformave të forcuara dhe integrimit të përshpejtuar në BE", tha Pendarovski.

Drejtori i Departamentit të Evropës të FMN-së, Alfred Kamer, theksoi rëndësinë e politikave për përshpejtimin e rritjes ekonomike në rajon, si dhe për tejkalimin e krizës së inflacionit.

"Nëse më duhet t'ju përcjell një mesazh kyç, është se politikat kanë rëndësi. Me zgjedhjen e duhur të politikave të ndryshme, ekonomitë e Ballkanit Perëndimor mund të sigurojnë inflacion të ulët dhe një trajektore të rritjes afatgjatë të rritjes, vuri në dukje Kamer, duke theksuar rëndësinë e reformave strukturore për të përmirësuar potencialin ekonomik të Rajonit.

Drejtori ekzekutiv i Komitetit të Transformimit të Breton Vuds, Mark Uzan, theksoi se jemi dëshmitarë të shumë ndryshimeve strukturore për sa i përket ofertës së fuqisë punëtore, kthimit të prodhimit nga kompanitë shumëkombëshe në vendin e tyre, tregtisë së re globale, tensioneve gjeopolitike dhe "gjelbërimit" të ekonomisë globale, e cila do të jetë e rëndësishme edhe në periudhën e ardhshme.

Uzan theksoi se kjo ngre pyetjen nëse po shkojmë drejt "normales" së re makroekonomike, ku kushtet e shtrënguara financiare do të vazhdojnë për një periudhë më të gjatë.

Paneli i parë i Konferencës iu kushtua politikave makroekonomike të së ardhmes, në të cilën u diskutua nga ekonomisti kryesor i Bankës Botërore për Evropën dhe Azinë Qendrore, Ivajlo Izvorski, i cili ishte edhe moderator i panelit, guvernatorët e bankave qendrore të Sllovenisë dhe Kroacia, Boshtjan Vasle dhe Boris Vujçiq, anëtari i Bordit të Bankës Qendrore të Zvicrës, Petra Gerlah dhe zëvendësguvernatori i Bankës Qendrore të Belgjikës, Stiven Vanaker. Diskutimi i panelit vuri në dukje se megjithëse inflacioni ka qenë në rënie që nga fundi i vitit 2022, në shumë vende ai është mbi objektivat e bankës qendrore. Rritja e çmimeve të naftës ka ngadalësuar dezinflacionin dhe është shkak për shqetësim. Kur kërcënohet stabiliteti i çmimeve, është e rëndësishme që politika monetare të reagojë shpejt dhe me vendosmëri, për të ruajtur të njëjtat pritshmëri inflacioniste dhe për të parandaluar vazhdimësinë e inflacionit. Gjithashtu u theksua se sistemi financiar në BE e ka përballuar mirë deri tani tensionin monetar, por edhe se autoritetet duhet të jenë vigjilente dhe të monitorojnë rreziqet. sa/

foto: Banka Popullore e Republikës së Maqedonisë së Veriut