Shkup, 2 qershor 2025 (MIA) - Në një shoqëri moderne dhe transparente, statistikat janë pasqyrë e realitetit. Është busulla që na tregon se ku jemi dhe ku po shkojmë. Statistikat mundësojnë përfshirjen civile, llogaridhënien publike dhe dialogun social. Pa të dhëna cilësore dhe të pavarura - nuk ka demokraci cilësore, thanë ata që morën fjalën sot gjatë Akademisë Ceremoniale me rastin e 80-vjetorit të themelimit të Entit Shtetëror të Statistikës, si dhe 25 viteve të mbledhjes së të dhënave të ndara sipas gjinisë në vend, e cila u mbajt në Shkup.

Drejtori i Entit Shtetëror të Statistikës, Dejan Stankov, në fjalimin e tij tha se në tetë dekadat e fundit, statistikat zyrtare nuk kanë qenë vetëm një mjet i administratës shtetërore. Ato janë bërë dëshmi e historisë sonë, rritjes ekonomike, ndryshimeve demografike, trendeve shoqërore dhe çdo përpjekjeje për të ndërtuar një të nesërme më të mirë. “Dëshmitë e themeluesve të Statistikës zyrtare na treguan për përkushtimin e pakursyer në krijimin e programeve të para statistikore, zgjidhjeve metodologjike dhe mbledhjes së të dhënave që i shërbyen shtetit në marrjen e vendimeve të mençura dhe të përgjegjshme. Në vitin 1951, filloi një kapitull i ri. U krijua Zyra e Statistikës dhe në vitin 1961 u miratua Ligji i parë për Statistikën. Një bazë ligjore që siguroi stabilitet dhe drejtim për zhvillimin e ardhshëm”, tha Stankov.

Siç shtoi ai, me fitimin e pavarësisë shtetërore në vitin 1991, Zyra mori një rol të spikatur, për të qenë bartësi i vetëm dhe zyrtar i statistikave shtetërore dhe që nga viti 1997 me Ligjin për Statistikën Shtetërore është edhe koordinatori i sistemit kombëtar statistikor.

“Nga të dhënat e mbledhura manualisht në platformat moderne digjitale. Nga regjistrat vjetorë statistikorë në formë letre, në bazat e të dhënave të hapura, të aksesueshme për të gjithë qytetarët. Rruga që ka ndjekur Statistikat zyrtare është vërtet mbresëlënëse. Sot, kur shikojmë prapa në tetë dekada të mbushura me punë të përkushtuar, mund të themi me krenari - Statistikat zyrtare janë themeli i besimit publik dhe nxitësi i politikave të zhvillimit”, tha Stankov.

Ai nënvizoi se me mbi 300 anketa statistikore, me të dhëna të verifikuara, të aksesueshme, të besueshme dhe të bazuara shkencërisht, Instituti dokumenton sfidat dhe ndryshimet që formësojnë vendin tonë.

Ai theksoi se sot institucioni po përballet me mungesë të stafit profesional dhe përdorim të pamjaftueshëm të mjeteve digjitale për mbledhjen e informacionit, por vuri në dukje se në periudhën e ardhshme do t'i përkushtohen një riorganizimi të plotë institucional, me qëllim realizimin e prioriteteve tona strategjike.

Kryeministri Hristijan Mickoski, në fjalimin e tij në këtë event, theksoi se statistikat maqedonase janë kryesisht të përafruara me praktikën statistikore evropiane dhe standardet ndërkombëtare.

“Këto 80 vjet nuk janë vetëm histori - ato janë një traditë profesionalizmi, besueshmërie dhe shërbimi publik, të cilat përfaqësojnë themelin e zhvillimit demokratik dhe institucional të vendit tonë. Në një shoqëri moderne dhe transparente, statistikat janë një pasqyrë e realitetit. Është një mjet për analizë, një bazë për planifikim dhe një udhërrëfyes për krijimin e politikave publike efektive dhe të përgjegjshme. Përmes të dhënave të sakta, të besueshme

dhe në kohë, institucionet mund të marrin vendime që u përgjigjen nevojave reale të qytetarëve”, tha Mickoski.

Siç theksoi ai, të dhënat e prodhuara nga Enti Shtetëror i Statistikave janë zyrtare, me cilësi të lartë dhe të krahasueshme ndërkombëtarisht - gjë që e dallon këtë institucion si një burim kyç informacioni në vend.

“Përmes miratimit të Strategjisë Kombëtare për Zhvillimin e Sistemit Statistikor, përmes stabilitetit financiar, investimeve në infrastrukturën e IT-së, burimeve njerëzore, si dhe përmes bashkëpunimit me institucionet evropiane, po krijojmë kushte që Enti Shtetëror i Statistikave të mbetet i pavarur, bashkëkohor dhe profesional”, shpjegoi Mickoski.

Ai shtoi se ky institucion është gjithashtu me rëndësi të veçantë në procesin e negociatave me Bashkimin Evropian, ku statistikat janë çelësi për matjen e progresit dhe vlerësimin e proceseve të reformave.

“Puna juaj mund të mos jetë gjithmonë në fokusin e publikut, por është e pazëvendësueshme. Falë përkushtimit, saktësisë metodologjike dhe përgjegjësisë institucionale, vendi ynë ka statistika që respektohen në vend dhe njihen jashtë vendit. Sfidat përpara janë të reja - digjitalizimi, inteligjenca artificiale, burimet e reja të të dhënave. Por jam i sigurt se me njohuritë, kapacitetin dhe mbështetjen që keni, Enti Shtetëror i Statistikave do të vazhdojë të jetë një shtyllë e së vërtetës, objektivitetit dhe progresit”, shtoi Mickoski.

Koordinatorja aktuale e Kombeve të Bashkuara, Rita Kolumbia nënvizoi se punonjësit e Statistikës kanë një rol jetësor në shoqëri.

“Angazhimi juaj për t'u bërë liderë në avancimin e Statistikës në përputhje me zhvillimin e komunitetit nuk ka kaluar pa u vënë re. Sot ne festojmë secilin prej jush dhe shprehim mirënjohjen tonë për punën e jashtëzakonshme që bëni, e cila kontribuon në zhvillimin e vendit. Ju luani një rol jetësor dhe i ofroni Qeverisë dhe të gjitha palëve të interesuara mjetet e nevojshme për planifikim të bazuar në prova. Monitorimi dhe vlerësimi objektiv i të dhënave që mblidhni janë thelbësore për të siguruar transparencën, marrjen e vendimeve transparente, llogaridhënien dhe optimizimin e burimeve”, tha Kolumbia.

Drejtori i Departamentit të Bashkëpunimit në Delegacionin e Bashkimit Evropian, Stefan Hudolin, në fjalimin e tij theksoi se për Maqedoninë e Veriut, statistikat e besueshme, në kohë dhe cilësore janë thelbësore në rrugën drejt BE-së.

“Statistikat janë shumë më tepër sesa thjesht numra. Është gjuha e vendimmarrjes së informuar, mënyra se si i kuptojmë nevojat e shoqërisë, potencialin ekonomik dhe sfidat që duhet të kapërcehen. Përputhja me legjislacionin evropian është një ndërmarrje e rëndësishme, e cila është e nevojshme për të harmonizuar standardet dhe praktikat në fusha të ndryshme, me statistikat si një komponent kritik, shtoi Kolumbia.

Foto: MIA