Bruksel, 19 shtator 2025 (MIA) – Komiteti Ekonomik dhe Social Evropian (EESC) është institucioni i parë i BE-së që përfshin anëtarë nga të gjitha vendet kandidate për anëtarësim nga Ballkani Perëndimor në punën e tij të përditshme, por edhe nga Moldavia, Ukraina, Gjeorgjia, si dhe Turqia, thotë kryetari i Komitetit Ekonomik dhe Social Evropian (EESC), Oliver Ropke, në një intervistë me Agjencinë Evropiane të Lajmeve (ENR), anëtare e së cilës është MIA së bashku me 24 agjenci të tjera lajmesh nga e gjithë Evropa.

“Mendoj se ishte një hap i madh përpara që bëmë. Nëse shikoj prapa, atëherë mund të them se tani kemi mbi 140 anëtarë nga vendet kandidate për zgjerim. Ata tashmë kanë formuar më shumë se 20 opinione me anëtarët tanë dhe kanë nxitur perspektivën e vendeve candidate”, tha Ropke.

Sipas tij, ky bashkëpunim ka dhënë rezultate të dyanshme, pasi Komiteti ka parë gjithashtu se cilat janë interesat e vendeve kandidate, ku janë mangësitë e tyre dhe ku kanë nevojë për më shumë mbështetje.

“Kam udhëtuar në të gjitha vendet kandidate ku është e mundur. Jam takuar disa herë me shoqëritë civile atje, por edhe me qeveritë, dhe kemi identifikuar fusha të përbashkëta ku kemi nevojë për më shumë reforma, ku kemi nevojë për më shumë përmirësime dhe progres. Dhe isha vërtet i kënaqur të shihja se në të gjitha këto vende shoqëria civile është absolutisht piktoreske” theksoi Ropke.

Ai theksoi se në mënyrë që EESC të bëhet më i rëndësishëm dhe të transformohet në një lloj platforme, i ka hapur dyert të rinjve, duke krijuar të ashtuquajturin Testin Rinor të BE-së, ku përfaqësuesit e të rinjve ulen në të njëjtën tryezë dhe diskutojnë tema relevante për ta.

“Motoja ime ishte të mbroja demokracinë dhe të flisja për Evropën, që do të thotë një angazhim i qartë për të drejtat themelore dhe sundimin e ligjit. Ne e kemi mbështetur shoqërinë civile jo vetëm në shtetet anëtare, por edhe në të gjitha vendet kandidate, sepse, siç e dini, kemi shumë sfida në këtë fushë. Unë e shoh EESC-në si zërin e shoqërisë civile, si një lloj mbrojtësi të demokracisë dhe të drejtave themelore", theksoi Ropke.

Kur bëhet fjalë për zgjerimin, Ropke thotë se beson që mesazhi i Komisionit Evropian për kandidatët për anëtarësim, madje edhe në fjalimin e javës së kaluar të presidentit të tij në Parlamentin Evropian, është se BE-ja është gati për anëtarësim dhe ne duam që shtetet e reja anëtare t'i bashkohen Unionit në vitet e ardhshme, sigurisht, kur të plotësojnë kushtet për këtë.

“Ky ka qenë gjithmonë një premtim i Bashkimit Evropian. Por gjatë viteve të kaluara kemi parë se ky premtim nuk është përmbushur nga të dyja palët. Pra, kemi këtë moment për zgjerim dhe mendoj se duhet ta mbajmë”, tha Ropke.

Prandaj, sipas Ropke, Komiteti i kushton rëndësi dhe përparësi të madhe zgjerimit, me një nxitje për përfshirjen aktive të përfaqësuesve të shoqërisë civile nga vendet kandidate në zbatimin e reformave, që është një parakusht për anëtarësim bazuar në qasjen e meritave.

“Të gjithë e pranojnë këtë qasje. Tani na duhet edhe vullnet i fortë politik. E shoh këtë dhe mund të them vetëm se EESC është një mbështetës absolut i kësaj ideje”, theksoi Ropke.

Për të arritur këtë qëllim, sipas Ropkes, EESC ka Iniciativën e vendeve kandidate për zgjerim, dhe organe më specifike, siç janë komitetet e përbashkëta konsultative, përmes të cilave vendoset bashkëpunim i strukturuar midis partnerëve socialë, shoqërisë civile dhe qeverive, si organe për monitorimin e situatës, por edhe për formulimin e rekomandimeve për procesin e zgjerimit.

“Mendoj se përmes punës sonë kemi arritur përmirësime konkrete”, shton kryetari i Këshillit Ekonomik dhe Social Evropian.

Ropke, mandati i të cilit përfundon zyrtarisht nesër, thekson se në dy vjet e gjysmë të fundit që kur ai ka qenë në krye të EESC-së, disa reforma themelore janë zbatuar në kohë rekord.

“Në fillim, premtova se doja ta bëja këtë Komitet më të dukshëm dhe më relevant. Se doja të rrisja ndikimin e Komitetit dhe për këtë arsye kishim disa ide, projekte dhe jam vërtet i lumtur të them se i kemi zbatuar të gjitha. Dhe mbi të gjitha, ekziston iniciativa jonë kryesore për vendet kandidate për zgjerim”, theksoi Ropke.

Ai shton se ka fusha ku Komiteti donte të arrinte më shumë, por se ka arritur të rrisë ndikimin e tij, kështu që KE i ka kërkuar KESE-së mendime dhe kontribute në disa fusha, të tilla si strehimi, kriza e kostos së jetesës, tranzicioni i gjelbër, politika sociale dhe punësimi.

“Shoh një hapje për të marrë në konsideratë propozimet tona”, theksoi Ropke.

Lidhur me planet e ardhshme të KE-së, veçanërisht ato që lidhen me politikën e kohezionit, Ropke thotë se megjithëse modernizimi i tij është i nevojshëm, ai nuk duhet të zbatohet në kurriz të investimeve strategjike.

“Ne paralajmëruam se centralizimi nuk do të ishte rruga e duhur. Por nga perspektiva jonë, shohim se po shkon në një drejtim që nuk e mbështesim. Ne duam të kemi një qasje të fortë rajonale. Ne besojmë se aktorët rajonalë duhet të përfshihen, por edhe shoqëria civile dhe partnerët socialë. Ai beson se centralizimi i politikës së kohezionit mund të jetë kundërproduktiv”, thotë Ropke.

I pyetur nëse Komiteti është i shqetësuar për fokusin më të madh të BE-së në industri, mbrojtje dhe konkurrueshmëri në kurriz të programeve sociale, Ropke thotë se EESC mbështet përpjekjet për të forcuar konkurrueshmërinë dhe për të nxitur industrinë, dhe se standardet ekzistuese sociale duhet të merren gjithashtu në konsideratë, sepse kjo "do të dëmtonte përsëri kredibilitetin e Evropës midis punëtorëve dhe familjeve punëtore".

“Ne ende po luftojmë me krizën e kostos së jetesës, për shembull. Kështu që mendoj se kjo duhet të shkojë dorë për dore dhe shpresoj që Komisioni të dalë me disa propozime konkrete. Po flasim, për shembull, për sfidat e reja në tregun e punës, për inteligjencën artificiale. Mendoj se ka shumë punë përpara nesh edhe në fushën e politikës sociale”, vlerëson Ropke.

Ai pret një kornizë të qartë në nivel evropian kur bëhet fjalë për problemet e strehimit, megjithëse është i vetëdijshëm se kjo kërkon një angazhim më të madh të shteteve anëtare.

“Ne ishim një nga institucionet e para që kërkuam emërimin e një komisioneri për strehimin. Tani kemi dhe presim propozime konkrete, një kornizë, një plan veprimi për shtetet anëtare, por edhe, shumë e rëndësishme, ide se si ta financojmë atë, sepse do të kushtojë shumë. Por mendoj se çmimi i mosbërjes asgjë do të ishte edhe më i lartë”, konkludon Ropke.

Lidhur me frikën e fermerëve, punëtorëve dhe sektorit të biznesit se marrëveshjet tregtare të BE-së me MERKOSUR, SHBA-në, Meksikën, Indinë, Indonezinë... nuk i mbrojnë mjaftueshëm interesat e tyre, Ropke thotë se Komiteti këmbënguli në transparencë në përfundimin e këtyre marrëveshjeve, si dhe në sigurimin që standardet sociale dhe mjedisore të garantohen.

“Kjo është absolutisht e nevojshme. Por nga ana tjetër, ne kemi nevojë për to (marrëveshje). Ne kemi nevojë për to në një kohë kur partnerët tanë, si SHBA-ja, nuk janë më të sigurt. Më lejoni ta them këtë shumë qartë. Ne gjithashtu kemi nevojë për partnerë të tjerë të besueshëm në botë. Mendoj se është e qartë për të gjithë se nuk mund t'ia lejojmë vetes t'ua mbyllim dyert partnerëve të tjerë të rinj, përveç atij me të cilin tashmë kemi marrëdhënie të forta tregtare”, thekson Ropke.

Lidhur me zbatimin në rritje të inteligjencës artificiale në shumë fusha, Roepke vlerëson se ka mendime të ndara për çështjen e përdorimit të saj.

“Megjithatë, një grup i madh, madje shumica në shtëpinë tonë, thotë se kemi nevojë për inteligjencë artificiale të orientuar nga njeriu. Ne duam ta përdorim inteligjencën artificiale në interes të ekonomisë, por edhe të punëtorëve. Pra, parimi i "një personi pas pultiti komandues” duhet të sigurohet gjithmonë, beson Ropke.

Sipas tij, në kushte të tilla mendimesh të ndara dhe qëndrimesh të ndryshme në BE për disa çështje, Komiteti ka një rol ndërmjetësues dhe këshillues dhe mund të jetë një lloj kontrolluesi.

“Mendoj se kjo është një detyrë e rëndësishme e Komitetit tonë dhe tregon se ne luajmë këtë rol ndërmjetësi midis politikëbërësve dhe shoqërisë civile”, konkludon Ropke në një intervistë me ENR.

Sashko Panajotov

Foto: ENR