Bruksel, 19 maj 2025 (MIA) – “Rritja e BPV-së së Maqedonisë së Veriut parashikohet të përshpejtohet gradualisht në vitin 2025, e mbështetur nga projektet e mëdha të infrastrukturës publike dhe rritja e konsumit të amviserive, si rezultat i rritjes së pagave dhe rënies së inflacionit”, citohet në Parashikimin ekonomik "Pranvera 2025" të Komisionit Evropian në seksionin kushtuar vendit tonë.

“Rritja e PBB-së u përshpejtua në vitin 2024, e nxitur nga investimet dhe shpenzimet publike. Inflacioni total vazhdoi të binte, por u rrit përsëri drejt fundit të vitit, kryesisht për shkak të efekteve bazë”, citohet në parashikim.

Sipas KE-së, BPV-ja reale e Maqedonisë së Veriut u rrit me 2.8 për qind në vitin 2024, gjë që, përveç rritjes së investimeve dhe konsumit publik, u ndikua edhe nga rritja e pagave në sektorin publik.

“Kontributi i bilancit të tregtisë së jashtme në rritje ishte negativ për shkak të ngadalësimit të eksporteve, kryesisht si rezultat i dobësisë së ekonomisë gjermane, partnerit më të madh tregtar të Maqedonisë së Veriut. Llogaria buxhetore në vitin 2024 u rikthye në deficit, ndërsa tregtia e mallrave u përkeqësua dhe remitancat nga jashtë u ulën”, citohet në dokument.

Siç raportoi korrespondenti i MIA-s nga Brukseli, KE-ja shton se deficiti fiskal në vitin 2024 doli të jetë më i ulët se objektivi i rishikuar i qeverisë, pjesërisht për shkak të zbatimit të pamjaftueshëm të shpenzimeve kapitale.

“Edhe pse, deficiti fiskal, do të ulet gradualisht gjatë periudhës së parashikuar, ka të ngjarë të mbetet mbi katër për qind të BPV-së në vitin 2025, pasi mungojnë masa konkrete për të rritur të ardhurat, ndërsa shpenzimet aktuale pritet të rriten ndjeshëm”, vlerësohet në dokument.

Sipas KE-së, zbatimi i projekteve brenda korridoreve trans-evropiane 8 dhe 10d do të japë një nxitje të fortë për kërkesën e brendshme në vitet 2025 dhe 2026, duke pasur parasysh pjesën e lartë të investimeve të brendshme dhe priten gjithashtu rritje të mëtejshme të pagave dhe pensioneve, një ulje e inflacionit dhe një lehtësim i kushteve të kreditimit, të cilat së bashku do të japin një nxitje për konsumin për familje.

KE-ja deklaron se një politikë monetare e përshtatur mirë dhe një ulje e presioneve të çmimeve të importit do të rezultojnë në një ulje të inflacionit në vitin 2024 në një mesatare prej 3,5 për qind. Dokumenti thekson se si rezultat i heqjes së kontrolleve të çmimeve për produktet ushqimore bazë, inflacioni u rrit shtatorin e kaluar, por efektet dytësore të çmimeve të larta të energjisë dhe ushqimeve në sektorë të tjerë po zvogëloheshin ngadalë.

“Banka Qendrore uli gradualisht normën bazë të interesit nga 6,30 për qind në shtator të vitit 2024 në 5,35 për qind në shkurt të vitit 2025. Inflacioni parashikohet të mbetet mbi dy për qind në vitet 2025 dhe 2026, me presione të mundshme mbi çmimet e brendshme nga rritja e pagave dhe kredive”, citohet në parashikim.

Komisioni gjithashtu thekson se në gjysmën e dytë të vitit të kaluar u regjistrua rritje e punësimit, numri i të papunëve u ul, por madhësia e forcës punëtore vazhdoi të binte, megjithëse me një ritëm më të ngadaltë se në vitin e kaluar.

Pagat mesatare nominale bruto u rritën me 12.9 për qind në vit në vitin 2024, që është pak më pak se në vitin 2023. Pagat reale ka të ngjarë të rriten në vitin 2025, kryesisht për shkak të zbatimit të vazhdueshëm të marrëveshjes kolektive të pagave të vitit 2023 për sektorin publik dhe rritjes së pagës minimale në mars të vitit 2025, në kushte të rënies së mëtejshme të inflacionit, tregon parashikimi i pranverës i KE-së.

Në vijim citohet se deficiti buxhetor fiskal i Maqedonisë në vitin 2024 arriti në 4,4 për qind të BPV-së, që ishte nën objektivin e qeverisë prej 4,7 për qind.

Komisioni gjithashtu parashikon që shpenzimet kapitale në vend do të rriten gradualisht nga 3 për qind e BPV-së në vitin 2024 në 5,7 për qind në vitin 2026, kryesisht për shkak të maturimit të një euroobligacioni, por edhe rritjes së kostove të huamarrjes sovrane dhe shpenzimeve të interesit.

Sipas KE-së, rreziqet kryesore për rritjen ekonomike mbeten më të dobëta se sa pritej, kërkesa e brendshme dhe perspektivat e reduktuara të punësimit për shkak të rritjes së lartë të pagave, ndërsa kur bëhet fjalë për projektet e infrastrukturës në korridoret 8 dhe 10d, ato mund të përballen me rreziqe zbatimi nëse nuk ka përparim të ndjeshëm në përmirësimin e menaxhimit të investimeve publike.

“Megjithatë, nga ana tjetër, reformat strukturore, të nxitura nga Plani i Zhvillimit i BE-së, mund të rrisin produktivitetin dhe zhvillimin”, është konkluzioni në seksionin kushtuar vendit në parashikimin ekonomik të pranverës të Komisionit Evropian.

Foto: arkivi i MIA-s/KE