26 shkurt 2025

Indeks.hr

Kievi ka rënë dakord me kushtet e një marrëveshjeje për mineralet e rralla me Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe presidenti ukrainas Volodimir Zelenski mund ta nënshkruajë atë që nesër në Uashington, ndërsa evropianët do të takohen sot në Bruksel për të provuar të ndikojnë në një zgjidhje të konfliktit në Ukrainë. Detaje të reja të marrëveshjes u njoftuan gjatë natës.

Çfarë pëmban kontrata?

Një burim i njohur me përmbajtjen e projekt-marrëveshjes tha se ajo nuk përfshin asnjë garanci sigurie të SHBA-së apo vazhdimin e dërgesave të armëve, por deklaroi se SHBA-ja dëshironte që Ukraina të ishte "e lirë, sovrane dhe e sigurt", raportoi “Rojters”.

Një burim tjetër i tha “Rojters” se dërgesat e ardhshme të armëve ishin ende duke u diskutuar midis Uashingtonit dhe Kievit.

Portali ukrainas online "Ukrainska Pravda" raportoi se është arritur një marrëveshje për qasjen amerikane në lëndët e para në vendin e prekur nga konflikti në këmbim të mbështetjes nga Uashingtoni, duke shtuar se ata e kanë parë draft marrëveshjen, transmeton DPA.

Një zyrtar i lartë ukrainas i tha AFP-së mbrëmë se amerikanët kishin hequr të gjitha klauzolat që nuk u përshtateshin ukrainasve, veçanërisht atë për 500 miliardë dollarët që mineralet duhej të sillnin në SHBA.

Të ardhurat do të shkojnë në një fond të përbashkët

I njëjti burim i tha AFP-së se Uashingtoni do të zhvillojë pasuri minerale me Ukrainën, me të ardhurat që do të shkojnë në një fond të ri që do të menaxhohet bashkërisht nga Ukraina dhe Shtetet e Bashkuara.

"Kam dëgjuar se ai do të vijë të premten." Kjo është plotësisht në rregull për mua. "Ai do të donte ta nënshkruante atë me mua dhe unë e kuptoj këtë - është një punë e madhe, një marrëveshje shumë e madhe," u tha Donald Trampi gazetarëve në Shtëpinë e Bardhë të martën.

Shtëpia e Bardhë propozoi një vizitë te Zelenskit

Burimi, i cili foli në kushte anonimiteti, i tha Rojtersit se Shtëpia e Bardhë i kishte propozuar një vizitë Zelenskit. Zyrtarët nga të dyja palët ranë dakord për projekt-marrëveshjen minerale dhe këshilluan që ajo të nënshkruhet, tha burimi.

Takimi i Shtëpisë së Bardhë mund t'i japë Zelenskit një mundësi për t'i paraqitur drejtpërdrejt Trampit çështjen për mbështetjen e vazhdueshme të SHBA-së për Ukrainën, pasi presidenti amerikan javën e kaluar akuzoi Kievin për fillimin e luftës.

Presidenti amerikan i ka kërkuar Ukrainës që të lejojë aksesin në burimet minerale si kompensim për miliarda dollarë ndihma dhënë Ukrainës nga administrata e paraardhësit të tij, Xho Bajdenit.

Mineralet kryesore

Ukraina ka depozita të 22 nga 34 mineralet e identifikuara nga Bashkimi Evropian si lëndë të para kritike, sipas të dhënave të Ukrainës. Këto përfshijnë materiale industriale dhe ndërtimore, ferroaliazhe, metale të çmuara dhe me ngjyra, dhe disa metale të rralla të tokës.

Rezervat e grafitit të Ukrainës, një komponent kyç në bateritë për automjetet elektrike dhe reaktorët bërthamorë, përfaqësojnë 20 për qind të burimeve botërore.

Përpara nënshkrimit të mundshëm të marrëveshjes të premten në Uashington, liderët e 27 anëtarëve të Bashkimit Evropian do të takohen në një video-konferencë të jashtëzakonshme me temën e Ukrainës të mërkurën.

Çfarë duan rusët?

Rusia, e cila ka pushtuar rreth 20 për qind të territorit të Ukrainës, këmbëngul se do të ndërpresë armiqësitë vetëm kur bisedimet e paqes të japin një rezultat që "e kënaq" atë. Ajo kërkon që ukrainasit të heqin dorë nga anëtarësimi i mundshëm në NATO dhe të lëshojnë pesë rajone që i ka pushtuar plotësisht ose pjesërisht.

"Qëndrim i ekuilibruar"

Që nga telefonata mes Donald Trampit dhe homologut të tij rus Vladimir Putin më 12 shkurt, evropianët janë përpjekur të përgatisin një përgjigje për bisedimet nga të cilat deri më tani janë përjashtuar. Presidenti francez Emmanuel Makron këmbënguli në Shtëpinë e Bardhë për "garancitë e sigurisë" për të parandaluar Rusinë të sulmojë përsëri në të ardhmen.

Paralelisht me takimin në Uashington, çarjet mes evropianëve dhe amerikanëve u materializuan në një mënyrë spektakolare në Kombet e Bashkuara, ku Shtetet e Bashkuara, së bashku me rusët dhe koreanoveriorët, votuan kundër një rezolute që rikonfirmonte mbështetjen për Ukrainën dhe integritetin e saj territorial.

Ishte një mundësi për Kremlinin të martën, nëpërmjet zëdhënësit Dmitri Peskov, të përshëndesë "pozicionin e balancuar" të SHBA-së dhe të thotë se nuk sheh "asnjë shenjë ekuilibri" midis evropianëve.

Tramp: Fundi i luftës i mundshëm brenda disa javësh

Makron u përpoq të ndikojë në pozicionin e Donald Trampit të hënën dhe kryeministri britanik Kir Starmer do të përpiqet të bëjë të njëjtën gjë të enjten.

“Ne vlerësojmë që partnerët tanë janë të gatshëm jo vetëm të vazhdojnë, por edhe të rrisin mbështetjen për vendin tonë dhe popullin tonë”, tha Zelenski të martën në mbrëmje, pas një telefonate me Makronin.

Me ardhjen në pushtet më 20 janar, miliarderi republikan ndryshoi politikën amerikane ndaj Ukrainës. Lufta në Ukrainë mund të përfundojë “brenda disa javësh”, siguroi Trampi të hënën.

Një takim i ri SHBA-Rusi do të vijë së shpejti

Një takim i ri mes diplomatëve rusë dhe amerikanë, sipas Moskës, është planifikuar për në fund të javës. Takimet e para mes ministrave të Jashtëm Sergej Lavrov dhe Mark Rubio u zhvilluan në Arabinë Saudite më 18 shkurt.

Mbretëria e Bashkuar dhe Franca po punojnë për një plan për të vendosur forcat evropiane në Ukrainë pasi të arrihet një marrëveshje paqeje për të penguar Rusinë nga sulme të mëtejshme.

Dhe Trampi tha se ai beson se një formë e forcës paqeruajtëse është e nevojshme në Ukrainë nëse arrihet një marrëveshje për t'i dhënë fund konfliktit. Presidenti amerikan tha të hënën se Moska do të pranonte forca të tilla paqeruajtëse, por Kremlini e mohoi këtë të nesërmen.

Foto: EPA