Shkup, 11 prill 2025 (MIA)- Përvoja botërore tregon se ankandet e energjisë janë një mjet i fuqishëm për të përshpejtuar kalimin drejt energjisë së rinovueshme. Kjo temë ishte në fokus të panelit të panelit "Ankandet e energjisë si katalizatorë për vendosjen e energjisë së rinovueshme në Ballkanin Perëndimor", në kuadër të Samitit Adria, organizuar nga Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH), ku mori pjesë ministrja e Energjetikës, Minierave dhe Burimeve Minerale, Sanja Bozhinovska.

Ministrja Bozhinovska foli për përvojat e Maqedonisë dhe modelin e ri të mbështetjes që vendi po prezanton për të tërhequr investime në burime të rinovueshme – "Contracts for diference" (CfD). Kjo qasje, tashmë e provuar të jetë efektive në BE, siguron stabilitet, mbrojtje nga paqëndrueshmëria e tregut dhe nxit konkurrencën reale.

"Ne besojmë se mekanizmi CfD është modeli më i përshtatshëm për të krijuar një klimë të sigurt dhe të parashikueshme investimi. Me mbështetjen e BERZH-it dhe partnerëve ndërkombëtarë, ne po e përshtatim këtë sistem me tregun tonë, në mënyrë që të krijojmë kushte për realizimin e objektivit – 1.7 GË burime të rinovueshme deri në vitin 2030", theksoi Bozhinovska.

Vitet e fundit, Maqedonia e Veriut ka pasur sukses të kufizuar me tarifat e furnizimit dhe sistemet premium, të cilat kanë parë shtetin të paguajë subvencione të larta, shpesh mbi çmimin e tregut. Kriza energjetike ka treguar më tej dobësitë e këtij modeli – disa termocentrale kanë hequr dorë nga statusi i tyre i privilegjuar për të qenë në gjendje të shesin energji elektrike në tregun e lirë.

Lidhur me planet për ankande të reja, ministri vuri në dukje se në bashkëpunim me BERZH-in, po bëhet një analizë e detajuar rregullatore dhe financiare për prezantimin e ankandeve CfD që do të kryhen në mënyrë transparente dhe do të lejojnë konkurrencë të drejtpërdrejtë midis investitorëve.

Ajo gjithashtu theksoi rëndësinë e mbështetjes ndërkombëtare:

"BERZH, Banka Botërore, KfË e Gjermanisë dhe institucione të tjera janë partnerët tanë kryesorë. Me ndihmën e tyre, ne tashmë po investojmë në kapacitete të reja diellore dhe të erës, duke modernizuar rrjetin e transmetimit dhe duke hapur mundësi të reja për energjinë e gjelbër. Vetëm BERZH deri më tani ka investuar mbi 2.9 miliardë euro në Maqedoni, që është dëshmi e besimit dhe potencialit që kemi."

Në panel, përveç ministres Bozhinovska, morën pjesë ministri i Energjisë së Malit të Zi Admir Shahmanoviç, Zëvendës Presidentja e CËP Europe Maja Turkoviç, Drejtoresha e Financimit e UniCredit Bank Serbia Svetlana Ceroviq dhe Drejtori ekzekutiv i Neë Energy Solutions Milosh Çoliq. 

Paneli u moderua nga Adil Hanif, Shef i Divizionit të Tregjeve të Qëndrueshme në BERZH.

Paneli ofroi një mundësi për shkëmbimin e përvojave dhe praktikave midis vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe përfaqësuesve të sektorit privat dhe financiar, në drejtim të përmirësimit të rregullimit dhe rritjes së investimeve në energji të pastër.